Serwis pod patronatem magazynu
Chcesz, aby zachowanie auta bardziej opowiadało Twoim upodobaniom? Warto pomyśleć o korekcie oprogramowania sterującego głównymi podzespołami. Sprawdź, jakich zmian można dokonać w pracy silnika, skrzyni biegów, napędu 4x4 czy układu kierowniczego.
Współczesne samochody są nafaszerowane elektroniką, która steruje pracą niemal wszystkich podzespołów. Dla wielu osób to wada: kiedyś do zdiagnozowania i napraw auta wystarczały doświadczenie i smykałka do majsterkowania.
Teraz podstawowym narzędziem mechaników jest komputer diagnostyczny – jego podłączenie do gniazda OBD to zwykle pierwsza czynność wykonywana w serwisie. Można wtedy odczytać błędy sygnalizowane przez poszczególne systemy, co zwykle pozwala ustalić, który element jest uszkodzony. To jednak dopiero początek możliwości.
Zmiany w oprogramowaniu sterującym rozmaitymi podzespołami producenci aut przygotowują regularnie. Czasami aktualizacja wprowadzana jest oficjalnie, np. przy okazji akcji serwisowych, na które klienci zapraszani są indywidualnie. Dobrym przykładem może być głośna kilka lat temu afera „dieselgate” związana z silnikami TDI grupy Volkswagena. Poza niewielkimi zmianami mechanicznymi sprowadzała się właśnie do zmiany oprogramowania sterującego pracą jednostki napędowej, aby emitowała mniej tlenków azotu.
Bardzo często o zmianach w oprogramowaniu sterującym możemy jednak nie być informowani w ogóle. Nowsze wersje programów wgrywane są np. podczas zwykłych wizyt w ASO jako część procedury. Wynikać to może z wykrytych błędów czy chęci ograniczenia obciążenia niektórych podzespołów. Efekty bywają... różne. Po zmianach w silnikach TDI wzrosła awaryjność filtrów DPF i zaworów EGR. Ogólnie możemy spodziewać się innego – niekoniecznie bardziej pożądanego – zachowania auta.
Są jednak firmy wyspecjalizowane w odpowiedniej korekcji oprogramowania, które mogą sprawdzić, jaka wersja sterowników aktualnie obsługuje nasze auto i skorygować je do tej optymalnej.
To jednak także nie koniec naszych możliwości. We wspomnianych firmach możemy zlecić zmianę oprogramowania różnych sterowników, nie tylko silnika, ale też automatycznej skrzyni biegów, układu kierowniczego czy układu napędu na cztery koła. W ten sposób praca tych podzespołów będzie bardziej odpowiadała naszemu stylowi prowadzenia. Poniżej opisujemy najczęściej stosowane modyfikacje oprogramowania.
Odczyt zawartości pamięci sterowników oraz modyfikacja obszarów kalibracyjnych fabrycznego oprogramowania auta mogą być wykonane na kilka sposobów (w zależności od rodzaju sterowników, zastosowanego programatora i struktury sieci w aucie).
Wprowadzenie korekt w oprogramowaniu sterującym silnikiem wykonywane jest w różnych celach. W naszych realiach jedną z częściej dokonywanych modyfikacji (czego nie można pochwalać, ale taka jest rzeczywistość) jest dezaktywacja pewnych systemów słynących z awaryjności – filtrów cząstek stałych, zaworu EGR i klap wirowych.
Specjalistyczne warsztaty są też w stanie zaktualizować fabryczne oprogramowanie ECU lub przeciwnie – przywrócić wcześniejsze ustawienia, przy których silnik pracował w sposób bardziej odpowiadający kierowcy.
Klasyczny chiptuning to odczyt obszaru kalibracyjnego z zawartości pamięci sterownika, a następnie zmiana pewnych nastawień (ustala się nowe wartości i limitery), co w efekcie pozwala na uzyskanie lepszego przebiegu momentu obrotowego oraz mocy. W najprostszej sytuacji jest to „odblokowanie” potencjału silnika – w niektórych przypadkach np. wersje 75- i 150-konne sprzętowo są takie same, dodatkowo można wykorzystać rezerwy drzemiące w jednostce i uzyskać bezpieczny dla podzespołów przyrost mocy o ponad 100 proc.
W przypadku aut z automatycznie dołączanym napędem 4x4 (z elektronicznie sterowanym sprzęgłem) najczęściej wgrywa się oprogramowanie z wersji bardziej sportowych, o innej charakterystyce działania, dającej kierowcy więcej frajdy z jazdy.
Istnieją też zewnętrzne kontrolery napędu typu Haldex, które można zamontować i za pomocą oprogramowania (z aplikacji lub systemów diagnostycznych) sterować jego parametrami, na przykład – jaki maksymalny moment jest przenoszony na tylną oś albo jaki konkretny rozdział momentu między osiami chcemy uzyskać. Dopasujemy w ten sposób jeszcze bardziej charakterystykę napędu do naszych potrzeb.
Podobnie jak sterowniki silnika także kontrolery automatycznych skrzyń biegów podlegają regularnej aktualizacji. W serwisie możemy wgrać nowszą wersję oprogramowania – dzięki czemu można liczyć na szybszą odpowiedź skrzyni biegów na dodanie gazu.
Klienci mogą zdecydować się na poprawę kilku parametrów – korektę punktów zmiany biegów (przy wyższych obrotach), skrócenie czasu przełączania biegów, włączenie lub wyłączenie tzw. trybu żeglowania. Często zmienia się też ciśnienia na sprzęgłach, aby przystosować je do przenoszenia większych obciążeń (np. po chiptuningu).
Podobnie jak z oprogramowaniem napędu 4x4 można postąpić ze sterowaniem elektrycznego wspomagania: wgrać ustawienia z bardziej sportowej wersji.
Dla przykładu w popularnej wersji Skody Octavii możemy wykorzystać program z odmiany RS. Reakcje na ruchy kierownicą będą bardziej bezpośrednie, łatwiejsze do wyczucia, z mniejszą siłą wspomagania. Modyfikacja polega na nadpisaniu odpowiednich sektorów programu.
Wszystko brzmi stosunkowo prosto, a możliwości, jakie daje zmiana oprogramowania sterującego silnika, są przy tym bardzo duże, wiele osób może więc zastanawiać się nad wprowadzeniem takich zmian do swojego samochodu.
W praktyce manipulowanie w oprogramowaniu jest skomplikowaną czynnością, wymagającą szerokiej wiedzy (nie tylko na temat elektroniki), przez co powinno być zlecone jedynie takim serwisom, które mają w tej dziedzinie duże doświadczenie.
Za pomoc w realizacji materiału dziękujemy firmie M.S. Group www.ms-group.pl
