Ubezpieczenia komunikacyjne w Polsce – coraz więcej polis, coraz wyższe odszkodowania, mniej szkód osobowych

Przezorny zawsze ubezpieczony. Reguła ta od dekad pozostaje aktualna. Jest niezwykle ważna w przypadku transportu – nie trzeba wiele, by doszło do kontaktu znajdujących się w ruchu samochodów.

Ten fakt został uwzględniony przez ustawodawców, którzy narzucili na właścicieli zarejestrowanych w Polsce pojazdów (z nielicznymi wyjątkami) konieczność wykupienia polisy OC. Przy obecnie trwającej rywalizacji między firmami ubezpieczeniowymi oraz aktywności porównywarek i agentów jej wykupienie nie jest specjalnie dużym wydatkiem na tle wszystkich kosztów użytkowania pojazdu – osoba z pełnymi zniżkami powinna być w stanie ubezpieczyć zdecydowaną większość modeli samochodów za 400-600 zł. Kto wydaje więcej, powinien zweryfikować, czy nie przepłaca.

Odszkodowania to olbrzymie pieniądze

Liczba oraz wartość szkód likwidowanych z polis OC są ogromne. Z najnowszego biuletynu Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego wynika, że na koniec czwartego kwartału 2023 r. wartość odszkodowań wypłaconych z polis posiadaczy pojazdów mechanicznych wyniosła 9,51 mld zł.

Niewiele mniej, bo aż 7,06 mld, wynosiła wartość odszkodowań z ubezpieczeń AC wypłaconych w tym samym okresie. Trzeba przy tym pamiętać, że AC nie jest obowiązkowym ubezpieczeniem, a jest nim objęty zaledwie co czwarty pojazd. Z punktu widzenia ubezpieczycieli szkodowość z tytułu polis AC jest znacznie większa, co znajduje odzwierciedlenie w cenach ubezpieczeń mogących chronić auto m.in. przed wypadkami z winy ich kierowcy, kradzieżą czy gradobiciem.

Polisy OC i AC

UFG raportuje, że częstotliwość szkód z ubezpieczenia OC na koniec 2023 r. wyniosła 0,033 i była taka sama, jak w 2022 r. Analogiczny współczynnik dla polis AC wyniósł 0,107, co oznacza spadek o 1% względem 2022 roku.

Warto też dodać, że skuteczność UFG w ściąganiu kar za brak OC jest coraz wyższa. W 2022 r. kierowcy otrzymali 327 693 wezwania do zapłaty, co oznacza wzrost o 22% względem 2021 roku.

• Uwaga! Od lipca 2024 r. kara za brak OC dłuższy niż 14 dni będzie wynosiła 1430 zł za motocykl, 8600 zł za auto osobowe i 12 900 zł za ciężarówkę. 

Liczba aktywnych umów ubezpieczeniowych (2014-2023)

Opublikowane przez UFG zestawienie aktywnych umów ubezpieczeniowych przynajmniej częściowo obrazuje stan parku maszynowego w Polsce. Warto pamiętać, że obowiązkowym ubezpieczeniem OC muszą być objęte także zarejestrowane pojazdy w naprawie czy nieużytkowane, a nawet zdekompletowane, jeżeli nie zostały poddane kasacji i oficjalnie wyrejestrowane. Wymóg ustaje, gdy pojazd ma ponad 40 lat, a właściciel nie wyjeżdża nim na drogi. 

• Rośnie liczba polis AC
  
  Warto zauważyć, że systematycznie wzrasta liczba polis AC. Zapewne jest to związane z rosnącą wartością użytkowanych przez Polaków samochodów – im droższe auto, tym większe uzasadnienie ma kupowanie auto casco. Ta polisa jest też wymagana w przypadku leasingu czy wynajmu.

Liczba szkód w kolejnych latach

Systematycznie rozwijana sieć dróg, coraz lepsze samochody, rosnąca świadomość kierowców, a w ostatnich latach także znacząco podniesiona wysokość mandatów i innych sankcji dla osób decydujących się na najbardziej rażące naruszenia wytycznych kodeksu drogowego sprawiają, że liczba kolizji i wypadków odnotowuje trend spadkowy.

Częściowo znajduje to odzwierciedlenie w statystykach UFG – liczba nieosobowych szkód zgłaszanych z polisy OC wzrosła względem 2014 r., ale trzeba pamiętać, że w tym czasie aktywnych polis przybyło prawie 8 mln, a polic AC – prawie 3 mln. 

• Mniej szkód osobowych
  
  Spektakularny spadek dotyczy szkód osobowych – od 2014 r. ich liczba spadła prawie trzykrotnie, co można wiązać z coraz lepszą ochroną kierowców i pasażerów przez coraz bardziej rozbudowane systemy bezpieczeństwa.

Częstotliwość szkód  (2014-2023)

Prawdopodobieństwo, że będziemy musieli skorzystać z ubezpieczenia komunikacyjnego (własnego lub sprawcy) na szczęście jest niewielkie. Warto zauważyć, że częstotliwość uruchamiania polis OC jest przeszło dwukrotnie niższa niż AC. 

• Dane nieostateczne
  
  W komentarzu do raportu UFG podkreśla, że szkody można zgłaszać w dłuższym okresie, dlatego liczba szkód zaistniałych w kolejnych latach, a więc ich częstotliwość, może się jeszcze zmienić. Rewolucji raczej nie będzie – każdy chce szybko zamknąć sprawę.

Liczba wypłat odszkodowań na przestrzeni lat

UFG opublikowało także liczbę wypłat odszkodowań według daty wypłaty. Warto wiedzieć, że proces likwidacji szkody może być istotnie przesunięty w czasie względem zdarzenia. Zgodnie z przepisami ubezpieczony ma 3 lata od zdarzenia i ustalenia sprawcy na zgłoszenie szkody z jego OC. Dochodzą do tego sprawy mające na celu wyrównanie ewentualnej zaniżonej kwoty.

• Trend wzrostowy
  
  Jedynie w przypadku szkód osobowych liczba wypłat spada. W kolejnych latach liczba wypłat z tytułu OC (szkody nieosobowe) oraz AC rosła.

Suma wypłat odszkodowań (2014-2023)

Branża ubezpieczeniowa obraca potężnymi pieniędzmi, co doskonale obrazują liczby w tabeli – kwoty zostały podane w milionach złotych. Dla lepszego zobrazowania skali biznesu warto dodać, że na koniec IV kwartału 2023 r. wartość odszkodowań wypłaconych z polis OC oraz AC przekroczyła próg 16,5 miliarda złotych. W 2023 r. dochody budżetu państwa wyniosły 574,1 mld zł.

• Coraz kosztowniejsze szkody 

Systematycznie rosnące wartości pojazdów, zwiększające się ceny części oraz stawki robocizny sprawiają, że likwidowanie szkód z tytułu OC oraz AC na przestrzeni dekady znacząco podrożało.

Miesiąc a liczba szkód

W mediach często można słyszeć o złych warunkach na drogach. Okazuje się, że zimowa aura, z którą w wielu regionach kraju mamy do czynienia w styczniu i lutym, sprzyja… małej liczbie zdarzeń. W marcu pogoda się poprawia, a szkód przybywa. W okresie wakacyjnego szczytu podróżowania kierowcy często zgłaszają szkody z polis AC. Z kolei początek jesieni najwyraźniej zaskakuje kierowców – w 2023 r. doszło do największej liczby szkód likwidowanych z OC.

• Zbieżne dane
  
  Poza wyraźnym „rozjazdem” w okresie od sierpnia do października liczby szkód zgłaszanych z polis OC oraz AC wykazują zbieżność.

Dzień tygodnia a liczba szkód

Z danych UFG wynika, że kto chciałby uniknąć problemów, powinien jeździć autem w zimowe weekendy – w tym okresie jest zgłaszanych najmniej szkód.

• Trudne poniedziałki i piątki
  
  W poniedziałki wiele osób spieszy się do pracy, piątki to czas rozluźnienia i pośpiechu w jeździe do domu czy na wakacyjny wypoczynek. Efekty w postaci zwiększonej liczby szkód w 2023 r. są może nie potężne, ale zauważalne.

PODSUMOWANIE

Dane UFG na dobrą sprawę obrazują to, z czym spotykamy się na co dzień – na drogach robi się bezpieczniej, ale życie staje się coraz droższe. Mając na uwadze ewentualne, rosnące koszty napraw, warto pamiętać, że „dogadanie się” ze sprawcą kolizji, który chciałby uniknąć zgłoszenia szkody i wyższej składki OC, może nie być najlepszym pomysłem – koszt późniejszej naprawy auta potrafi nieprzyjemnie zaskoczyć.