Rząd planuje radykalne zaostrzenie kar dla kierowców

Polskie drogi nadal należą do najniebezpieczniejszych w Europie. W ubiegłym roku zginęło na nich 2491 osób. To wprawdzie mniej o 14,4% niż w 2019 r., ale ten pozytywny trend wynika ze znacznie mniejszego ruchu pojazdów spowodowanego obostrzeniami związanymi z pandemią koronawirusa.

Gdy się jednak popatrzy na statystyki udostępnione przez Komisję Europejską za 2020 r., pod względem liczy zabitych na 1 mln mieszkańców jesteśmy na czwartym od końca miejscu wśród państw Starego Kontynentu (UE, EFTA, Wielka Brytania). U nas ten wskaźnik wynosi 65, natomiast średnia europejska to 42. W najbezpieczniejszych krajach, takich jak Norwegia i Szwecja wynosi on... 18. Mamy zatem do czego dążyć i na pewno żadnym pocieszeniem nie może być tutaj fakt, że są od nas gorsi (Bułgaria 67 os./mln, Łotwa 74 os./mln i Rumunia 85 os./mln).

Można śmiało powiedzieć, że rząd szykuje się na wojnę z piratami drogowymi i zamierza znacząco zmienić prawo – tak, by kary dla łamiących przepisy stały się dużo bardziej dotkliwe niż obecne. Na razie przedstawiono kierunki zmian w zakresie ustawy Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw. Przedstawiamy je poniżej (informacje pochodzą ze stron Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Ministerstwa Infrastruktury):

1. Umożliwiono nakładanie przez organy kontroli ruchu drogowego i orzekanie przez sądy wyższych kar pieniężnych za szczególnie niebezpieczne wykroczenia:

• podwyższono dolną granicę wymiaru kar grzywny za zachowania, które zostały uznane za najbardziej niebezpieczne m.in. naruszanie praw osób pieszych, niestosowanie się do znaków drogowych i sygnalizacji świetlnej, naruszanie dopuszczalnych prędkości jazdy
• podwyższono maksymalną wysokość grzywny z 5 tys. zł do 30 tys. zł w przypadku wykroczeń drogowych
• podwyższono maksymalną wysokość grzywny do 3,5 tys. zł w postępowaniu mandatowym
• podwyższono mandat karny w wysokości do 5 tys. zł za przekroczenie dopuszczalnej prędkość jazdy o ponad 30 km/h, natomiast w przypadku recydywy grzywna mandatu będzie wynosiła od 3 tys. zł do 5 tys. zł.

Wpływy z grzywien będą przekazywane do Krajowego Funduszu Drogowego.

2. Uzgodniono zmiany w zakresie orzekania przez sądy wyższych kar pozbawienia wolności przez kierowców prowadzących w stanie nietrzeźwości. Zaostrzenie kar będzie dotyczyć:

• prowadzenia pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości
• przestępstw drogowych popełnionych w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego
• przestępstw drogowych popełnionych w stanie nietrzeźwości po raz kolejny
• dla kierującego pod wpływem alkoholu projekt zakłada możliwość wymierzenia kary do 30 dni aresztu oraz minimalnej grzywny 1,5 tys. zł w przypadku pojazdu innego niż mechaniczny oraz 2,5 tys. zł w przypadku pojazdu mechanicznego
• sprawcom przestępstw drogowych popełnionych w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego grozić będzie kara co najmniej 2 lat pozbawienia wolności, a w wypadku sprowadzenia katastrofy lub spowodowania wypadku ze skutkiem śmiertelnym w wysokości nie niższej niż 8 lat
• nowym rozwianiem jest obligatoryjny przepadek pojazdu, gdy kierowca w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego spowoduje co najmniej niebezpieczeństwo sprowadzenia katastrofy w ruchu lądowym.

3. Umożliwiono orzeczenie renty bezpośrednio w postępowaniu karnym:

• obowiązek wypłaty renty przez sprawcę przestępstwa umyślnego ze skutkiem śmiertelnym
• przyznanie renty przez sąd będzie miało miejsce z urzędu, bez jakiegokolwiek wniosku osoby uprawnionej lub prokuratora.

4. Wprowadzono instytucję czasowego niedopuszczenia do ruchu pojazdu, jeśli kierowała nim osoba nieposiadająca wymaganego uprawnienia:

• czasowe niedopuszczeniu pojazdu do ruchu na okres 3 miesięcy
• wprowadzenie kary pieniężnej w wysokości 10 tys. zł.

5. Zaproponowano zmianę systemu dotyczącego punktów karnych:

• punkty będą kasowane dopiero po upływie 2 lat
• za naruszenie przepisów ruchu drogowego kierowca będzie mógł dostać nawet 15 punktów karnych (obecnie 10)
• zniesiono szkolenia, po odbyciu których liczba punktów otrzymanych przez kierowcę ulegała zmniejszeniu.

6. Uzależniono wysokość składki OC od liczby punktów karnych:

• umożliwiono udostępnienie podmiotom ubezpieczeniowym danych z CEPiK i dostosowanie stawek ubezpieczeń komunikacyjnych do historii wykroczeń kierowcy oraz otrzymanych przez niego punktów karnych.

7. Urząd Skarbowy będzie mógł zaliczyć zwrot podatku na poczet nieopłaconego mandatu karnego. Takie rozwiązanie ma na celu zwiększenie egzekucji grzywien nakładanych za popełnione wykroczenia drogowe.

Premier Morawiecki, podczas wizyty na Torze Modlin na pikniku w ramach kampanii #DobryKierowca powiedział, że jest przekonany, iż te zwiększone kary doprowadzą wreszcie do ostrożniejszej i spokojniejszej jazdy. Bo wyjście dziecka do szkoły czy rodziny na spacer nie może oznaczać ryzykowania życia. Zaznaczył też, że nie będzie żadnej pobłażliwości dla bandytów jadących pod wpływem alkoholu.

Na ile trafna okaże się ta diagnoza, będzie można się przekonać dopiero po dłuższym czasie od wejścia przepisów w życie. Panuje bowiem pogląd, że nie tyle sama wysokość kary, co jej nieuchronność jest najlepszym środkiem prowadzącym do zmniejszenia przestępczości, jednak w tym przypadku jedno powinno iść w parze z drugim. Pewne jest natomiast to, że coś się musi zmienić w kwestii bezpieczeństwa na polskich drogach. Zapowiadany program, o ile odniesie zamierzony skutek, może być dużym krokiem w tym kierunku.

A tak premier Morawiecki wypunktował na Twitterze najważniejsze planowane zmiany:

Zmieniamy zasady związane z mandatami i grzywnami, a w przypadku jazdy pod wpływem alkoholu będzie również możliwość konfiskaty samochodu i bardzo wysokie kary.