Serwis pod patronatem magazynu
Imponująca, przestronna, luksusowa i prestiżowa – w 1975 r. na rynku zadebiutowała czechosłowacka limuzyna Tatra 613. Jak zdaniem redaktora „Motoru” wypadła podczas pierwszych jazd sukcesorka modelu 603? I czy konstruktorzy poradzili sobie z jedną z największych bolączek tej ostatniej? Tu odpowiedź nie jest do końca jednoznaczna.
Dla kierowcy przyzwyczajonego do samochodu wielkości Polskiego Fiata 126p, 127p czy nawet 125-tki zajęcie miejsca za kierownicą Ta-try 613 można porównać do odczuć właściciela typowego M-3, który zamieszkał w wielopokojowym apartamencie...
Przestronnie w tym samochodzie i luksusowo. Miejsca bardzo dużo i to zarówno na przednich jak i tylnych fotelach. Komfort wyraża się nie tylko miękkimi siedzeniami ale i klimatyzacją wnętrza (nadmuch powietrza przy wykorzystaniu zamkniętych profili szkieletu nadwozia), szybami, których ustawienie reguluje się przez naciśnięcie guzika itp. udogodnieniami.
Jedną z wad poprzednika modelu 613 — Tatry 603 była znaczna hałaśliwość wnętrza, wynikająca z dość przeciętnej izolacji akustycznej między komorą silnikową a wnętrzem nadwozia. W nowej Tatrze również i na tylnych siedzeniach, poza którymi mieści się chłodzony powietrzem, a więc hałaśliwy 8-cylindrowy silnik, jest stosunkowo cicho. Może hałaśliwość zewnętrzna jest spora, ale nie mieliśmy możliwości dokonania jej pomiarów, opieramy się więc na stwierdzeniu przedstawicieli producentów z Koprzywnicy, że mieści się ona w granicach wyznaczonych przepisami.
Dopasowujemy fotel do swoich rozmiarów (16 cm zakres regulacji poziomej) i… odjazd. Drugi bieg do 90 km/godz, „trójka” do 120 km/godz. Pomiar czasu przyspieszenia do prędkości 100 km/godz. wykazuje 12,8 sek. Zmiana biegów krótką dźwignią, umieszczoną na podłodze (tylko cztery biegi!). Synchronizacja bez zarzutu i to zarówno przy szybkich sportowych zmianach „w górę” jak i redukcji „w dół”.
Obserwując wskazania obrotomierza można się zorientować, że 165-konny silnik najlepiej się czuje, gdy jest rozkręcony do 5000 obr/min. Szybko migają drzewa. To już 170 km/godz! Prędkość maksymalna określana jest na 185-190 km/godz. Trudno ją osiągnąć na zwykłej drodze. Może na autostradzie?
Zużycie paliwa na szosie rzędu 18 l/100 km; w mieście ta luksusowa limuzyna spala około „dwudziestki”. Ciekawostką są dwa zbiorniki paliwa po 36 litrów każdy, z pojedynczym wlewem z prawej strony samochodu.
Ciekawi jesteśmy prowadzenia na zakrętach tego samochodu, który przecież waży przeszło dwie tony i ma obecnie chyba jako jedyny na świecie samochód tej klasy nielekki przecież silnik umieszczony nad tylną osią (rozkład obciążeń przód -tył — 44-56%).
Trzeba przyznać, że radykalna modernizacja podwozia przez wprowadzenie niezależnego zawieszenia kolumnowego systemu Mc Pherson i to zarówno w przednich jak i w tylnych kołach dała dobre wyniki. Nie ma zbyt wielkich przechyłów nadwozia na zakrętach, tył samochodu nie stara się zbytnio „uciekać”.
Zastosowanie niskoprofilowego ogumienia promieniowego 215/70 HR-14 też przyczyniło się do poprawy układu jezdnego. Hamulce tarczowe czterech kół z mechanizmem wspomagającym i precyzyjnie opracowanym układem wentylacji tarcz dają dobre opóźnienia hamowania. Przednie hamulce mają podwójny układ sterowania.
Rzut oka do przedniego bagażnika pozwala się zorientować, że wyjmowanie koła zapasowego nie wymaga wypakowania bagażu; pojemność bagażnika (470 litrów) mogłaby być większa, gdyby nie pokaźnych rozmiarów dodatkowe urządzenie ogrzewające, umieszczone właśnie pod przednią maską tego nowego czechosłowackiego samochodu.
Sylwetka samochodu stylizowanego przez specjalistów włoskich przyjemna; może w widoku :3/4 z tyłu najmniej udana, do czego przyczyniło się inne pochylenie tylnej szyby w stosunku do kąta pochylenia tylnej części nadwozia — ale to kwestia gustu. Zresztą proszę to ocenić na zdjęciu niżej.
***
Tatra 613, która zastąpiła model 603, wytwarzany przez przeszło 20 lat jest czechosłowacką propozycją luksusowego samochodu, mogącego spełniać również i rolę reprezentacyjną.
Chociaż produkowana w niewielkich ilościach (około 1500 sztuk rocznie) Tatra 613 eksponowana jest na ostatnich salonach samochodowych i proponowana na eksport. Najprawdopodobniej samochód ten będzie wykorzystany jako samochód reprezentacyjny dla członków rządu Niemieckiej Republiki Demokratycznej.
Dla zdobycia szerszej klienteli proponuje się też samochód Tatra 603 w wersji dwudrzwiowej.
Dostosowując samochód do wymagań zaostrzonych przepisów obowiązujących w różnych krajach szczególną uwagę zwrócono na zabezpieczenie właściwego przebiegu spalania mieszanki paliwowej, która nie zanieczyszczałaby nadmiernie otoczenia. Samochód odpowiada tym wymogom. Również próba zderzenia z trwałą przeszkodą z szybkością 48 km/godz. wykazała istnienie odkształceń mieszczących się w granicach normy; dla przykładu — mechanizm kierowniczy przemieścił się o 72 mm przy wartości granicznej 127 mm.
Również i wielkości stref deformacji samochodu pochłaniające energię zderzenia były zgodne z normami…
Lepiej się o tym osobiście nie przekonywać…
Silnik — T 613 czterosuwowy, ośmiocylindrowy, chłodzony powietrzem, umieszczony z tyłu samochodu. Średnica cylindra x skok tłoka x pojemność: 85 x 77 mm x 3495 cm3. Stopień sprężania — 9,2. Moc maksymalna — 165 KM (121,4 kW) przy 5200 obr/min. Maksymalny moment obrotowy — 27 kpm (26,5 daNm) przy 2500 obr/min. Dwa wałki rozrządu. Gaźniki — dwa opadowe Jikov 32/34 DDSR.
Przeniesienie napędu: sprzęgło – suche, jednotarczowe, uruchamiane hydraulicznie. Skrzynia biegów — czteroprzekładniowa, całkowicie synchronizowana. Przełożenia I b-3,394, II b-1,889, III b-1,165, IV b-0,862, tylny bieg — 3.2435. Przekładnia główna o przełożeniu 3,909.
Zawieszenie kół — przednie i tylne — niezależne, kolumnowe systemu Mc Pherson. Koła z obręczami 6J — 14 niskoprofilowe z ogumieniem promieniowym 215/70 HR-14 OR 6 AS.
Układ hamulcowy — hydrauliczny, dwuobwodowy, z wspomaganiem podciśnieniowym, hamulce tarczowe przy wszystkich kołach.
Instalacja elektryczna — 12 V, akumulator 74 Agodz.
Masy, rozmiary. Masa własna w stanie gotowym do drogi 1670 kg, obciążenie użyteczne 470 kg. Masa całkowita samochodu 2140 kg. Długość x szerokość x wysokość — 5,025 x 1,8 x 1,505 m. Rozstaw osi x rozstaw kół przód/tył — 2,98 x 1,52/1,52 m. Prześwit 16 cm.
Tekst i zdjęcia: Sanisław Szelichowski; „Motor” 48/1975
