Czy dodatki do paliwa lub oleju mogą zaszkodzić autu? Co z inną chemią samochodową?

Wielu kierowców sięga po dodatki do oleju silnikowego i paliwa albo inne produkty chemii samochodowej w nadziei na poprawę osiągów, kondycji technicznej czy wyglądu swoich pojazdów. Reklamy zachęcają do ich stosowania, obiecując lepsze smarowanie, zwiększenie mocy silnika, poprawę spalania czy redukcję zużycia paliwa itp.

Niestety, nie wszystkie dostępne na rynku produkty są bezpieczne dla pojazdu, a ich niewłaściwe stosowanie może przynieść więcej szkody niż pożytku. Zagrożeń związanych z nieodpowiednim doborem i dawkowaniem dodatków jest wiele.

Weźmy dodatki do paliwa. Nowoczesne pojazdy są wyposażone w zaawansowane systemy oczyszczania spalin, takie jak katalizatory i filtry cząstek stałych (DPF). Nieodpowiednie dodatki do paliwa mogą prowadzić do zanieczyszczenia tych elementów, co skutkuje ich zatkaniem lub uszkodzeniem. W przypadku filtra DPF może to prowadzić do wzrostu ciśnienia w układzie wydechowym i obniżenia mocy silnika, a w skrajnych przypadkach – do konieczności wymiany filtra. Z kolei stosowanie niewłaściwych dodatków do oleju może doprowadzić do utraty pierwotnych właściwości i szybkiego zużycia tłoków, panewek itp. Szczególnie trzeba uważać w autach na gwarancji.

Na co jeszcze zwrócić uwagę i jakie błędy są popełnianie najczęściej? 

Używanie niewłaściwych preparatów

• Nie tylko dodatki do paliwa i oleju

Niektóre dodatki są przeznaczone dla konkretnych typów silników, np. benzynowych, wysokoprężnych, a także dla określonych klas olejów. Niewłaściwe dodatki mogą reagować z paliwem lub olejem w sposób, który prowadzi do korozji, osadów lub innych uszkodzeń elementów układu paliwowego (np. wtryskiwaczy, pompy paliwa) oraz elementów silnika. 

• Szkodzić może także nieodpowiednie stosowanie smarów, czego dobrym przykładem jest przygotowanie piasty koła pod felgę – zastosowanie smaru miedziowego pod aluminiowe obręcze jest niedopuszczalne. Powierzchnia koroduje, a koło zapieka się na piaście. Prawidłowe zabezpieczenie zapewnia pasta ceramiczna albo aluminiowa.

Nieprawidłowe dawkowanie

• Za mało – źle, za dużo – też niedobrze

Prosta sprawa – zbyt mała dawka preparatu zwyczajnie nie wniesie zmiany. Pod tym względem to bezpieczna opcja, choć szkoda pieniędzy na preparat. Przedawkowanie grozi np. złą pracą silnika, osadami w układach, uszkodzeniem katalizatora czy DPF-u.

• Preparaty trzeba zawsze stosować zgodnie z zaleceniami producentów.

Zbyt częste stosowanie

• Preparat musi mieć czas, żeby się zużyć

Producenci dodatków zwykle podają przebiegi między dolewkami preparatów. Ich skracanie może powodować zwiększone zanieczyszczenie wtryskiwaczy paliwa, zaworów i innych elementów układu paliwowego. Nagromadzone osady mogą zatkać filtry paliwa i oleju, co z kolei może obniżyć wydajność pracy silnika i doprowadzić do kosztownych napraw. Niektóre dodatki mogą także powodować korozję elementów silnika, zwłaszcza jeśli są niewłaściwie dobrane do danego pojazdu.

• Niektóre preparaty do oleju mogą wpływać na lepkość i właściwości smarne oleju, co może zaburzać jego zdolność do odpowiedniego smarowania ruchomych części silnika.

Pomyłkowe użycie preparatu

• Ups! Nie ten wlew...

Tak jak można pomylić się przy dystrybutorze i zatankować auto niewłaściwym rodzajem paliwa, tak można też omyłkowo użyć dodatku do paliwa, wlewając go do oleju, czy na odwrót. Pomyłki mogą być też bardziej „subtelne”, np. przy stosowaniu dodatków do systemów oczyszczania spalin.

• Dziś rynek zdominowany jest przez auta z systemem SCR, do którego dolewa się dodatek AdBlue. Wcześniej sporo aut wykorzystywało preparat do mokrych filtrów DPF, głównie Eloys. Mają zupełnie inne przeznaczenie i sposób dozowania.

Mieszanie różnych dodatków

• Trzeba mieszać z głową

Wiele osób stosuje kilka różnych dodatków naraz, myśląc, że wzmocni w ten sposób ich działanie. Skutki? Mieszanie różnych chemikaliów może prowadzić do nieprzewidywalnych reakcji, które mogą skutkować uszkodzeniem silnika, układu wydechowego lub katalizatora.

• Trzeba uważać nawet przy mieszaniu różnych rodzajów środka jednego typu, np. płynu do chłodnic czy hamulcowego. Trudno określić parametry takiego koktajlu.

Stosowanie dodatków bez uwzględnienia wieku pojazdu i jego kondycji

• Wiek ma znaczenie

W większości przypadków inny jest cel stosowania dodatków w nowym aucie, a inny w wiekowym lub mocno wyeksploatowanym. W pierwszym przypadku chodzi zapewne o profilaktykę i poprawę parametrów, w drugim – o czyszczenie zużytych elementów, usuwanie wycieków, wyciszanie głośnej pracy itp.

Przy tak diametralnie różnych celach do osiągnięcia skład preparatów jest zupełnie inny. Z oczywistym wpływem na uzyskiwane efekty – w najlepszym razie nic nie uzyskamy, w najgorszym – pogorszymy działanie.

• Przy użytkowaniu auta w zaawansowanym wieku uważać trzeba nie tylko na dodatki, ale i same płyny eksploatacyjne. Oleje, płyny hamulcowe, płyny do chłodnic muszą mieć specyfikacje odpowiadające wyznaczonym przez producentów pojazdów.

Stosowanie niesprawdzonych produktów

• Nieznane efekty użycia

O ile stosowanie produktów uznanych firm zgodnie z ich przeznaczeniem nie powinno nieść ryzyka, o tyle zamiana ich na tańsze odpowiedniki nieznanego pochodzenia jest igraniem z losem – może się udać, może nie. Dotyczy to nie tylko dodatków do paliw czy oleju, ale także innej chemii samochodowej, przeznaczonej np. do pielęgnacji nadwozia.

• W razie problemów może być też problem z reklamacją u sprzedawcy.

Stosowanie dodatków zamiast konserwacji

• Nic nie zastąpi bieżącego serwisowania

Czasem rodzi się pokusa, by traktować dodatki jako sposób na uniknięcie regularnej konserwacji, np. wymiany oleju czy filtrów, ewentualnie zamiast wymiany zużytych elementów.

• Chemia samochodowa nie zastąpi regularnych napraw i obsługi – pomoże tylko zatuszować efekty zużycia.

Dodatki do paliwa, oleju i inne: podsumowanie

Stosowanie dodatków do oleju i paliwa może przynieść korzyści, ale tylko wtedy, gdy są one odpowiednio dobrane i stosowane zgodnie z zaleceniami producenta. Niesprawdzone produkty, stosowane w nadmiarze lub w niewłaściwy sposób, mogą prowadzić do poważnych problemów technicznych, zwiększonego zużycia paliwa, a nawet uszkodzeń silnika. Warto używać płynów polecanych przed producentów pojazdów oraz inwestować w dodatki renomowanych firm.