Jakie są zalety i wady dwusprzęgłowych skrzyń biegów spotykanych w najpopularniejszych autach na rynku wtórnym? Na co zwrócić uwagę przed zakupem?
Z roku na rok zwiększa się podaż używanych samochodów z automatycznymi skrzyniami biegów. To oczywisty efekt rosnącego udziału takich aut na rynku pierwotnym. Wspomniany boom dotyczy tanich przekładni bezstopniowych oraz droższych, bardziej zaawansowanych, dwusprzęgłowych.
Największy odsetek aut ze skrzynią automatyczną jest w Luksemburgu (72%), Szwajcarii (53%) oraz Finlandii (49%). U naszych zachodnich sąsiadów blisko jedna trzecia sprzedanych nowych samochodów ma skrzynię automatyczną.
W tym materiale skupiliśmy się na skrzyniach dwusprzęgłowych. Postanowiliśmy jednoznacznie określić, z czym wiąże się zakup używanego samochodu z taką skrzynią i razem z ekspertem ocenić, ile tak naprawdę wytrzymują skrzynie DSG oraz jakie koszty pochłoną ich serwisowanie i regeneracja.
Ponad wszelką wątpliwość można napisać, że skrzynie dwusprzęgłowe nie są w stanie wytrzymać tyle, ile dobre przekładnie manualne, a wydatki na ich obsługę są bez porównania większe. W tym miejscu wielu użytkowników może się oburzyć: „jak to, ja ze swoim DSG przejechałem ponad 250 tys. km i wciąż wszystko działa”. Tak, to możliwe, ale my piszemy o pełnej sprawności skrzyni, a nie tylko zachowaniu mobilności.
Niektórzy kierowcy nie dostrzegają pewnych niedomagań lub godzą się z ich występowaniem ponieważ koszty naprawy rzędu 5-6 tys. zł są dla nich nie do przyjęcia. W takiej sytuacji zjawiska takie jak poszarpywanie przy zmianie przełożeń, opóźnienia w reakcji, okazjonalne pojawianie się „błędów” na wyświetlaczu wskaźników są bagatelizowane. Nierzadko sprzedający nie wspominają nawet o tym w ogłoszeniach. Rozczarowanie kupującego jest kwitowane na ogół prostym stwierdzeniem: „ponieważ auto jeździ, drobne anomalie przekładni nie są jakimś wielkim problemem, bo wszystkie DSG tak mają”.
Jak sama nazwa wskazuje, skrzynia dwusprzęgłowa ze sprzęgłami suchymi to taka, w której sprzęgła pracują bez oleju. Ten rodzaj jest młodszą i tańszą konstrukcją od skrzyń ze sprzęgłami mokrymi.
Zalety i wady
+ Niższy koszt produkcji i części
- Niższa wytrzymałość od skrzyni ze sprzęgłami mokrymi
Pierwsze skrzynie DSG miały właśnie sprzęgła pracujące w oleju, co poprawia odprowadzanie ciepła w stanach przejściowych pracy. Z tego powodu takie rozwiązania wykorzystuje się w mocniejszych autach, z silnikami ze sporym momentem obrotowym.
Plusy i Minusy
+ Większa wytrzymałość niż skrzyni ze sprzęgłami suchymi, zdolność do przenoszenia dużych momentów
- Trudniejsze i droższe naprawy
Za popularyzacją dwusprzęgłowych skrzyń biegów w Europie stoi Grupa Volkswagena. Wszystko zaczęło się w 2003 roku od sportowego Golfa R32, który otrzymał DSG DQ250. Początkowo mogło się wydawać, że rozwiązanie to będzie zastrzeżone wyłącznie dla samochodów z wyższej półki. Bardzo szybko trafiło jednak także do tańszych wersji, by po latach stać się realną alternatywą dla przekładni ręcznych.
Przykładem popularnej skrzyni do tanich aut jest DSG DQ200. Oczywiście pod wspólną nazwą DSG kryje się bardzo wiele różnych skrzyń biegów. Wszystkie są dwusprzęgłowe, ale dzieli je wiele różnic konstrukcyjnych (np. suche lub mokre sprzęgła, mechatronika), a także liczba biegów. Poniżej prezentujemy najczęściej spotykane warianty DSG, przykładowe modele, w których są zastosowane oraz usterki, które można wychwycić podczas jazdy próbnej.
Na rynku od 2003 r.
Objawy typowych usterek
Na rynku od 2008 r.
Objawy typowych usterek
Na rynku od 2009 r.
Objawy typowych usterek
Na rynku od 2008 r.
Objawy typowych usterek
SKRZYNIA „MOKRA” (np. DQ250)
Skrzynia dwusprzęgłowa składa się z zespołu sprzęgieł oraz dwóch zintegrowanych ze sobą przekładni mechanicznych. Podczas przyspieszania, kiedy jeden bieg jest zapięty w pierwszej sekcji, w drugiej czeka już przygotowany kolejny. Zmiana realizowana jest właśnie przez podwójne sprzęgło. Skrzynie dwusprzęgłowe pracują jeszcze szybciej niż przekładnie ręczne.
Pierwszą popularną skrzynią dwusprzęgłową na rynku była skrzynia „mokra”, czyli taka, w której sprzęgła pracują w kąpieli olejowej. Praktyka pokazała, że przekładnie z mokrym sprzęgłem wytrzymują dłużej od tych z suchym, mimo że obecnie współpracują tylko z mocniejszymi silnikami. Objawy ogólnego zużycia „mokrego DSG” są takie same jak w DSG ze sprzęgłem suchym – szarpanie, przeciąganie biegów, błędne zmiany przełożeń.
SKRZYNIA „SUCHA” (np. DQ200)
Skrzynie ze sprzęgłami suchymi mają najczęściej 7 biegów i współpracują z silnikami o słabszych parametrach (z niższym momentem obrotowym, zwykle do 250-300 Nm). Od skrzyń „mokrych” odróżnia je konstrukcja zespołu sprzęgieł, które pracują bez oleju, stąd łatwiej się przegrzewają.
Trwałość każdej przekładni DSG zależy od warunków eksploatacji i temperamentu kierowcy, ale praktyka warsztatowa pokazuje, że przekładnie „suche” są mniej wytrzymałe od „mokrych”. Te pierwsze wytrzymują do naprawy ok. 150-200 tys. km, a te drugie – 200-250 tys. km. Tak jak w przypadku przekładni mokrych, zużyciu podlegają głównie zespół sprzęgieł i mechatronika.
Koszt: 3000 zł. Do wymiany niezbędne są także pierścienie regulacyjne (przypominają pierścienie Segera).
We wszystkich tych przekładniach, w których jest to tylko możliwe, należy wymieniać olej. Jeśli ktoś przez wiele lat zaniedbywał to zalecenie, radzimy przeprowadzać wymianę „w ratach”, np. po 1-2 litry co kilka tygodni. W trakcie tego okresu należy jeździć łagodnie.
Dwa rodzaje płynów do DSG
Dwusprzęgłowe skrzynie DSG z zestawem suchych sprzęgieł mają olej przekładniowy w części mechanicznej i specjalny płyn w części mechatronicznej. Nie wszyscy wiedzą, że oba środki zwykle da się wymienić. Co więcej – w dużej grupie skrzyń w obudowie znajduje się drugi filtr oleju, który da się wymienić dopiero po rozebraniu skrzyni.
Odpowiedni olej
Podstawa przy serwisie skrzyń DSG. Nie jest to ani olej do skrzyń manualnych, ani tym bardziej olej ATF do skrzyń automatycznych. Np. do 6-biegowej DQ250 stosuje się olej o oznaczeniu G052 182 (5,5 litra).
Kupując używany samochód wyposażony w przekładnię dwusprzęgłową, należy zwrócić uwagę na historię serwisową. Od przebiegu ważniejsza jest dokumentacja obsługi skrzyni, a zatem potwierdzenia wymian oleju i ewentualna faktura za regenerację lub wymianę kosztownych elementów, takich jak sprzęgła, koło dwumasowe czy mechatronika.