Serwis pod patronatem magazynu
Mało kto zastanawia się, do ilu stopni nagrzewają się podzespoły i płyny eksploatacyjne auta. Rozpiętość temperatur roboczych różnych elementów jest olbrzymia i tylko niektóre z tych danych pokazywane są desce rozdzielczej. O jakich poziomach mówimy?
Wielu kierowców traktuje samochód jedynie jako narzędzie do przemieszczania się. Nic więc dziwnego, że mało kto wnika w techniczne detale funkcjonowania auta, takie jak choćby temperatura panująca wewnątrz poszczególnych części i układów.
Choć w większości samochodów komputer pokładowy informuje jedynie o stopniu nagrzania płynu chłodniczego czy oleju, to i tak warto wiedzieć, o jakiego rzędu temperatury chodzi. Taka wiedza może okazać się przydatna. Począwszy od praktycznych zaleceń producentów samochodów odradzających parkowanie nad suchą trawą czy w lesie. W praktyce mało który kierowca zwraca na to uwagę, tymczasem znajdujący się kilkanaście centymetrów nad ziemią katalizator nagrzewa się do kilkuset stopni. Ryzyko pożaru w takiej sytuacji jest realne. Podobnie z osłonami termicznymi podwozia – gdy hałasują, wielu kierowców po prostu je usuwa. To także może doprowadzić do zapalenia się auta.
Zdając sobie sprawę z temperatury, jaka panuje w zaciskach hamulcowych, kierowcy nie powinni lekceważyć okresowej wymiany płynu hamulcowego. Ten nagrzewa się nawet do ponad 170°C i tylko gdy jest w dobrym stanie (ma małą zawartość wody), gwarantuje skuteczne działanie układu hamulcowego.
Warto też zdawać sobie sprawę, że w przypadku opon zmiana temperatury wpływa na ich właściwości. Taka sytuacja ma miejsce w przypadku opon letnich użytkowanych w poniżej 10oC po deszczu. W takich warunkach schłodzenie gumy o kilka stopni gwałtownie zmniejsza przyczepność do podłoża, co wpływa na wydłużenie drogi hamowania.
Znacznie więcej niż pokazuje komputer pokładowy, można zobaczyć, podłączając auto pod tester diagnostyczny. Okresowe sprawdzanie temperatury panującej m.in. w automatycznej skrzyni biegów, parowniku instalacji gazowej czy filtrze cząstek stałych pozwala mechanikowi wychwycić pierwsze objawy awarii. W takich sytuacjach naprawa zawczasu często okazuje się znacznie tańsza niż kompletny remont podzespołu.
W samochodzie stojącym w korku temperatura oleju nie przekracza 100°C, tymczasem podczas dynamicznej jazdy środek smarujący w misce olejowej osiąga temperaturę 130-140°C. Miejscowo, np. przy pierścieniach tłokowych, olej może osiągać 250°C.
Przyczyny niewłaściwej temperatury
Czynnik klimatyzacji jest na zmianę sprężany i rozprężany. Dzięki temu spadek temperatury towarzyszący zmianie stanu skupienia wykorzystuje się do chłodzenia kabiny auta. Sprężony czynnik ma 56°C, a temperatura rozprężonego spada do -5°C.
Przyczyny niewłaściwej temperatury
Olej pracujący w automatycznej przekładni poza przekazywaniem napędu odpowiada też za właściwe chłodzenie. Warto wiedzieć, że większość awarii automatycznych skrzyń jest skutkiem przegrzania. Dlatego powinno się regularnie serwisować przekładnię i wymieniać w niej olej. W trakcie przeglądu można za pomocą komputera sprawdzić temperaturę oleju – jeżeli jest zbyt wysoka (sięga np. 150°C), skrzynia kwalifikuje się do naprawy.
Przyczyny niewłaściwej temperatury
Płyn hamulcowy w zbiorniczku pozostaje podczas jazdy w temperaturze otoczenia. Jednak ten znajdujący się w zaciskach może nagrzewać się nawet do ponad 170°C. To właśnie w najgorętszym miejscu dochodzi do niebezpiecznego wytwarzania pęcherzyków gazu podczas wrzenia płynu. Ze względów bezpieczeństwa należy pamiętać o regularnej kontroli stanu i wymianie płynu.
Przyczyny niewłaściwej temperatury
Używany do zasilania silników benzynowych gaz zmienia w reduktorze stan skupienia z ciekłego na lotny. Temu procesowi towarzyszy gwałtowny spadek temperatury (do około -7°C). Jednak parownik jest ogrzewany przez przepływający przez niego płyn chłodniczy. Temperatura parującej mieszaniny gazów zależy od obciążenia silnika. Przy gwałtownym przyspieszaniu we wnętrzu reduktora panuje temperatura około 8-12°C, a przy normalnej jeździe dochodzi do 40°C.
Przyczyny niewłaściwej temperatury
Turbosprężarka stanowi część kolektora wydechowego, dlatego jest elementem osprzętu silnika znajdującym się najbliżej wylotu spalin. To tłumaczy temperatury panujące wewnątrz turbo. Napędzające tzw. gorącą stronę sprężarki spaliny mogą mieć temperaturę nawet ponad 900°C. W normalnych warunkach obudowa turbosprężarki ma około 250°C. W skrajnych przypadkach, np. w autach sportowych, może się nawet nagrzać do czerwoności – wtedy ma około 500°C.
Przyczyny niewłaściwej temperatury
W większości samochodów temperatura płynu regulowana przez termostat utrzymuje się w okolicy 90°C. Za prawidłowy zakres uznaje się 90-100°C. W niektórych nowoczesnych silnikach, np. BMW i Volkswagena, przy małym obciążeniu temperatura płynu wzrasta nawet do 140°C. Za przegrzewanie się silnika często odpowiadają niedrożna chłodnica oraz zużyte wtryskiwacze.
Przyczyny niewłaściwej temperatury
Podczas normalnej jazdy poza miastem tarcze mają około 65°C, a zaciski o 20°C mniej. Kiedy auto porusza się w ruchu miejskim, tarcze nagrzewają się do 90°C, a zaciski do 70°C. W trakcie forsownej jazdy po torze wyścigowym temperatura tarcz wynosi nawet 450°C. Zaciski mają wtedy około 150°C.
Przyczyny niewłaściwej temperatury
Temperatura panująca wewnątrz opon zmienia się w zależności od stylu jazdy. Przy stałej prędkości zależy od współczynnika oporów toczenia i przy temperaturze otoczenia na poziomie 10°C wynosi około 20°C. Sytuacja zmienia się, gdy auto zaczyna przyspieszać, hamować oraz skręcać. Wtedy w tych samych warunkach temperatura wewnątrz opon wzrasta do 40°C.
Przyczyny niewłaściwej temperatury
Aby na powierzchni katalizatora doszło do reakcji utleniania szkodliwych związków, musi on być nagrzany do minimum 300°C. Jednak optymalna temperatura robocza tego elementu to aż 800°C. Warto o tym pamiętać choćby podczas parkowania samochodu np. na suchej trawie czy ściółce leśnej.
Przyczyny niewłaściwej temperatury
W normalnych warunkach przy nagrzanym silniku we wnętrzu filtra cząstek stałych panuje około 150°C. Jednak utlenianie sadzy następuje w znacznie wyższej temperaturze. W trakcie procesu samooczyszczania rdzeń filtra nagrzewany jest do ponad 600°C.
Przyczyny niewłaściwej temperatury
Temperatury panujące w samochodowych źródłach światła należą do najwyższych. Rozżarzony drucik w żarówce halogenowej nagrzewa się do prawie 3000°C. Jeszcze wyższa temperatura panuje wewnątrz żarnika ksenonowego – tam jest nawet 5500°C.
Przyczyny niewłaściwej temperatury
