Serwis pod patronatem magazynu
Nowoczesne auta mają coraz szybciej działającą elektronikę i stale udoskonalane czujniki, które ułatwiają jazdę oraz zwiększają komfort i bezpieczeństwo. Jakie systemy wsparcia mamy do dyspozycji?
Współczesny samochód – po części przez wymogi homologacyjne – jest wyposażony w szereg systemów wspomagających prowadzenie. Przede wszystkim służą one poprawie bezpieczeństwa, ale jednocześnie w coraz większym stopniu pomagają kierowcy w jeździe, zwłaszcza w trudnych warunkach lub bardziej skomplikowanych manewrach. Wyjaśniamy działanie najważniejszych z tego typu układów.
Najbardziej złożone systemy wspomagania nowoczesnych aut, takie jak np. Drive Pilot (Mercedes) lub Driving Assistant Professional (BMW), są połączeniem wielu technologii.
Ważną rolę w takich systemach odgrywa adaptacyjny tempomat. Wykorzystuje on różne czujniki zamontowane w pojeździe, takie jak kamery, radary czy urządzenia laserowe, które pozwalają określić i utrzymać dokładną odległość od poprzedzającego pojazdu. Niektóre systemy wykorzystują go podczas poruszania się w ruchu wymagającym częstego zatrzymywania się i ruszania. Wówczas tzw. asystent jazdy w korku przejmuje na siebie hamowanie i ponowne ruszanie. Wraz z asystentami układu kierowniczego i utrzymania pasa ruchu może przynieść on kierowcy znaczną ulgę oraz zwiększyć bezpieczeństwo jazdy zwłaszcza podczas długich podróży autostradą.
Nowoczesne pojazdy mogą monitorować również „martwe pole”, często zaniedbywane przez kierowców. Asystent zmiany pasa ruchu nadzoruje wówczas obszar po prawej i lewej stronie samochodu oraz za nim.
Rozszerzeniem tego systemu jest układ unikania kolizji bocznych. W niektórych pojazdach czujniki radarowe wykrywają pojazdy zbliżające się nawet z dużej odległości, dzięki czemu manewr wyprzedzania można niemal całkowicie pozostawić w gestii asystenta wyprzedzania, który koncentruje się przede wszystkim na tym, co dzieje się przed samochodem, aby np. na czas rozpoznać kończący się korek. Dobrze połączone z siecią pojazdy wiedzą o nim, zanim jeszcze pojawi się na horyzoncie. Umożliwiają to aktualizowane w czasie rzeczywistym nawigacje i mapy, takie jak Here.
Dzięki integracji z elektroniką pokładową dokładniejsze staje się też rozpoznawanie znaków drogowych. Niektóre adaptacyjne tempomaty dostosowują się już do obowiązujących ograniczeń prędkości, automatycznie redukują tempo przed ostrymi zakrętami lub weryfikują, czy nie jedziemy „pod prąd”. Bieżące informacje o sytuacji na okolicznych drogach umożliwiają również zwiększenie wydajności.
Fazy rekuperacji w pojazdach hybrydowych lub elektrycznych można np. zoptymalizować pod kątem zbliżającego się zjazdu czy ograniczenia prędkości.
W wielu pojazdach automatyka steruje reflektorami i dopasowuje właściwe oświetlenie w stosownym czasie. Równie przydatny jest czujnik deszczu, który już po pierwszych kroplach uruchamia wycieraczki przedniej szyby.
Coraz częściej montowany jest też asystent świateł drogowych, który automatycznie włącza je poza obszarem zabudowanym. Jeśli w obrębie świateł wykryje innego użytkownika drogi, natychmiast przełącza się na światła mijania.
W rozwiązaniach bardziej zaawansowanych, takich jak np. Matrix light (Audi) lub Selective Beam (BMW), kierowcy mogą korzystać ze świateł drogowych także w sytuacji, gdy z przeciwka nadjeżdżają inne pojazdy. Kamery wykrywają innych użytkowników drogi i z dokładnością co do piksela z wiązki światła wycinają obszar, po którym się oni poruszają. Można dzięki temu stale jechać z włączonymi światłami drogowymi bez ryzyka oślepiania innych kierowców – uzyskujemy możliwie długą i szeroką plamę świetlną, która doświetla drogę oraz prawe i lewe pobocze przez cały czas podróży. To duża zmiana.
W tym, aby nocą zobaczyć jeszcze więcej, pomaga asystent noktowizyjny. Jest on dostępny jako opcja z niektórymi modelami klasy premium i działa jak gogle noktowizyjne na podczerwień. Nawet w ciemną noc i we mgle bezbłędnie zidentyfikuje źródła ciepła, którymi są piesi lub dzikie zwierzęta.
Z generacji na generację auta stają się coraz większe i zapewniają coraz gorszą widoczność, dlatego w przednich i tylnych zderzakach wielu modeli seryjnie montuje się ultradźwiękowe czujniki systemów wspomagania parkowania. Podczas manewrowania bardziej pomocne są jednak kamery cofania lub 360°.
Osoby, które gorzej radzą sobie na ciasnych parkingach, mogą skorzystać z pomocy tzw. asystentów parkowania. Za pomocą czujników ultradźwiękowych i kamer automatycznie rozpoznają oni miejsca parkingowe wzdłuż drogi. Po zidentyfikowaniu wolnej przestrzeni układ przejmuje kierowanie pojazdem.
Z nowoczesnymi samochodami dziecinne proste jest nawet cofanie z przyczepą. Asystenci manewrowania przyczepą prowadzą pojazd we wcześniej wyznaczonym kierunku.
Największą atrakcją każdego parkingu są jednak samochody, które bez kierowcy wjeżdżają lub wyjeżdżają z miejsca parkingowego. Podobnie jak w przypadku wielu innych funkcji zdalnych, zdalnym parkowaniem sterujemy za pomocą smartfona lub kluczyka z wyświetlaczem.
Producenci nowoczesnych samochodów pomyśleli nawet o wysiadaniu: jeśli z tyłu zbliżają się inne pojazdy lub rowerzyści, asystent wysiadania dokładnie oceni sytuację i ostrzeże pasażerów przed otwarciem drzwi. To duża pomoc, zwłaszcza gdy samochodem przewozimy dzieci: nie wybiegną pod koła innego pojazdu.
Choć wielu z wcześniej opisanych asystentów powinno zapobiegać ewentualnym wypadkom, to nie da się ich uniknąć w każdym przypadku. A o życiu lub śmierci, niegroźnych lub tragicznych w skutkach obrażeniach decydują często ostatnie ułamki sekund przed zderzeniem. Pamiętajmy, że nawet wyglądająca niegroźnie stłuczka czy potrącenie pieszego na parkingu przy cofaniu może mieć poważne konsekwencje – gdy u poszkodowanego dojdzie do uszczerbku na zdrowiu dłuższego niż siedem dni (np. przewróci się i złamię rękę) sytuacja kwalifikowana jest jako wypadek. A to wiążę się z rozprawą sądową itd.
Właśnie tuż przed takim zdarzeniem uaktywniają się prewencyjne systemy ochrony pasażerów. Podobnie jak w przypadku ESP, pionierem był tu Mercedes. Już w 2002 r. pierwsze modele z tzw. systemem Pre-Safe chroniły pasażerów w razie grożącej kolizji poprzez napinanie pasów bezpieczeństwa oraz automatyczne zamykanie szyb.
Przez lata te systemy mocno rozbudowano. Dodano do nich np. automatyczny hamulec wielokolizyjny, który ma zapobiegać dalszym skutkom wypadku, spowodowanym przez swobodne przemieszczanie się samochodu. Systemy mogą wykrywać też zagrożenie zderzenia z autem nadjeżdżającym z tyłu. Pojazd zaparkowany na poboczu może zwrócić na siebie uwagę automatycznie zwiększając częstotliwość migania świateł awaryjnych i stopu.
Niektóre samochody rozpoznają nawet grożącą kolizję boczną i podnoszą nadwozie tak, aby siłę uderzenia przejęły masywne progi, a nie drzwi. Ponadto aktywne systemy siedzeń mogą przesunąć fotele w kierunku środka pojazdu.
Obszar przed samochodem jest coraz szerzej monitorowany za pomocą kamer i radarów. Systemy hamowania awaryjnego z funkcją wykrywania pieszych są obecnie dostępne w prawie wszystkich pojazdach, a począwszy od 2022 r. muszą być montowane we wszystkich nowych pojazdach homologowanych w Unii Europejskiej.
Asystenci hamowania mogą rzeczywiście zapobiec lub znacznie złagodzić skutki wypadków, zwłaszcza w strefach, w których można się poruszać z prędkością do 60 km/h. Od 2022 r. we wszystkich nowych pojazdach o DMC pow. 3,5 t i ciężarówkach obowiązkowy jest też asystent skrętu, który przede wszystkim zapobiega zderzeniom z rowerzystami na skrzyżowaniach. Dla przykładu – co roku na niemieckich drogach ginie około 30 rowerzystów, którzy zostali przeoczeni przez kierowców ciężarówek skręcających w prawo.
Nie tylko rowerzyści będą zadowoleni z nowoczesnych asystentów parkowania, którzy uaktywniają się, gdy podczas wyjeżdżania z miejsca parkingowego w obszarze jazdy nagle pojawi się przeszkoda lub gdy została ona przeoczona przez kierowcę. Również w tym przypadku samochód natychmiast wykonuje automatyczne hamowanie awaryjne.
W sytuacji, gdy dojdzie do poważniejszego wypadku i np. wybuchną poduszki powietrzne lub zadziałają urządzenia zabezpieczające samochód (wyłączenie pompy paliwowej, zablokowanie obwodów elektrycznych), nowoczesne pojazdy wykonują automatyczne połączenie alarmowe z numerem 112. Dzięki temu natychmiast po zderzeniu wszystkie służby otrzymują dane o położeniu i powadze wypadku. Takie połączenie alarmowe można zainicjować również samodzielnie i dokładniej poinformować służby o swoim położeniu – to szczególnie ważne, gdy auto po kolizji wpadło np. do rowu i nie widać go tak łatwo z drogi. Widzimy więc, że auta sukcesywnie poprawiają ochronę pasażerów na wielu kierunkach.
