Serwis pod patronatem magazynu
Przebieg auta zapisywany jest w wielu modułach pojazdu. Specjalistyczny serwis może go ustalić na kilka sposobów.
Choć ponad dwa lata temu cofanie liczników zostało zakazane wprost przez kodeks karny i grozi za ten proceder nawet do pięciu lat więzienia, zjawisko nie jest całkowicie wyeliminowane. Co najwyżej zniknęły najbardziej krzykliwe reklamy „korekt wskazań”. Ryzyko trafienia na tak zmodyfikowany pojazd ciągle jest więc spore.
Zmiana wskazań licznika zwykle pozostawia jednak pewne ślady. Nie mówimy już oczywiście o drogomierzach starego typu, mechanicznych, z obracającymi się bębnami, ale o wskaźnikach elektronicznych. Większość firm korygujących wskazania poprzestaje na liczbach widocznych w zestawie zegarów. Tak jest najszybciej i najtaniej. Dane o dystansie przejechanym przez auto zapisywane są jednak także w innych modułach, a specjalistyczne firmy zajmujące się elektroniką samochodową są w stanie odczytać te informacje i wykryć rozbieżności.
Jedno zastrzeżenie: nie zawsze różnice we wskazaniach przebiegu między modułami dowodzą nielegalnej korekty kilometrażu. Niekiedy wynikają one z faktu, że poprzedni właściciel dokonał wymiany niektórych sterowników, np. w ramach napraw powypadkowych (przy okazji – jeśli każdy moduł wskazuje coś innego, jest spore ryzyko, że auto przeszło poważny wypadek w swojej historii).
Przy wykorzystaniu komputera diagnostycznego (a w bardziej skomplikowanych przypadkach – specjalistycznego interfejsu z oprogramowaniem) można także sprawdzić zapisy w różnych modułach auta – gromadzone są tam dane przydatne np. do serwisowania auta. Często to nawet sterowniki reflektorów czy drzwi. Co więcej, korekta przebiegu we wszystkich elektronicznych modułach jest bardzo trudna i niewiele osób posuwa się do aż tak zaawansowanych oszustw. Informację na temat rzeczywistej kondycji auta można też ustalić za pomocą metod pośrednich, np. sprawdzając czas pracy podzespołów.
Co zrozumiałe – bo najlepiej widoczne – przebieg korygowany jest najczęściej na liczniku w zestawie zegarów. Taką możliwość mają popularne programatory i inne podobne urządzenia stosowane do zmiany wskazań przebiegu. W niektórych markach to wskazanie jest nadrzędne, zmieniony przebieg wpisany do drogomierza zostanie przypisany automatycznie do innych modułów.
Często jednak tak się nie stanie, wcześniejsze dane pozostaną w pamięci różnych układów (firmy zajmujące się procederem cofania liczników montują zwykle tzw. CAN-blocker, który blokuje możliwość odczytu przebiegu z oryginalnych modułów i zawsze wysyła taką wartość, jaką pokazują wskaźniki).
Ciekawie wygląda zagadnienie wymiany wskaźników. W niektórych autach (np. grupy PSA) montaż zestawu, w którym wskazanie przebiegu było wyższe niż w oryginale, powoduje zapisanie tej większej wartości w innych modułach. Rozbieżności między danymi z licznika przebiegu a innymi sterownikami czasami są sygnalizowane. W niektórych markach (np. koncernu PSA) jest to miganie liczb, w starszych BMW była to kropka przy wskazaniu przebiegu.
W module zegarów czasami (np. w Mercedesie) zapisywane są przy tym dane z kilku ostatnich przeglądów – data, przebieg, zakres wykonanych prac itp. Da się je odczytać (choć nie jest to proste) i na tej zasadzie ustalić przebieg.
W BMW dla odmiany często można odczytać historię powiadomień i ostrzeżeń pojawiających się na desce rozdzielczej – choćby o braku płynu do spryskiwaczy. Im także towarzyszą informacje o aktualnej dacie i przebiegu.
Za pomocą komputera diagnostycznego w wielu autach można odczytać przebieg zapisany w sterowniku jednostki napędowej. Znajdują się tam informacje o liczbie kilometrów przejechanych od montażu sterownika, a także np. od wymiany oleju czy filtra.
Dane o przebiegu zapisywane są w większości aut w modułach automatycznych skrzyń biegów. Często można też odczytać czas, w którym skrzynia pracowała np. w trybie sportowym albo przebieg, przy którym pojawiały się błędy.
Moduł ten doprowadza zasilanie do najważniejszych sterowników zainstalowanych w aucie. W tym podzespole zapisywany jest także wprost przebieg samochodu.
Przebieg auta zapisywany jest także w module układu ABS. Dodatkowo zapisywane są tam też cykle pracy, można na tej podstawie oszacować, czy jedne dane z grubsza pokrywają się z drugimi.
Stan licznika zapisywany jest wprost także w module układu stabilizacji toru jazdy – można z niego odczytać przebieg przy ostatniej inicjalizacji systemu czy jego aktywacji. Co zrozumiałe, powinno to korespondować z danymi licznika przebiegu w zestawie zegarów.
W niektórych markach (przede wszystkim w BMW) przebieg zapisywany jest w kluczyku – są nawet specjalne czytniki do odczytywania zapisanych w nim informacji.
Dla wielu osób może to być zaskakujące, ale przebieg auta zapisywany jest wprost w wielu modułach reflektorów. Niekiedy można także odczytać prędkość, przy której doszło do ich uszkodzenia, np. w kolizji.
To też dość ciekawy przypadek – w niektórych markach, np. w Volvo, przebieg zapisywany jest też bezpośrednio w module drzwi, odpowiedzialnym m.in. za sterowanie elektrycznymi szybami czy lusterkami. Co ciekawe, w tym module bardzo trudno jest zmienić dane o przebiegu samochodu – na rynku nie ma programatorów (czyli programów wykorzystywanych do korekty wskazań) obsługujących akurat ten sterownik – z uwagi na mały popyt zwyczajnie nie opłaca się ich tworzyć.
Przebieg auta można także oszacować pośrednio, na podstawie różnych danych zapisanych w modułach. W wielu markach (np. koncernu VW) radioodtwarzacz zlicza swój czas pracy. Oczywiście nie zawsze jest on włączony podczas jazdy, ale ogólnie można przyjąć, że ten parametr ma związek z intensywnością użytkowania auta. Możemy więc bardzo łatwo ustalić średnią prędkość poruszania się pojazdu. Jeśli dysponujemy większą liczbą danych statystycznych, znamy przybliżone wartości dla różnych pojazdów. Wynik rzędu 30 km/h nie budzi więc większych wątpliwości, ale jeśli uzyskamy np. 15 km/h – można nabrać podejrzeń co do realności przebiegu.
Podobnie pomocnym parametrem jest np. zawartość popiołu w DPF-ie. Możemy ją odczytać diagnostycznie. Zależy ona w dużym stopniu liniowo od przebiegu – po każdej procedurze oczyszczania pozostają resztki osadów w filtrze. Statystycznie da się na tej podstawie dość dokładnie określić przebieg.
W pewnych sytuacjach informacje o przebiegu można odczytać z kodów błędów i towarzyszących im tzw. ramek zamrożonych (które w momencie pojawienia się błędu zapisują towarzyszące mu parametry pracy auta, w tym przebieg). Jeśli jednak ktoś skasuje te błędy, np. testerem diagnostycznym, informacje zostaną bezpowrotnie utracone.
Fachowy serwis elektroniki samochodowej jest w stanie sprawdzić zapisy przebiegu w wielu modułach auta – także takich, w których bardzo trudno dokonać jest korektę. Warto o tym pamiętać, bo pomimo zaostrzenia przepisów ciągle często trafia się na pojazdy, których realny przebieg budzi wątpliwości.
