Motocykl, kombajn, a nawet walec drogowy – to tylko kilka przykładów pojazdów, które można prowadzić, mając prawo jazdy kategorii B.
Poza drogami publicznymi oraz strefami zamieszkania i ruchu można poprowadzić każdy pojazd, nie posiadając żadnych uprawnień.
Wyjeżdżając na drogę, musimy już posiadać uprawnienia. Jak się jednak okazuje, popularna kategoria B prawa jazdy pozwala na naprawdę sporo. Można wręcz powiedzieć, że umożliwia prowadzenie niemal każdego rodzaju pojazdu (nawet o masie kilkunastu ton), ale pod pewnymi warunkami. Jakimi?
W przypadku motocykli ograniczeniami są określone w przepisach moc i pojemność silnika, dla przyczep czy samochodów „ciężarowych” będzie to dopuszczalna masa całkowita, a dla „autobusów” – liczba pasażerów.
Zanim jednak zdecydujemy się wyjechać na drogę, należy sprawdzić, czy nasze prawo jazdy rzeczywiście na to pozwala. Jeśli podczas kontroli okaże się, że kierowca porusza się ciężarówką z DMC 4500 kg, a ma tylko kat. B, dostanie mandat 300 zł. Policjant zakaże dalszej jazdy i jeśli nie będzie możliwości pozostawienia pojazdu w bezpiecznym miejscu lub przekazania go innemu kierowcy, auto trafi na lawetę. Oczywiście koszt holowania i parkingu będzie musiał pokryć kierowca, zwykle to ponad 500 zł. Jest jeszcze jedno ryzyko – prowadzący jest traktowany jak osoba bez uprawnień, co w przypadku spowodowania w kolizji czy wypadku oznacza, że nie jest chroniony przez OC lub AC.
A oto pojazdy, które można prowadzić, posiadając prawo jazdy kategorii B.
Kategoria B pozwala prowadzić tzw. microcary, czyli niewielkie samochody, które według prawa są traktowane podobnie do quadów. Mimo że na portalach ogłoszeniowych znajdziemy oferty sprzedaży microcarów, których sprzedawcy twierdzą, że można je prowadzić „bez prawa jazdy lub na dowód osobisty”, warto podkreślić, że zgodnie z prawem – nie jest to możliwe.
Przyczepę lekką (do 750 kg) możemy ciągnąć, mając tylko prawo jazdy kat. B, co w praktyce oznacza, że DMC zestawu może wynosić maksymalnie aż 4250 kg (3500 kg auto + przyczepa 750 kg). Ale jeśli ciągniemy przyczepę powyżej 750 kg, to już DMC zestawu nie może przekroczyć 3500 kg. W pozostałych przypadkach niezbędne jest prawo jazdy kat. B i E. Trzeba także sprawdzić w dowodzie rejestracyjnym, czy nasz pojazd może holować daną przyczepę. W pozycji 01 znajduje się wpis dotyczący maksymalnej masy przyczepy z hamulcem, a w 02 – bez hamulca. Informacje o masie przyczepy umieszczane są w jej dowodzie rejestracyjnym w pozycji F2.
Jeśli furgon (pojazd ciężarowy) ma dopuszczalną masę do 3,5 t, można go prowadzić z kat. B tak jak każdy samochód osobowy. Nie ma tu znaczenia nawet obecność na tylnej osi tzw. bliźniaków, które sugeruję, że jest to ciężarówka.
W tym przypadku są to miniautobusy, którymi może podróżować nawet 9 osób (razem z kierowcą). Jeśli jednak pojazd dysponuje 10 lub więcej fotelami to jest już autobusem i wymaga posiadania prawa jazdy kat. D.
Do prowadzenia kampera zwykle wystarczy prawo jazdy kategorii B. Większość tych pojazdów ma dopuszczalną masę całkowitą poniżej 3,5 t, czyli wymagają uprawnień takich samych jak dla aut osobowych. Są jednak pojazdy, których DMC wynosi 4500 kg, co oznacza, że potrzebne będzie prawo jazdy kat. C. Jeśli właściciel prawa jazdy kategorii B chciałby kamperem ciągnąć przyczepę, może to być tylko przyczepa lekka (do 750 kg). W przypadku cięższych trzeba posiadać uprawnienia kategorii B i E.
O ile posiadacz prawa jazdy kat. B może prowadzić tylko „słabsze” motocykle, to w przypadku trójkołowców nie ma takich obostrzeń: nie ma znaczenia masa, pojemność silnika czy jego moc. Warto jednak pamiętać, że aby skorzystać z takiego pojazdu, ten musi być homologowany w kategorii L5e.
Walce, koparki, ładowarki – na te pojazdy również wystarczy prawo jazdy kat. B, z tym że pozwala ono jedynie poruszać się takim pojazdem, a nie pracować nim (wykorzystywać jego specjalistyczny osprzęt). W zależności od rodzaju pojazdu do tego ostatniego wymagane są zaświadczenie eksploatacyjne, kwalifikacyjne lub książeczka operatora.
Poza drogami publicznymi (teren prywatny, drogi gruntowe i wewnętrzne) uprawnienia do prowadzenia quada nie są potrzebne. Gdy chcemy wyjechać nim na ulicę, pojazd musi być zarejestrowany, a kierowca – mieć prawo jazdy. Zwykle quad jest zarejestrowany jako czterokołowiec. Można go wtedy prowadzić, mając prawo jazdy kategorii B, B1, a nawet AM. Bywa jednak zarejestrowany jako motocykl – wtedy potrzebne jest prawo jazdy kategorii A.
Mając tylko prawo jazdy kat. B, pojedziemy również kombajnem drogami publicznymi, ale pod pewnym warunkiem – bez urządzenia zbierającego zboże, które jest potocznie nazywane „hederem”. Pojazdem tym nie można się poruszać po drogach publicznych z rozłożonym specjalistycznym osprzętem (kombajn jest w tym przypadku zbyt szeroki). Osprzęt musi być przewożony na przyczepie ciągniętej przez pojazd rolniczy. Nie jest to jednak przyczepa lekka (DMC pow. 750 kg), więc do tego potrzebna jest dodatkowa kategoria E lub T. Co ciekawe, nie ma w tym przypadku ograniczeń DMC, ta w przypadku największych kombajnów może wynosić nawet 20 ton!
Kategoria B zastępuje również kat. T, a więc można wyjechać „traktorem” na drogę publiczną. Dopuszczalna masa całkowita ciągnika nie ma znaczenia i zwykle przekracza ona 3,5 t. To jednak oznacza, że ciągnik nie może poruszać się z przyczepami. Dopuszczalne jest korzystanie z przyczepy lekkiej lub podwieszonego do pojazdu, np. pługu.
Przepisy dotyczące wymaganych uprawnień na dany rodzaj pojazdu nie są zbyt proste, a co więcej – w ostatnich 7 latach dość często były zmieniane. Na szczęście zwykle posiadacze prawa jazdy kat. B tylko na tym zyskiwali – mogą prowadzić coraz więcej pojazdów. Nie zmienia to jednak faktu, że należy zawsze sprawdzić, czy danym pojazdem możemy rzeczywiście ruszyć w drogę. Ewentualna pomyłka może być dość kosztowna, a mandat to najmniej dotkliwa kara w tym przypadku.