Serwis pod patronatem magazynu
Montaż nowego katalizatora to zazwyczaj kosztowna naprawa. Tańszą alternatywą jest chemiczne czyszczenie rdzenia. Jak je wykonać i czy taki sposób jest skuteczny?
Wśród kierowców bardzo często słychać narzekania na filtry cząstek stałych, będące bolączką wielu współczesnych turbodiesli. Jednak samochody z silnikami benzynowymi również wyposażone są w system oczyszczania spalin. Odpowiada za to katalizator – urządzenie montowane masowo w samochodach już 20 lat wcześniej niż DPF.
Konwerter katalityczny może mieć postać puszki zamontowanej na rurze wydechowej lub być umieszczony wewnątrz kolektora wydechowego. W obu przypadkach składa się on z metalowej obudowy i ceramicznego lub metalowego rdzenia katalitycznego, mającego postać niewielkich kanalików pokrytych metalami szlachetnymi. To właśnie pierwiastki takie jak m.in. platyna czy pallad wchodząc w reakcje chemiczne z toksycznymi składnikami spalin (m.in. tlenkami azotu czy tlenkiem węgla) i rozkładają je na nieszkodliwe substancje – wodę i dwutlenek węgla.
Trwałość katalizatorów jest wysoka i w głównej mierze zależy od stanu silnika. W większości przypadków dopóki jednostka pracuje na odpowiedniej mieszance i nie zacznie zużywać oleju, konwerter jest elementem bezobsługowym.
Kiedy silnik zaczyna spalać zbyt dużo oleju, dochodzi do osadzania się na powierzchni rdzenia sadzy, która nie dość, że ogranicza przepływ spalin przez katalizator, to dodatkowo osłabia jego prawidłowe funkcjonowanie. Co więcej, zabrudzenie katalizatora skutkuje zaburzeniem pracy znajdującej się za nim sondy lambda, co przekłada się na niewłaściwe dawkowanie paliwa. To z kolei może prowadzić nawet do uszkodzenia zaworów czy tłoków.
Kierowcy aut z zapchanymi katalizatorami obserwują spadek mocy silnika, nierównomierną pracę na biegu jałowym i zwiększone zużycie paliwa. Dodatkowo sytuacji towarzyszy zapalenie się kontrolki check engine. Objawy niedrożności katalizatora często są mylone z innymi usterkami, np. układu zapłonowego, jednak w takiej sytuacji wymiana świec czy przewodów zapłonowych nie poprawia pracy silnika.
W przypadku takich problemów wielu kierowców decyduje się na wymianę katalizatora. Taka naprawa, w zależności od samochodu, oznacza jednak wydatek od kilkuset do nawet kilku tysięcy złotych.
Okazuje się, że w przypadkach, kiedy katalizator jest wolny od mechanicznych uszkodzeń, a uległ zabrudzeniu, jego wymiana nie jest konieczna. Z pomocą przychodzi współczesna chemia. Na rynku dostępne są środki, których aplikacja podnosi temperaturę rdzenia i umożliwia utlenienie zalegającej w nim sadzy.
Środek do czyszczenia katalizatora Liqui Moly – preparat aplikowany do dolotu.
Środek do czyszczenia katalizatora Liqui Moly – preparat aplikowany do baku paliwa.
Profesjonalne urządzenie do aplikacji preparatu to koszt ok. 700 zł. Można je zastąpić zwykłym rozpylaczem warsztatowym.
Chemiczne czyszczenie katalizatora wymaga użycia dwóch preparatów. Pierwszy z nich aplikuje się do układu dolotowego pracującego silnika, a drugi wlewa do zbiornika paliwa. Obie czynności można przeprowadzić samodzielnie.
Przed rozpoczęciem procedury powinno się odczytać za pomocą komputera diagnostycznego błędy zgłaszane przez sterownik silnika. W tym przypadku diagnostyka potwierdziła niską sprawność katalizatora. Skład spalin za nim był niewłaściwy.
Aplikacja preparatu czyszczącego wymaga uzyskania dostępu do przepustnicy w układzie dolotowym. W tym celu należy zdemontować przewód prowadzący powietrze od obudowy filtra do silnika. Trzeba uważać, by drobne elementy nie dostały się do przepustnicy.
Urządzenie wprowadzające płyn do układu dolotowego zakończone jest specjalnym adapterem w formie metalowego krążka. Znajdują się w nim przysłona do regulacji przepływającego powietrza oraz dysza rozpylająca środek. Głowicę dociska się do korpusu przepustnicy.
Środek do czyszczenia wlewa się do zbiornika urządzenia rozpylającego. Po uruchomieniu silnika samochodu do przepustnicy wprowadza się preparat – w niewielkich dawkach pod małym ciśnieniem. Aplikacja całego opakowania trwa około 10 minut.
Na zakończenie procesu do pełnego zbiornika benzyny wlewa się opakowanie preparatu czyszczącego układ paliwowy. Dodatkowo wpływa on na oczyszczenie komory spalania i zapobiega osadzaniu się zanieczyszczeń w rdzeniu katalizatora.
Procedura aplikacji preparatu wymaga uruchomienia silnika bez fragmentu układu dolotowego. Wiąże się to z powstaniem dodatkowych błędów w sterowniku (np. niewłaściwy sygnał z przepływomierza). Dlatego po czyszczeniu katalizatora należy wykasować błędy. Uciążliwe objawy zapchania katalizatora ustąpiły.
Na wymianę kompletnego katalizatora decydują się najczęściej właściciele aut, w których zamontowany jest on pod spodem, na rurze wydechowej. W takiej sytuacji montaż nowego nie jest skomplikowany. W sprzedaży dostępne są zarówno oryginalne katalizatory, jak i ich zamienniki. Do nietypowych aut można kupić podzespoły uniwersalne. Koszt z wymianą: od 250 zł.
W części samochodów katalizator nie ma postaci puszki zamontowanej na rurze wydechowej, tylko umieszczony jest wewnątrz kolektora wydechowego. Wymiana takiej części to wydatek od 800 do nawet kilku tysięcy złotych. Specjalistyczne warsztaty oferują usługę polegającą na rozcięciu kolektora, wymianie rdzenia i zespawaniu. Taka naprawa to wydatek 500-1000 zł. Wymiana rdzenia przywraca pierwotną sprawność układu oczyszczania spalin. Warto wiedzieć, że w taki sam sposób regenerowane są katalizatory w warunkach fabrycznych.
Wielu kierowców po zaobserwowaniu niesprawności katalizatora decyduje się na jego usunięcie. Zastępuje się go fragmentem rury lub, dla ukrycia takiej przeróbki np. przed diagnostą podczas badania technicznego, montuje się pustą puszkę przypominającą katalizator. Czasami wykrusza się rdzeń ze starej obudowy. To są jednak nielegalne modyfikację, przed zakupem używanego auta warto sprawdzić, czy poprzedni właściciel ich nie dokonał.
Jak pokazała nasza próba, chemiczne czyszczenie katalizatora pozwala przywrócić jego sprawność. Koszt preparatu nie jest wysoki, także jego aplikacja nie jest skomplikowana, może ją wykonać praktycznie każdy, w ostateczności – niewyspecjalizowany warsztat.
