Od wczoraj, czyli od 1 października 2023 r. zaczęły obowiązywać bardziej rygorystyczne zasady karania osób prowadzących pojazdy pod wpływem alkoholu. Z jednym wyjątkiem – automatyczną konfiskatą ich aut. Ten przepis wejdzie w życie później, data jest już ustalona.
W ubiegłym roku wprowadzono już nowe prawo mające na celu odstraszenie kierowców od jazdy po pijanemu. Oprócz zwiększenia kar, zwłaszcza za spowodowanie wypadku pod wpływem alkoholu lub narkotyków, niebawem wejdzie w życie też inna sankcja – możliwość konfiskaty pojazdu za samo prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości.
Początkowo nowe zapisy w kodeksie karnym związane z konfiskatą pojazdu miały zacząć obowiązywać, tak jak pozostałe, już w tym roku, jednak problemy prawne i organizacyjne opóźniły wprowadzenie sankcji do 14 marca 2024 r. Jednakże w przeciwieństwie do pierwotnych przepisów, które zakładały konfiskatę pojazdu przy przekroczeniu poziomu alkoholu we krwi wynoszącym 1,5 promila, w aktualnej wersji nawet w przypadku prowadzenia pojazdu z taką zawartością alkoholu we krwi samochód zostanie odebrany.
Jeśli pojazd nie jest wyłączną własnością kierowcy, sąd zdecyduje o konfiskacie równowartości pojazdu. W przypadku recydywistów konfiskata pojazdu będzie możliwa przy poziomie alkoholu powyżej 0,5 promila.
Od 14 marca przyszłego roku osoby prowadzące pojazd z poziomem alkoholu we krwi wynoszącym co najmniej 1,5 promila stracą swój pojazd. Jeśli kierowca spowoduje wypadek, mając w organizmie przynajmniej 1 promil alkoholu, również zostanie mu odebrany pojazd. W przypadku gdy zawartość alkoholu we krwi wyniesie od 0,5 do 1 promila, decyzja o konfiskacie pojazdu będzie zależała od oceny sądu (nie będzie obowiązkowego odebrania prawa jazdy).
Jednak już od października zaczęły obowiązywać inne zmiany w prawie. Minimalna kara za spowodowanie wypadku w stanie nietrzeźwości wzrośnie z 2 do 3 lat, a w przypadku śmiertelnego wypadku nawet do 5 lat pozbawienia wolności. Maksymalna kara za spowodowanie ciężkich obrażeń lub śmierci przez nietrzeźwego sprawcę wypadku zostanie zwiększona do 16 lat więzienia, podczas gdy obecne maksimum wynosi 12 lat.
Warto zaznaczyć, że niektórzy kierowcy próbowali wcześniej uniknąć kary, twierdząc, że spożyli alkohol po wypadku, argumentując to stresem. Jednak nowe przepisy nie pozostawiają już miejsca na takie usprawiedliwienia. Teraz, jeśli kierowca wypije alkohol (lub zażyje narkotyki) po wypadku, ale przed kontrolą policji, grożą mu te same konsekwencje.
Również nie będzie już tolerancji wobec kierowców, którzy próbują uciec z miejsca zdarzenia, aby uniknąć badania poziomu alkoholu we krwi. Nowe przepisy zakładają, że wobec nich zostaną zastosowane takie same kary, jak w przypadku pijanych kierowców.
Uwaga: z dniem 14 marca 2024 r. od progu 1,5 promila alkoholu we krwi obowiązywać zacznie obligatoryjna utrata pojazdu, a dla recydywistów już od 0,5 promila.
Zgodnie z nowymi procedurami po zatrzymaniu nietrzeźwego przez policję pojazd zostanie tymczasowo skonfiskowany na okres nie dłuższy niż 7 dni. Dalej – kolejno prokurator podejmie decyzję o zabezpieczeniu tego mienia, a sąd prawie automatycznie orzeknie jego przepadek. Warto podkreślić, że sąd zachowa pewne pole manewru, co pozwoli na odstąpienie od orzeczenia przepadku w szczególnych okolicznościach.
W wyniku zmian wprowadzonych w kodeksie karnym kradzież tablic rejestracyjnych, często wykorzystywana przez przestępców do popełniania kradzieży na stacjach benzynowych, przestanie być uważana za wykroczenie. Nowe regulacje stanowią, że taki czyn zostanie zaklasyfikowany jako przestępstwo, za które można nawet otrzymać karę pozbawienia wolności wynoszącą do 5 lat.
Nie można być pewnym, czy nowe przepisy przyniosą spadek liczby pijanych kierowców na drogach – zwłaszcza że w porównaniu z innymi krajami Unii Europejskiej problem ten nie jest u nas szczególnie rozległy. Jednakże nowe regulacje wprowadzają pewną nierówność wśród użytkowników pojazdów. Osoby prowadzące pojazdy służbowe, chociaż będą zobowiązane do zapłacenia kary w wysokości 5 tys. zł, nie stracą swojego pojazdu ani nie zostaną zmuszone do pokrycia równowartości pojazdu.