Serwis pod patronatem magazynu
W „Motorze” nr 34 z 24 sierpnia 1969 roku – prezentacja następcy Skody 1000 MB, czyli modelu 100. Wrażenie robiły wtedy m.in. seryjne uchwyty do mocowania pasów dla aż pięciu osób i cztery szybkości wycieraczek. O Skodzie 100 przypomniała w Polsce w 2007 r. piosenka Jožin z bažin, która odnotowała wtedy nagły i dość niespodziewany wybuch popularności. Auto pojawia się już w pierwszych słowach czechosłowackiego hitu.
Nie ma już w produkcji w zakładach w Mlada Boleslav modelu samochodu Skoda 1000 MB. Jego wytwarzanie zakończyło się w ostatnich dniach lipca 1969 roku. Przez sierpień, w okresie przerwy urlopowej zostaną poczynione w fabryce odpowiednie zmiany i począwszy od 1 września 1960 roku z fabryki AZNP w Mlada Boleslav zaczną wyjeżdżać samochody nazwane Skoda 100.
Ten model czechosłowackiego samochodu małolitrażowego jest po prostu dalszą modernizacją znanego u nas typu 1000 MB. Pozostawiono w nim szereg wypróbowanych przez 6 lat produkcji zespołów, nie zmieniając zasadniczej koncepcji samochodu: zblokowanej jednostki napędowej, umieszczonej z tyłu samochodu, czterodrzwiowego nadwozia, szeregu udogodnień ułatwiających przewóz bagażu, spanie w samochodzie itp. Bez zmian pozostał silnik samochodu; pewnej modernizacji uległo podwozie tego wozu.
Zasadnicze zmiany objęły:
— nadwozie: inny kształt przedniej i tylnej części wozu
— podwozie: hamulce tarczowe przednich kół, dwuobwodowy układ hamulcowy, wyeliminowanie punktów smarowania w przednim zawieszeniu,
— wnętrze samochodu: inna tablica rozdzielcza, inne wyłączniki, miejsca mocowania PASÓW BEZPIECZEŃSTWA DLA PIĘCIU (!) OSÓB.
Zawieszenie przednich kół nie stanowiło zbyt mocnej strony dotychczasowego modelu Skoda 1000 MB; zbyt szybko następowało zużywanie elementów łożyskowania zawieszenia kół i mechanizmu kierowniczego z tulejami i podkładkami włącznie.
W modelu Skoda 100 wprowadzono zasadnicze zmiany ułożyskowań, zastosowano więcej połączeń gumowych, eliminujących wibracje przenoszone na inne elementy samochodu, zapewniających lepsze doleganie kół do nawierzchni oraz zwiększających stateczność samochodu na zakrętach. Przy okazji powyższych zmian wyeliminowano tak liczne punkty smarowania, zastępując je ułożyskowaniem samosmarnym.
Idąc z duchem czasu — w układzie hamulcowym samochodu Skoda 100 wprowadzono w przednich kołach hamulce tarczowe marki Dunlop z samoczynną regulacją luzu między nakładkami, a tarczami hamulcowymi. Bez zmian pozostawiono tylne bębnowe hamulce samochodu, przy czym wprowadzono dwa niezależnie od siebie działające obwody hamulcowe, sterowane wspólną pompą hamulcową z trzema oddzielnymi komorami. Hamowane są niezależnie dwa przednie oraz dwa tylne koła samochodu. Bez zmian stosowany jest płyn hamulcowy SAE 70 R3.
Najwięcej zmian w porównaniu z modelem 1000 MB wprowadzono w nadwoziu samochodu Skoda 100. Zastosowane zmiany można w kilku słowach scharakteryzować jako pozostawienie identycznej jak w MB części środkowej nadwozia z zasadniczą zmianą przodu i tyłu wozu.
Przy realizacji tej koncepcji konstrukcyjnej dokonano wzmocnienia części środkowej szkieletu przy stosunkowo „miękkim” przodzie i tyle wozu; mają one w razie ewentualnej kolizji przejmować większość energii uderzenia. Umieszczenie zapasowego koła poziomo w przedniej części samochodu ma też się przyczyniać do przejęcia energii ewentualnego uderzenia.
Przednia i tylna część samochodu została radykalnie zmieniona, tak że trudno w tych elementach dopatrzyć się podobieństw do poprzedniego modelu 1000 MB. Znacznemu zwiększeniu uległy przednie reflektory, mające obecnie średnicę 160 mm, inny jest kształt przedniego zderzaka, zupełnie inna ornamentacja maski samochodu. Z tyłu wozu boczne wloty powietrza do silnika trochę przypominają dotychczasowy model Skody, tylny wlot jest teraz zupełnie inny, podobnie jak zblokowane, poziome, tylne światła samochodu.
Zmieniono kształt klamek drzwiowych (obecnie nieruchomych z przyciskiem), wlew paliwa pozostał po prawej, przedniej stronie wozu, jednak otwiera się w nieco inny sposób, przednie kierunkowskazy migające znalazły się w zderzaku. Inaczej rozwiązano bagażnik samochodu.
Dotychczasowe oddzielne pomieszczenie na koło zapasowe w modelu 1000 MB zastąpiono w samochodzie Skoda 100 wspólnym bagażnikiem; zwiększono przez to jego pojemność, jednakowoż obecnie dla wyjęcia koła zapasowego trzeba wydobyć je spod bagażu przewożonego w przednim, zasadniczym bagażniku samochodu. Może więc poprzednie rozwiązanie było lepsze?
Bez zmian pozostawiono możliwość rozkładania siedzeń do spania, odchylania oparć i poduszek tylnego siedzenia dla stworzenia tam możliwości przewożenia dużego bagażu; bez zmian tylne siedzenie samochodu jest dzielone i przeznaczone do przewozu trzech osób.
Bardzo nam się podoba troska zakładów w Mlada Boleslav o stworzenie warunków bezpiecznej jazdy samochodem Skoda 100. Oprócz opisanych usprawnień układu hamulcowego na duży plus modernizacji, należy zaliczyć seryjne wyposażenie każdego samochodu w uchwyty do mocowania pasów bezpieczeństwa dla dwóch osób jadących na przednich siedzeniach i trzech siedzących z tyłu.
Inne rozwiązania przyczyniające się do polepszenia bezpieczeństwa podróży to światło kontrolne poziomu płynu hamulcowego w pompie hamulcowej, zmywacze szyb (na żądanie elektryczne), cztery (!) szybkości wycieraczek. To ostatnie rozwiązanie, podobne do zastosowanego we włoskim samochodzie FIAT 125, pozwala na ustalenie, zależnie od potrzeb liczby wahnięć wycieraczek: 75, 35, 12, i 5 na minutę. Dwa ostatnie, powolne cykle pracy są szczególnie potrzebne przy lekko padającym deszczu, przy czym przy każdym wahnięciu, szyby są zmywane wodą z dużego zbiornika zmywacza szyb.
Sporo zmian dostrzec można we wnętrzu samochodu. Inny, jeszcze bardziej estetyczny kształt ma obecnie dwuszprychowa kierownica samochodu, inny jest kształt prostokątnego, niestety nadal, szybkościomierza i zblokowanych z nim świateł kontrolnych.
Na kolumnie kierownicy znajduje się obecnie jedynie dźwignia wyłącznika sygnału dźwiękowego i kierunkowskazów po lewej stronie oraz zmiany świateł, jak też załączania sygnału świetlnego — po prawej. Pozostałe wyłączniki zostały w samochodzie Skoda 100 umieszczone na tablicy rozdzielczej. Zastosowano dodatkowy wyłącznik i światło kontrolne dowolnego wybranego przez użytkownika pojazdu, wyposażenia samochodu.
Przekonstruowany zamek kierownicy nadal znajduje się po prawej stronie kolumny kierownicy i wykluczone jest włączenie rozrusznika, gdy silnik już pracuje. Oddzielny kluczyk służy do otwierania drzwi i do stacyjki samochodu. Na tablicy rozdzielczej pomiędzy zgrupowanymi przed kierownicą wskaźnikami, a dużą pokrywą podręcznego schowka znalazła się popielniczka, też niemałych rozmiarów.
Oprócz zasadniczego modelu Skoda 100 w produkcji też znajduje się typ Skoda 100 L (Lux) oraz 110 L (z silnikiem o pojemności 1107 cm3 w wykonaniu luksusowym).
Zasadnicze zmiany dotyczą wyposażenia wnętrza i wystroju zewnętrznego samochodu. Przednie siedzenia mają anatomiczne kształty, lepiej utrzymujące kierowcę i pasażera na zakrętach, miękką wykładzinę dachu, wykonaną z poliuretanu, wielowarstwowe, klejone szyby — a na zewnątrz szeroką listwę ozdobną pod progami drzwi, inny ornament napisu Skoda z przodu samochodu oraz ozdobne pokrywy na kołach.
Silniki samochodów Skoda 100 oraz 110 L nie różnią się od jednostek napędowych dotychczasowych modeli Skoda 1000 i 1100 MB.
***
Mieliśmy okazję jedynie króciutkiej przejażdżki nowym samochodem Skoda 100. Trudno więc na jej podstawie oceniać walory trakcyjne i zmiany nadwoziowe zmodernizowanego samochodu z Mlada Boleslav.
Na pierwszy rzut oka samochód wydaje się być większy od dotychczasowego, wnętrze zaś wozu i jego własności trakcyjne pozostają niezmienione w porównaniu z dobrze u nas znanym samochodem Skoda 1000 MB. Na pewno skuteczniejsze są obecnie hamulce samochodu, a komfort jazdy, szczególnie dzięki dopracowaniu elementów przedniego zawieszenia samochodu wydaje się być lepszy.
Dostawy samochodu Skoda 100 do Polski, będą realizowane na podstawie poprzednio zawartych umów. Nic na razie nie wiadomo, jaka będzie cena tego czechosłowackiego samochodu.
(Dane w nawiasach dotyczą modelu Skoda 110 L)
Silnik czterocylindrowy, czterosuwowy, górnozaworowy chłodzony płynem pochylony w prawo pod kątem 30 stopni, umieszczony z tyłu, napędzający tylne koła. Średnica x skok – 68 x 68 (72 x 68) mm. Pojemność skokowa 998 (1107) cm3. Stopień sprężania 8,3 (8,8). Moc maksymalna 43 KM DIN przy 4650 obr/min. — 48 KM SAE przy 4750 obr/min. (49 KM DIN przy 4900 obr/min. — 53 KM SAE przy 5000 obr/min.). Maksymalny moment obrotowy 7,5 kgm SAE przy 3000 obr/min. (8,6 kgm przy 3200 obr/min.). Kadłub ze stopu lekkiego, głowica żeliwna. Wał korbowy podparty na trzech łożyskach. Gaźnik JIKOV 32 BST-18. Filtr powietrza suchy z papierowym wkładem wymiennym. Instalacja elektryczna 12 V. Prądnica 12 V, 300 W. Akumulator 35 Agodz.
Sprzęgło suche, jednotarczowe, uruchamiane hydraulicznie.
Skrzynia przekładniowa czterobiegowa, całkowicie synchronizowana. Przełożenia I b — 3,8; II b — 2,12; III b — 1,41; IV b — 0,96; tylny bieg — 3,27. Przełożenie przekładni głównej 4,44.
Zawieszenie kół przednich niezależne, na wahaczach poprzecznych, sprężynach śrubowych, z elementami amortyzującymi wewnątrz, stabilizator.
Zawieszenie kół tylnych na wahaczach wzdłużnych, sprężyny śrubowe z elementami amortyzującymi wewnątrz.
Hamulce tarczowe przy kołach przednich, bębnowe przy kołach tylnych.
Ogumienie 155-14 (6,0-14).
Mechanizm kierowniczy śruba z nakrętką; ilość obrotów koła kierownicy ok. 2,5.
Wymiary, masy. Długość x szerokość x wysokość, 4155 x 1620 x 1380 mm. Rozstaw osi 2400 mm. Prześwit 175 mm. Masa samochodu suchego 775 kg (Skoda 100 L — 790 kg, Skoda 110 L — 795 kg). Masa pojazdu gotowego do drogi — 805 (820, 825) kg. Ładowność — 375 kg. Dopuszczalna masa całkowita — 1180 (1195, 1200) kg.
Szybkość maksymalna — 125 (128) km/godz.
Zużycie paliwa — 7,6 (8) l/100 km (dane fabryczne).
Tekst: St. Szelichowski; „Motor” 34/1969
