Serwis pod patronatem magazynu
Współwłasność samochodu – sprawdź co to oznacza w praktyce oraz jakie niesie korzyści i kłopoty.
Współwłasność pojazdu oznacza, że ma on więcej niż jednego właściciela, zwykle dwóch, ale nie ma przeszkód, aby było ich nawet kilku. Najczęściej współwłasność powstaje podczas zakupu samochodu przez małżonków, jednak nie jest to jedyny przypadek. Wspólne auto to popularna metoda obniżenia kosztów ubezpieczeniu pojazdu, zwłaszcza przez osoby, które dość niedawno otrzymały prawo jazdy. Jeśli w dowodzie rejestracyjnym jako współwłaściciel będzie widniał np. rodzic, brat czy siostra mający sporo zniżek oraz kierowca bez nich, ubezpieczyciel wyliczy składkę, biorąc pod uwagę obu właścicieli, co w efekcie spowoduje, że polisa i tak będzie atrakcyjna cenowo.
Co zrobić, aby skorzystać ze zniżek? Należy kupić auto na współwłasność ze „zniżkowym” kierowcą. Jeśli jednak już kupiliśmy pojazd sami, jeszcze nic straconego. W tym przypadku należy sporządzić umowę darowizny (nie musi być potwierdzona przez notariusza), w której np. połowę udziału przekażemy doświadczonemu kierowcy. W tym celu trzeba będzie udać się do wydziału komunikacji z dokumentami pojazdu, umową darowizny i tam zarejestrować samochód na współwłaściciela. Po tym możemy się już zgłosić do ubezpieczyciela, aby ten skalkulował składkę. Jeśli samochód przekażemy najbliższej rodzinie, np. rodzicowi czy rodzeństwu, obdarowany nie będzie musiał płacić podatku w urzędzie skarbowym.
Współwłasność, i to z kompletnie obcą osobą, może się również pojawić w wyniku egzekucji komorniczej, kiedy udział w pojeździe zostanie sprzedany w zamian za długi. Kolejny przykład to spadek. Jeśli spadkobiercy nie dojdą do porozumienia, kto i co bierze, cały majątek zmarłego zostanie podzielony i przypada jego bliskim – dostaną oni określone udziały – również w samochodzie.
Jest to dobre rozwiązanie dla osób, które nie mają zniżek ubezpieczeniowych, czyli młodych kierowców lub tych, którzy w przyszłości planujący kupić własne auto, a dotychczas użytkują pojazd służbowy lub z wypożyczalni. W tym pierwszym przypadku cena polisy będzie mniejsza, ponieważ ubezpieczyciel kalkulując składkę, weźmie pod uwagę drugiego właściciela (o ile będzie on miał wypracowane zniżki). Natomiast kierowca, który nie opłaca sam polisy, stając się współwłaścicielem pojazdu, wypracowuje zniżki, które przydadzą się po zakupie własnego auta.
Mamy kilka możliwości do dyspozycji. Najprostsza to sprzedaż części pojazdu. W tym przypadku jest to taka sama umowa, z tym że zamiast całości auta pozbywamy się np. połowy udziału. To jednak oznacza, że nowy właściciel zapłaci podatek PCC, który wynosi 2 proc.
Z tego powodu jeśli „kupujący” to najbliższy członek rodziny, lepszym rozwiązaniem będzie darowizna, sporządzona na piśmie (muszą się w nim znaleźć dane pojazdu, darczyńcy i obdarowanego oraz jaka część pojazdu zostanie oddana), od której nie trzeba płacić podatku, o ile zostanie to zgłoszone do urzędu skarbowego w ciągu 6 miesięcy od otrzymania pojazdu (trzeba złożyć druk SD-Z2). Pozostaje jeszcze testament, w którym można przekazać pojazd na własność dwóm osobom, ustanawiając ich współwłaścicielami.
Należy pamiętać, że trzeba zapłacić podatek PCC (w ciągu 14 dni) lub zgłosić darowiznę (jeśli darczyńcą jest najbliższa rodzina, nie zapłacimy podatku, gdy zgłosimy ją do 6 miesięcy od otrzymania udziału w aucie). Bez względu na formę powstania współwłasności trzeba w ciągu 30 dni zgłosić się do wydziału komunikacji, gdzie w dowodzie rejestracyjnym „Adnotacje urzędowe”, zostanie zamieszczony nowy wpis o współwłaścicielu albo skreśli się dotychczasową adnotację. Jeśli natomiast dotychczasowy właściciel przestaje nim być (np. w wyniku testamentu), trzeba będzie wyrobić nowy dokument.
Ostatni krok to kontakt z ubezpieczycielem i poinformowanie go o zmianie właściciela pojazdu – w celu skalkulowania nowej stawki polisy OC.
W przypadku zakupu pojazdu od małżonków umowa może zostać podpisana przez jednego, ponieważ każdy z nich może dysponować wspólnym majątkiem. Mimo wszystko lepiej umowę podpisać z każdym właścicielem lub też poprosić sprzedającego o pełnomocnictwo, bez tego współwłaściciel może sprzeciwić się transakcji i ją unieważnić. Jest to tym bardziej istotne, gdy współmałżonek ma inne nazwisko i nie jest wpisany w dowodzie rejestracyjnym – będzie problem z rejestracją pojazdu.
Natomiast jeśli współwłaścicielami są osoby, które nie są małżonkami, trzeba bezwzględnie podpisać umowę z każdym z nich, ewentualnie sprzedający musi mieć pełnomocnictwo pozostałych udziałowców, aby sprzedać „cały” samochód, a nie tylko swoją cześć.
Nie ma przeciwwskazań, aby tak się stało. Oczywiście egzekucji podlega jedynie udział w aucie, który należy do dłużnika. Pozostali właściciele mogą wystąpić do komornika, aby ten sprzedał cały samochód i wypłacił im należne pieniądze. Jeśli nie wystąpią z takim wnioskiem, auto zmieni jednego z współwłaścicieli i trzeba będzie porozumieć się z nim w sprawie użytkowania pojazdu.
Jeśli nie chcemy nikogo wpisywać do dowodu rejestracyjnego lub ponosić dodatkowych kosztów za przerejestrowanie samochodu, pozostaje jeszcze jedna furtka. Do polisy można dopisać np. rodzica na podstawie umowy użyczenia pojazdu, czyli stanie się on jego tymczasowym użytkownikiem. Dobrze, jeśli ten dokument (powinien znaleźć się w nim zapis, że tymczasowy użytkownik bierze na siebie obowiązek wykupienia polisy) jest poświadczony przez notariusza. Następnie osoba, która pożyczyła od nas samochód idzie do ubezpieczyciela, który podczas kalkulacji składki powinien (może też odmówić) uwzględnić zniżki doświadczonego użytkownika.
Jeśli podczas dopełniania formalności w wydziale komunikacji, np. wymiany dowodu rejestracyjnego, nie ma wszystkich współwłaścicieli, nic nie załatwimy, o ile nie dysponujemy ich pełnomocnictwami, co podlega opłacie 17 zł (nie trzeba płacić w przypadku małżonków). Problemem są również długi współwłaściciela, co może doprowadzić do zlicytowania części udziału w samochodzie i przekazania go innej, obcej osobie.
Dopisanie drugiej osoby do dowodu rejestracyjnego to prosty sposób na obniżenie ceny polisy dla młodych kierowców. Nie należy jednak zapominać, że współwłasność może być dość kłopotliwa podczas załatwiania spraw w wydziale komunikacji lub kiedy „wspólnik” popadnie w długi.
Tu też należy pamiętać, że współwłaściciel (nawet jeśli auto dostał i nie zapłacił za nie ani grosza) może niemal dowolnie dysponować udziałem w pojeździe, a więc ma prawo go sprzedać czy też darować innej osobie – oczywiści tylko przysługującą mu część (zwykle połowę pojazdu).
