Serwis pod patronatem magazynu
Wbrew obiegowym opiniom ryzyko wpadki, kiedy jeździ się bez prawa jazdy, jest spore, a grożące za to kary – bardzo poważne.
Policja rocznie wyłapuje ponad 20 tys. „nielegalnych” kierowców. Nie ulega jednak wątpliwości, że wpada jedynie kilka procent tych, którzy nie powinni siadać za kierownicę. Problem jest na tyle poważny, że w połowie 2017 r. zaostrzono kary za ignorowanie sądowego zakazu prowadzenia pojazdów – zamiast 3 lat grozi do 5 lat pozbawienia wolności. Zaostrzono również przepisy dla osób, którym cofnięto uprawnienia (miały zakaz prowadzenia pojazdów na ponad rok, ale po okresie kary nie zdały egzaminu sprawdzającego kwalifikacje) – teraz za prowadzenie auta mogą trafić do więzienia nawet na 2 lata. Wcześniej groziło im tylko 500 zł mandatu lub grzywna do 5000 zł – czyli identycznie jak w przypadku kierowców, którzy nigdy nie mieli prawa jazdy.
Nie należy jednak zapominać o innych grożących jeżdżącym bez uprawnień konsekwencjach. W przypadku spowodowania stłuczki lub wypadku poszkodowany dostanie pieniądze z polisy OC sprawcy. Jednak następnym krokiem ubezpieczyciela będzie regres wobec właściciela polisy, czyli obowiązek zwrotu wypłaconego odszkodowania – w przypadku szkód osobowych mogą to być miliony złotych. Co ważne, dotyczy to nie tylko osób, które nie posiadają uprawnień, ale może również dotknąć kierowców, którzy uprawnienia mają, ale dokument został im zatrzymany za szybką jazdę.
BRAK DOKUMENTU PRZY SOBIE
Od 5 grudnia 2020 r. nie ma obowiązku wożenia ze sobą prawa jazdy, a także dowodu rejestracyjnego czy polisy OC. Warto jednak mieć przy sobie kopię lub zdjęcie dokumentów – będzie to przydatne np. w razie stłuczki (nie trzeba będzie wzywać policji, uniknie się dzięki temu mandatu).
KIEROWCA NIGDY NIE MIAŁ UPRAWNIEŃ
Biorąc pod uwagę konsekwencje prawne, prowadzenie pojazdu przez osobę, która nigdy nie posiadała żadnej kategorii prawa jazdy tylko w teorii nie jest aż tak restrykcyjne, ponieważ zwykle kończy się to mandatem 500 zł. Nie należy jednak zapominać, że po zatrzymaniu kierowcy bez uprawnień policjant może skierować sprawę do sądu. Jeśli tak się stanie, zamiast mandatu grozi grzywna do 5000 zł, a także możliwość nałożenia na kierowcę zakazu prowadzenia pojazdów. Oczywiście w przypadku zatrzymania kierowcy bez prawa jazdy policjant zakaże dalszej jazdy i może zdecydować o odholowaniu pojazdu na koszt właściciela, jeśli nie ma możliwości zaparkowania auta w bezpiecznym miejscu. Należy również pamiętać, że w tym przypadku nie działa polisa OC oraz AC. Za szkody trzeba płacić z własnej kieszeni.
NIEWŁAŚCIWA KATEGORIA PRAWA JAZDY
Jeśli kierowca porusza się motocyklem o pojemności pow. 125 cm³, a ma prawo jazdy kat. B., jest traktowany podobnie jak osoba, która nigdy nie posiadała uprawnień. Jest tylko jedna różnica – wysokość mandatu to 300 zł. W tym przypadku policjant również zakaże kierowcy dalszej jazdy – i jeśli nie będzie możliwości pozostawienia pojazdu w bezpiecznym miejscu lub przekazania go innemu kierowcy, ten zostanie odholowany. Oczywiście koszt holowania i parkingu będzie musiał pokryć kierowca, zwykle to ponad 500 zł. Nie należy także zapominać, że policjant, zamiast wypisywać mandat, może sprawę skierować do sądu (sam podejmuje decyzję, nie regulują tego żadne przepisy). Tam maksymalna grzywna wynosi 5000 zł oraz dodatkowo sędzia ma możliwość ukarania kierowcy zakazem prowadzenia pojazdów (każdego rodzaju lub określonych) do 3 lat. Warto pamiętać, że jeśli zakaz przekroczy rok, aby odzyskać posiadaną kategorię prawa jazdy, należy ponownie zdać egzamin. W innym przypadku kierowca będzie miał cofnięte uprawnienia.
ZATRZYMANE PRAWO JAZDY ZA ZBYT SZYBKĄ JAZDĘ
Osoby, które poruszają się autem, mimo że prawo jazdy zostało im wcześniej zatrzymane, np. za zbyt szybką jazdę w obszarze zabudowanym, dostają kolejny zakaz prowadzenia auta przez 3 miesiące, a jeśli znów wsiądą za kierownicę, bezpowrotnie tracą uprawnienia (cofnięcie uprawnień). Aby je odzyskać, należy zapisać się na kurs dla kandydatów na kierowców i zdać egzamin. Mimo że przepisy nie są w tym przypadku zbyt jasne, ubezpieczyciel może wystąpić z regresem, jeśli szkoda jest likwidowana z OC, lub odmówić uruchomienia polisy AC.
KIEROWCA MA COFNIĘTE UPRAWNIENIA
Starosta cofa uprawnienia osobom, które wcześniej dostały zakaz prowadzenia pojazdów na ponad 12 miesięcy, np. za jazdę po alkoholu czy spowodowanie wypadku, ewentualnie przekroczyły limit punktów karnych, ale nie zgłosiły się na egzamin lub go nie zdały. Cofnięcie uprawnień jest możliwe również z powodu stanu zdrowia lub prowadzenia pojazdu po „wydłużonym” okresie kary zatrzymania prawa jazdy (kierowca miał zakaz 3-miesięczny, a następnie dostał zakaz na 6 miesięcy).
PROWADZENIE AUTA POMIMO SĄDOWEGO ZAKAZU
Najbardziej restrykcyjne są przepisy dotyczące osób, które nie mają prawa jazdy, ponieważ sąd zakazał im prowadzenia pojazdów, np. za jazdę po alkoholu, spowodowanie wypadku czy też prowadzenie pojazdu po cofnięciu uprawnień. W przypadku spotkania z drogówką nie pomogą żadne tłumaczenia. W policyjnej bazie danych istnieją wpisy dotyczące zakazów prowadzenia aut. Złamanie zakazu sądowego to przestępstwo, grozi za nie od 3 miesięcy do 5 lat więzienia.
