Wydłuż życie automatu – tych błędów unikaj jak ognia. Skrzynie klasyczne, DSG i bezstopniowe

Dwie podstawowe zasady dotyczące samochodów ze wszystkimi rodzajami skrzyń automatycznych (klasycznych, z przekładnią hydrokinetyczną, bezstopniowych oraz zautomatyzowanych) brzmią: tryb jazdy w przód lub bieg wsteczny włączamy zawsze, gdy samochód stoi nieruchomo (a nie podczas toczenia się), a w trakcie jazdy nie przełączamy na luz (N).

Dotyczy to również stania w korku – z jednej strony częste rozłączanie napędu przyspiesza zużycie elementów skrzyni, z drugiej zwyczajnie nie ma potrzeby „mieszania” drążkiem. Pozycja N służy do przejścia z trybu jazdy w przód i tył oraz np. wjechania na lawetę.

Wiele automatów nie przepada też za agresywnym stylem jazdy – mają trudności z przenoszeniem wysokiego momentu obrotowego (np. Mercedes S 400 CDI W220) lub znoszeniem długotrwałej jazdy autostradowej na wysokich obrotach (starsze auta z Ameryki Płn.).

Jeśli o lawecie mowa – to najlepszy sposób na przemieszczenie samochodu z automatem w razie awarii. Możliwości holowania są tu ograniczone, a niekiedy jest to całkowicie zabronione (niektóre auta z CVT).

Uważać trzeba również na zbyt ciężki bagaż czy przyczepę. Przed zakupem warto sprawdzić dopuszczalne masy holowania, bo w przypadku niektórych modeli z automatem producenci w ogóle nie dopuszczają takiej możliwości (np. Fabia II RS, wiele hybryd).

Eksploatacja klasycznych automatów

Tych zasad należy przestrzegać

• Rozgrzewanie skrzyni: przy uruchamianiu na zimno warto odczekać kilkadziesiąt sekund przed ruszeniem z miejsca, a przed osiągnięciem temperatury eksploatacyjnej unikać gwałtownych przyspieszeń i wysokich obrotów.
• Dobór oleju: do nowszych skrzyń zalecane są konkretne typy oleju, czasami trzeba je sprowadzać np. z USA – nie wolno tego ignorować.
• Nie holować długotrwale na kołach: w razie awarii najlepiej wezwać pomoc drogową lub sprawdzić zalecenia w instrukcji; przyjmuje się, że dozwolone jest holowanie przez 10-20 km, do 40 km/h, najlepiej z włączonym silnikiem.

Tego nie wolno robić

• Wybierać pozycji jazdy w przód lub w tył w czasie toczenia auta: trzeba kompletnie się zatrzymać i dopiero zmienić tryb jazdy.
• Wrzucać luzu (N) podczas jazdy: powoduje to gwałtowną utratę ciśnienia smarowania, może też doprowadzić do zgaśnięcia silnika i braku wspomagania hamulców.
• Zostawiać auta na wzniesieniu bez hamulca pomocniczego: parkowanie na wzniesieniu bez „ręcznego” obciąża skrzynię; po zaparkowaniu najpierw zaciągamy hamulec pomocniczy, później przestawiamy dźwignię biegów w pozycję P.
• Ruszać agresywnie: szczególnie z przytrzymaniem hamulca lewą stopą (nie dotyczy procedur startowych).
• Przeciążać samochodu: nie wolno załadowywać go ponad dopuszczalną ładowność lub ciągnąć zbyt ciężką przyczepę.

Eksploatacja auta z CVT

Tego należy przestrzegać

• Płynne ruszanie: podobnie jak klasyczne automaty, skrzynie CVT są wrażliwe na agresywne ruszanie z miejsca i przegrzanie, do którego może dojść, np. gdy samochód zakopie się w błocie lub śniegu.

Tego nie wolno robić

• Przełączać na luz w czasie jazdy.
• Holowanie: producenci aut z CVT często w ogóle go zabraniają.
• Wspomagać się gazem na wzniesieniu: aby nie cofać się przy podjeżdżaniu pod górę, należy trzymać hamulec, a nie łagodnie wciskać gaz.

Eksploatacja auta z DSG

Tego należy przestrzegać

• Wymieniać olej: skrzynie DSG są wrażliwe na stan środka smarnego, dlatego należy pilnować regularnych wymian (zazwyczaj co 60 tys. km).
• W korkach warto unikać dłuższego toczenia się bez gazu: lepiej ręcznie wybrać w tym celu 1. bieg – zmniejsza to obciążenie skrzyni.

Tego nie wolno robić

• Przeciążać auta i holować ciężar ponad zalecenia producenta.

Objawy sygnalizujące awarię

• Poślizg przy zmianie biegu: podczas jazdy należy obserwować obrotomierz – przy zmianie biegów w górę obroty silnika nie powinny wzrastać.
• Wibracje: na postoju lub przy zmianie biegów nie powinny występować żadne silne wibracje z układu napędowego.
• Opóźnienie przy załączaniu napędu: po wybraniu D lub R napęd powinien załączyć się bez zbędnej zwłoki.
• Wycieki: przed zakupem należy obejrzeć podwozie w poszukiwaniu śladów wycieków i uszkodzeń obudowy.
• Skrzynia zaczyna „gubić” biegi po rozgrzaniu: jazdę próbną używanym autem z automatem warto odbyć na dłuższym dystansie i sprawdzić działanie skrzyni na zimno i po rozgrzaniu.
• Zapach spalenizny z oleju: przy oględzinach warto sprawdzić poziom oleju w skrzyni (o ile jest taka możliwość); zazwyczaj robi się to po rozgrzaniu, olej nie powinien pachnieć spalenizną.
• Błędy komputera: nie wolno ignorować lampki sygnalizującej błąd skrzyni; warto sprawdzić jego kod i zweryfikować powód w ASO lub internecie