Auto zimą: 25 elementów, które zawodzą z powodu mrozu i wilgoci. Sprawdź, zanim będzie za późno

Kierowcy przy autach z podniesionymi maskami, próby odpalenia silnika na kable czy holujące się samochody to nierzadki widok w mroźne poranki. W warunkach takich jak niska temperatura czy wysoka wilgotność wychodzi na jaw wiele niedomagań aut.

Nagle okazuje się, że sprawny do tej pory samochód nie chce zapalić albo zablokowały się w nim koła. Niektóre z takich usterek nie są zbyt uciążliwe i można je usunąć po wystąpieniu objawów. Zdarza się jednak, że awaria unieruchamia auto.

Problemy mogą być poważne. Wytrącenie parafiny z oleju napędowego blokuje układ paliwowy, a uruchomienie silnika możliwe jest dopiero po ogrzaniu samochodu w ciepłym garażu. Tylne koła stojące w wyniku przymarznięcia linki hamulca ręcznego do pancerza uniemożliwiają zaciągnięcie auta do warsztatu.

Warto zapoznać się z objawami usterek i skontrolować stan newralgicznych elementów.

Prowadniki zacisków

Nieszczelność gumowych osłon prowadników zacisków hamulcowych prowadzi do zbierania się na nich brudu i wilgoci. Szczególnie zimą dochodzi wtedy do ograniczenia ruchów zacisku. To wpływa m.in. na blokowanie się hamulców i zwiększenie zużycia paliwa. 

• Objawy
  Blokowanie kół, utrudnione swobodne wytaczanie samochodu.
• Diagnostyka
  Prowadniki należy zdemontować, a w razie potrzeby oczyścić i nasmarować.

Filtr paliwa

Gdy zgromadzona w filtrze woda zamarznie, odrywające się kryształki lodu mogą zablokować układ paliwowy.

• Objawy
  Zmniejszenie mocy silnika, szarpanie, brak możliwości uruchomienia.
• Diagnostyka
  Przy podejrzeniu powstania czopu lodowego filtr trzeba wymienić. Okresowo powinno się z niego spuszczać wodę.

Płyn chłodniczy

Zamarzający w chłodnicy płyn może tworzyć tzw. korki lodowe zatrzymujące przepływ. W  takiej sytuacji silnik traci chłodzenie.

• Objawy
  Gotowanie się silnika w silne mrozy, „kasza” w zbiorniczku wyrównawczym.
• Diagnostyka
  Za pomocą specjalnego urządzenia mierzy się temperaturę zamarzania płynu. Powinna być na poziomie –30°C.

Wtryskiwacze

Podczas uruchamiania silnika wysokoprężnego w ujemnych temperaturach jednym z kluczowych elementów jest właściwe rozpylenie paliwa przez końcówkę wtryskiwacza. Jeżeli ta jest zużyta, mogą pojawić się problemy.

• Objawy
  Problemy z rozruchem w niskich temperaturach.
• Diagnostyka
  Ocena na stole probierczym.

Alternator

Zimą, zwłaszcza podczas jazdy na krótkich dystansach, sprawność alternatora jest kluczowa. Świece żarowe, ogrzewanie szyby czy nadmuch pobierają dużo prądu.

• Objawy
  Niedoładowany akumulator – problemy z porannym rozruchem, spowolnione obroty rozrusznika.
• Diagnostyka
  Należy zmierzyć napięcie w  instalacji przy pracującym silniku. Powinno być w przedziale 13,9–14,5 V.

Paliwo w baku

Problem dotyczący aut z silnikami Diesla, głównie tych użytkowanych okazjonalnie. Może w nich dojść do sytuacji, kiedy przy ujemnych temperaturach otoczenia w baku auta wciąż jest letnie paliwo.

• Objawy
  Ograniczona moc silnika, szarpanie i przerywanie podczas pracy, brak możliwości uruchomienia silnika.
• Diagnostyka
  Jeżeli filtr jest w formie wkładu, można odkręcić pokrywę jego obudowy i sprawdzić, czy paliwo nie uległo zżelowaniu. Czasem da się zajrzeć do baku przez pokrywę pompy paliwa. Problemy z przepływem w  układzie da się zaobserwować podczas diagnostyki komputerowej. Po wytrąceniu parafiny powinno się zaholować auto do ciepłego garażu i dodać depresator do paliwa.

Filtry LPG

Czystość filtrów bezpośrednio wpływa na poprawność funkcjonowania instalacji gazowej. Szczególnie zimą zawierające wilgoć zabrudzenia ograniczają przepływ gazu.

• Objawy
  Obniżenie osiągów na gazie, nierówna praca silnika na biegu jałowym, brak możliwości przełączenia z benzyny na gaz, błąd zbyt niskiego ciśnienia gazu.
• Diagnostyka
  Instalację należy podłączyć pod komputer serwisowy. Stan filtrów można ocenić po ich demontażu.

Zamki

Po obniżeniu się temperatury poniżej 0°C brud oraz wilgoć we wnętrzu zamków mogą je unieruchomić.

• Objawy
  Problemy z przekręcaniem kluczyka w zamku, zacinanie się.
• Diagnostyka
  Jeżeli bębenki nie dają się przekręcić, zamek trzeba rozebrać, oczyścić i  nasmarować. Profilaktycznie do zamków można wstrzykiwać nieco oleju maszynowego.

Cewki zapłonowe

Mogą występować jako niezależne elementy, być zintegrowane z tzw. „fajkami” lub stanowić jeden podzespół, tzw. kasetę zapłonową  (fot.). Zużyte są wrażliwe na wilgoć.

• Objawy
  Problemy z rozruchem w wilgotne dni, nierówna praca zimnego silnika, błąd wypadania zapłonów na poszczególnych cylindrach.
• Diagnostyka
  Sprawdzenie wypadania zapłonu za pomocą testera diagnostycznego, ocena koloru świec zapłonowych.

Szczęki hamulcowe

Właściciele starszych samochodów z hamulcami bębnowymi z tyłu często obserwują blokowanie kół zimą. Winne są wilgoć, brud i rdza.

• Objawy
  Zwiększony opór na tylnych kołach.
• Diagnostyka
  Po podniesieniu samochodu należy zakręcić kołem. Jeżeli wyczuwalny jest opór, powinno się zdjąć bębny oraz ocenić stan cylinderków i sprężynek.

Połączenia elektryczne

Szczególnie wrażliwe na wilgoć są połączenia klem z biegunami akumulatora, miejsce styku przewodu masowego z karoserią czy silnikiem oraz nieszczelne kostki połączeniowe. Śniedź pojawia się też na połączeniach skręcanych, takich jak np. zasilanie rozrusznika. Nalot w podobych miejscach znacznie osłabia przepływ prądu i może być źródłem wielu niedomagań. Szczególnie zaśniedziałe kostki połączeniowe mogą skutkować niewłaściwą pracą podzespołów elektrycznych we wszystkich układach auta – od niedziałającego czujnika ABS po niekontaktujący przełącznik opuszczania szyb.

• Objawy
  Problemy z uruchomieniem silnika, spowolnione obroty rozrusznika, niedziałające podzespoły elektryczne.
• Diagnostyka
  Po zaobserwowaniu niewłaściwego funkcjonowania elementów układu elektrycznego auta należy sprawdzić połączenia danych obwodów. Zaśniedziałe powinno się oczyścić i pokryć specjalnym preparatem lub wazeliną techniczną. Nieszczelne kostki trzeba naprawić lub wymienić.

Wycieraczki

Dobry stan wycieraczek jest kluczowy dla właściwej widoczności. Poza tym uszkodzone wycieraczki mogą porysować szybę.

• Objawy
  Obniżenie skuteczności oczyszczania szyb, rysowanie metalową częścią po szybie.
• Diagnostyka
  Wizualna ocena stanu gumek.

Zabezpieczenie antykorozyjne

Powłoka zabezpieczająca podwozie samochodu spełnia swoje zadanie dopóki jest szczelna. Mechaniczne zerwanie jej fragmentu powoduje przyspieszone działanie korozji. Zdarza się, że w nowych samochodach warstwa ochronna położona jest niedokładnie.

• Objawy
  Ubytki masy zabezpieczającej, rdzawy nalot, ogniska korozji.
• Diagnostyka
  Stan zabezpieczenia powinien być sprawdzany podczas każdego przeglądu.

Amortyzatory

Amortyzatory, których sprawność jest na granicy dopuszczalnej, tracą swoje właściwości w ujemnych temperaturach.

• Objawy
  Głuche stuki przy wjeżdżaniu w dziury, odrywanie się koła od drogi.
• Diagnostyka
  Stan amortyzatorów najlepiej sprawdzić w stacji kontroli pojazdów.

Termostat

Zimą najczęściej dają o sobie znać problemy z  niedomkniętym termostatem. Silnik nie osiąga wtedy optymalnej temperatury pracy. 

• Objawy
  Wahania temperatury cieczy chłodzącej podczas jazdy – spadek po rozpędzeniu samochodu. Niewydajne ogrzewanie.
• Diagnostyka
  Należy nagrzać silnik na postoju, po czym wyjechać na trasę i rozpędzić się. Spadająca temperatura silnika oznacza otwarcie termostatu.

Pompa common rail

Pracujące w pompie wysokociśnieniowej części są spasowane z bardzo dużą dokładnością. Nawet mikroskopijne odkształcenie elementów związane ze zmianą temperatury w przypadku zużytej pompy może doprowadzić do utraty jej skuteczności.

• Objawy
  Problemy z uruchomieniem silnika na zimno, spadek ciśnienia na listwie common rail.
• Diagnostyka
  Stwierdzenie usterki wymaga próby rozruchu zimnego silnika z podłączonym testerem, następnie pompę trzeba umieścić na stole probierczym.

Rozrusznik

Słabo kręcący rozrusznik to jeden z typowych zimowych problemów. Za taką sytuację mogą wprawdzie odpowiadać inne usterki, jednak często winny jest rzeczywiście rozrusznik.

• Objawy
  Powolne obroty rozrusznika, zwiększony pobór prądu podczas rozruchu.
• Diagnostyka
  Powinno się zmierzyć spadek napięcia podczas rozruchu. Jeżeli jest niższe niż 10 V, a akumulator jest sprawny zwykle oznacza to zużycie rozrusznika. Po demontażu rozrusznika należy ocenić jego wewnętrzne opory – zwykle winne jest łożyskowanie wirnika.

Świece zapłonowe

W wilgotne dni dla prawidłowego funkcjonowania układu zapłonowego kluczowa jest mocna iskra. By tak było, świece muszą być w dobrej kondycji.

• Objawy
  Nierówna praca na biegu jałowym, wypadanie zapłonów, przerywanie silnika w wilgotne dni, zapach paliwa z rury wydechowej.
• Diagnostyka
  Niesprawne świece mają ciemniejszy kolor, wypadanie zapłonów można stwierdzić po podłączeniu samochodu do komputera diagnostycznego.

Linki: biegów, sprzęgła i hamulca ręcznego

Za pomocą linek w większości samochodów realizowana jest zmiana biegów czy zaciąganie i zwalnianie hamulca ręcznego. W prostszych konstrukcyjnie autach linka wykorzystywana jest też do sterowania sprzęgłem. Z czasem dochodzi do rozszczelnienia pancerza, a do jego wnętrza dostaje się woda. Gdy temperatura spadnie poniżej 0°C, zaczynają się problemy.

• Objawy
  Zwiększony opór na dźwigni zmiany biegów (w skrajnych przypadkach nawet brak możliwości wyboru przełożeń), ciężka praca pedału sprzęgła, problemy z odpuszczeniem hamulca postojowego.
• Diagnostyka
  W celu sprawdzenia linki powinno się odpiąć jej końcówkę od elementu nią sterowanego, np. zacisku hamulcowego czy wybieraka biegów. Następnie należy ręką poruszać linką w pancerzu w obu kierunkach. Jeżeli ruchy linką są niemożliwe lub daje się wyczuć wyraźny opór, oznacza to, że jest uszkodzona. Warto wiedzieć, że w takiej sytuacji niewiele pomaga smarowanie. Nieszczelność pancerza pozostaje. Jeżeli linka przesuwa się bez oporu, usterki należy szukać gdzie indziej (np. w zapieczonych mechanizmach zmiany biegów).

Świece żarowe

Należy pamiętać, że poza świecami żarowymi w skład układu wstępnego podgrzewania wchodzi też moduł sterujący. On też może ulec awarii.

• Objawy
  Utrudniony, a przy dużych mrozach niemożliwy rozruch silnika, dymienie na biało i nierówna praca po rozruchu.
• Diagnostyka
  Najpewniejszą metodą sprawdzenia działania jest podanie właściwego napięcia na świece po demontażu.

Filtr kabinowy

W okresie wysokiej wilgotności ważny jest stan filtra kabiny. Zgromadzone w nim zanieczyszczenia chłoną wilgoć i gnijąc, emitują nieprzyjemny zapach. Przez taki filtr nie przepływa dostateczna ilość powietrza.

• Objawy
  Nadmiernie parujące szyby, osłabienie skuteczności nawiewu, nieprzyjemny zapach we wnętrzu auta.
• Diagnostyka
  Demontaż i wizualna ocena stanu czystości filtra.

Separator par oleju

Zapychanie się tzw. odmy mazią pochodzącą z wilgoci odparowującej z oleju to typowy problem dotykający zimą m.in. auta z silnikami 1.4 16V grupy Volkswagena.

• Objawy
  Zapalanie się kontrolki ciśnienia oleju, wyrzucanie oleju przez bagnet.
• Diagnostyka
  Należy sprawdzać, czy pod korkiem wlewu oleju nie zbiera się jasny osad. Jeżeli taka maź pojawia się pod korkiem, najczęściej jest też wewnątrz odmy. Aby zapobiec problemowi, należy regularnie wymieniać olej. Można zamontować odmę z grzałką.

Układ dogrzewania

Wiele samochodów, szczególnie tych z silnikami wysokoprężnymi, jest wyposażonych w układ wstępnego podgrzewania płynu chłodniczego. W praktyce są to najczęściej świece żarowe zanurzone w płynie. Takie rozwiązanie ma m.in. poprawiać ogrzewanie wnętrza auta zanim silnik osiągnie optymalną temperaturę.

• Objawy
  Osłabione ogrzewanie po uruchomieniu silnika, wydłużone nagrzewanie się silnika.
• Diagnostyka
  Świece najlepiej wykręcić i po podaniu napięcia ocenić, czy właściwie się rozżarzają. Uwaga! Wcześniej należy sprawdzić napięcie pracy konkretnych świec.

Akumulator

Niedomagania akumulatora zwykle objawiają się zimą. Zwłaszcza w autach z silnikami Diesla po nagrzaniu świec żarowych nie wystarcza prądu na rozruch.

• Objawy
  Powolne obroty rozrusznika, spadek napięcia w instalacji pod obciążeniem.
• Diagnostyka
  Po naładowaniu akumulatora powinno się sprawdzić go za pomocą testera pod obciążeniem.

Przewody zapłonowe

Nawet najlepsze świece nie wygenerują dobrej iskry przy niesprawnych przewodach zapłonowych. Ich awarie zwykle objawiają się zimą.

• Objawy
  Przerywanie silnika, nierówna praca na biegu jałowym w wilgotne dni, przeskakiwanie iskier z przewodów na silnik, wypadanie zapłonów, zapach paliwa z wydechu.
• Diagnostyka
  Stan przewodów zapłonowych da się ocenić jedynie pośrednio, np. po kolorze świec zapłonowych. Jeżeli są ciemne i tłuste, można podejrzewać niesprawność przewodów. W skrajnych przypadkach da się zaobserwować iskry przeskakujące z  przewodów na metalowe elementy silnika.

PODSUMOWANIE

Problemy z samochodem podczas mroźnych czy wilgotnych dni nie muszą oznaczać, że auto jest zaniedbane albo źle serwisowane. Niektóre usterki po prostu objawiają się w takich warunkach. Dobrze znać ich objawy, aby szybko zdiagnozować problem.