Serwis pod patronatem magazynu
Rozwiewamy najczęstsze wątpliwości dotyczące konfliktowych sytuacji na drodze, do których dochodzi między kierowcami aut i jednośladów.
Zaczyna się sezon na jednoślady, a wraz z nim powracają problemy związane z obecnością rowerzystów, motocyklistów i hulajnóg na drodze. Dość często wynikają one z niewiedzy kierowców, którzy nie zdają sobie sprawy z tego, co im wolno, a czego nie.
Warto pamiętać, że cykliści mają na drodze sporo przywilejów, o których kierowcy muszą pamiętać. Muszą także uważać na osoby, które czasem igrają z własnym życiem. W ubiegłym roku rowerzyści uczestniczyli w 3768 wypadkach – zginęło w nich 249 cyklistów, a 3403 odniosło rany. W porównaniu do 2019 r. liczba wypadków z udziałem rowerzystów zmniejszyła się o 658 (-14,9 proc.). Większość z nich miała miejsce w obszarze zabudowanym – 3232, zaś poza nim doszło do 536 zdarzeń, jednak zginęło w nich aż 105 osób, czyli w co piątym wypadku była ofiara śmiertelna, podczas gdy na obszarze zabudowanym – w co dwudziestym drugim.
Do większości wypadków, w których poszkodowani zostali rowerzyści, przyczynili się inni użytkownicy dróg, szczególnie kierujący samochodami osobowymi. Jednak i sami cykliści nie zawsze zwracają uwagę na swoje bezpieczeństwo. Najczęstszymi przyczynami wypadków powodowanych przez nich były: nieprzestrzeganie pierwszeństwa przejazdu, nieprawidłowo wykonywany manewr skrętu i nieprawidłowe przejeżdżanie przejść dla pieszych.
Dla kierowców problemem jest także brak obowiązku wykupienia polisy OC dla rowerzystów. Można ją kupić dobrowolnie, kosztuje zaledwie kilkanaście złotych rocznie. Z takiej ochrony korzysta jednak niewielu cyklistów. W związku z tym za wyrządzone szkody muszą płacić z własnej kieszeni. Efekt? W razie uszkodzenia pojazdu, np. podczas manewrowania między autami, rowerzysta zwykle ucieka. Dotyczy to również właścicieli hulajnóg elektrycznych, którzy również nie muszą opłacać polisy OC.
Co prawda motocykle muszą mieć wykupione ubezpieczenie odpowiedzialność cywilnej, ale w tym przypadku występują inne problemy. Przeciskanie się motocyklem w korku, ryzykowne wyprzedzanie przy linii ciągłej czy jazda prosto pasem do skrętu to niemal codzienność na drogach w Polsce. Na większość z tych manewrów kierowcy reagują dość nerwowo, tymczasem część z nich jest dopuszczana przez przepisy. Tak jest np. w przypadku omijania samochodów w korku. Wbrew obiegowym opiniom jest to dozwolony manewr, pod warunkiem że motocyklista nie najeżdża na linię ciągłą.
WYPRZEDZANIE WOLNO JADĄCYCH POJAZDÓW Z ICH PRAWEJ STRONY
Rowerzysta może wyprzedzać wolno jadące pojazdy także z ich prawej strony. Jeśli kierowca skręca w prawo i widzi rowerzystę jadącego przy prawej krawędzi, musi go przepuścić. Choć w tej sytuacji można nie zauważyć cyklisty, winnym będzie prowadzący samochód.
JAZDA PO CHODNIKU
Rowerzysta może jechać po chodniku, jeśli: opiekuje się dzieckiem na rowerze (do lat 10); dozwolona prędkość na drodze jest większa niż 50 km/h, a chodnik ma co najmniej 2 m szerokości; warunki pogodowe zagrażają bezpieczeństwu rowerzysty na jezdni (śnieg, silny wiatr, ulewa, gołoledź, gęsta mgła). Oznacza to, że nie zawsze musi znajdować się na jezdni.
JAZDA ŚRODKIEM PASA RUCHU
Rowerzysta ma prawo jechać środkiem pasa przez skrzyżowanie, jeśli z danego pasa ruchu można opuścić skrzyżowanie przynajmniej w dwóch kierunkach. Ma to zmniejszać ryzyko wymuszenia na jadącym prosto rowerzyście pierwszeństwa przez pojazd, który zmienia pas, by zjechać np. z ronda.
JAZDA OBOK SIEBIE
Przepisy, które weszły w życie 21 maja 2011 r. dopuszczają jazdę rowerów obok siebie po jezdni, ale tylko wtedy, gdy nie utrudnia to poruszania się innym uczestnikom ruchu albo w inny sposób nie zagraża bezpieczeństwu ruchu drogowego. Ponieważ trudno zdefiniować utrudnianie ruchu, w praktyce rowerzyści mogą poruszać się obok siebie niemal zawsze.
MANEWROWANIE MIĘDZY AUTAMI
Rowerzysta – o ile nie najeżdża na linię ciągłą i nie zahaczy o żadne auto – ma prawo tak się poruszać. Omijanie i wyprzedzanie pojazdu w ramach jednego pasa ruchu jest dozwolone. Taki sposób jazdy denerwuje wielu kierowców, ponieważ lawirujący między samochodami rowerzysta może nie zostać zauważony.
JAZDA W SŁUCHAWKACH
Poruszanie się w słuchawkach na jednośladzie nie jest formalnie zabronione przez przepisy ruchu drogowego. Rowerzyście nie grozi więc mandat. Z punktu widzenia bezpieczeństwa jest to jednak bardzo ryzykowne zachowanie, ponieważ cyklista może nie usłyszeć klaksonu czy zbliżającego się samochodu.
JAZDA PO PRZEJŚCIU
Rowerzysta nie może przejeżdżać przez „zebrę”. Ma obowiązek zsiąść z roweru i przeprowadzić go lub – jeśli chce jechać – poszukać przejazdu dla rowerów. W rzeczywistości wielu rowerzystów traktuje przejście dla pieszych jak przejazd dla rowerów – tymczasem kierowca może nie zauważyć zbliżającego się jednośladu.
OMIJANIE STOJĄCYCH SAMOCHODÓW
Wielu motocyklistów przeciska się między stojącymi w korku autami, omijając w ten sposób zator. Zdaniem niektórych kierowców jest to niezgodne z prawem. Jednak przepisy nie zabraniają motocyklistom omijania samochodów. Muszą tylko pamiętać o zachowaniu prawidłowego odstępu, a w trakcie manewru nie mogą najeżdżać na linię ciągłą. Jeśli motocyklista podczas omijania uszkodzi pojazd, zostanie uznany za winnego kolizji.
JAZDA LEWYM PASEM LUB ŚRODKIEM PASA GDY INNE SĄ WOLNE
Motocykliści prawie nigdy nie jeżdżą prawym pasem. O ile poruszają się szybko, nie stanowi to problemu. Gorzej, gdy motocyklista wlecze się, utrudniając ruch. Kodeks ruchu wymaga od każdego kierowcy (w tym motocyklisty), aby poruszał się możliwie blisko prawej krawędzi jezdni. Jazda lewym pasem ruchu, jeśli prawy jest wolny, to wykroczenie. Trzeba jednak pamiętać, że czasem prawy pas jest dziurawy, co dla motocyklisty jest szczególnie niebezpieczne.
JAZDA NA WPROST PASEM DO SKRĘTU
Motocykliści nie zawsze zdają sobie sprawę, że jadąc na wprost pasem przeznaczonym do skrętu, zajeżdżają drogę prawidłowo poruszającym się kierowcom, którzy mogą nie spodziewać się takiego manewru. Jazda na wprost pasem służącym do skrętu to wykroczenie. W praktyce dopuszcza się wjechanie na taki pas w celu wyprzedzenia innego pojazdu, pod warunkiem że uda się z niego zjechać, zanim zacznie się linia ciągła oddzielająca go od sąsiedniego pasu ruchu.
STAŁA JAZDA NA ŚWIATŁACH DROGOWYCH
Nawet w dzień światła drogowe motocykla potrafią mocno razić. Właściciele jednośladów, którzy oślepiają innych kierowców, myślą tylko o sobie. Na pewno nie wpływa to na bezpieczeństwo. Świateł drogowych można używać od zmierzchu do świtu na nieoświetlonych drogach, o ile nie oślepia się nadjeżdżających z przeciwka kierowców lub kolumn pieszych. Motocykliści nie mogą ich używać w dzień pod pozorem poprawy swojego bezpieczeństwa.
WYPRZEDZANIE PRZY LINII CIĄGŁEJ
Wyprzedzanie samochodu przez motocyklistę może się odbyć w ramach jednego pasa ruchu. Kierowcy jednośladów często wykonują ten manewr przy linii ciągłej, co według niektórych osób jest wykroczeniem. Tymczasem na linię ciągłą nie można najeżdżać ani jej przekraczać. Jednak sama w sobie nie oznacza ona zakazu wyprzedzania. Gdy zachowana jest bezpieczna odległość od innego pojazdu, motocyklista może wyprzedzić przy linii ciągłej.
JAZDA NA JEDNYM KOLE
To skrajny brak odpowiedzialności ze strony motocyklistów – głównie kierowców „ścigaczy”. Nigdy nie ma pewności, czy motocyklista nie przewróci się i nie wpadnie wprost pod koła prawidłowo jadącego samochodu. Jazda motocyklem na jednym kole jest zabroniona. W zależności od sytuacji policjant może ją potraktować jako nieprawidłowe korzystanie z pojazdu lub jako stworzenie zagrożenia w ruchu drogowym (albo jako oba te wykroczenia).
JAZDA PO JEZDNI OBOK CHODNIKA
Jadący na hulajnodze jest obecnie traktowany jako pieszy i ma obowiązek korzystać z chodnika. Oczywiście, gdy go brak, można wjechać na ulicę, ale jest to wyjątkowa sytuacja.
Uwaga! Prawdopodobnie pod koniec maja 2021 r. (przepisy czekają na ogłoszenie) wejdą w życie zmiany dotyczące hulajnóg elektrycznych. Według nowego prawa osoby na hulajnogach będą mogły się poruszać drogami dla rowerów i ewentualnie chodnikami dla pieszych. Na ulicę wjadą, jeśli będzie na niej obowiązywała dozwolona prędkość do 30 km/h. Dodatkowo w przyszłym roku hulajnogi elektryczne będą mogły rozwijać maksymalną prędkość 20 km/h, obecnie nie jest to określone.
Tak jak kierowcy aut, również kierowcy jednośladów nie są święci – obie strony popełniają błędy na drodze. Problem polega na tym, że ci drudzy zapominają, że nie są chronieni przez karoserię, a mimo to dość często bezwzględnie egzekwują swoje prawa, np. dotyczące pierwszeństwa, lub całkowicie ignorują przepisy. Z kolei kierowcy zapominają, że np. zajechanie drogi rowerzyście niemal zawsze oznacza odpowiedzialność za spowodowanie wypadku, a w najlepszym przypadku – za kolizję.
