W „Motorze” nr 44 z 3 listopada 1974 roku – prezentacja Citroena CX, następcy modelu DS. „Motor” niewiele się pomylił w swojej prognozie, wieszcząc mu dwie dekady na rynku. Ten imponująco, nie tylko jak na owe czasy, opływowy model (Cx – 0,3) był produkowany przez 17 lat – do 1991 roku.
Czytelnicy od razu wiedzą, że chodzić tu może tylko o Volkswagena bądź też o któryś z modeli firmy Citroen. Obie bowiem wytwórnie zawsze cechowało dążenie do tworzenia samochodów, które dawałyby się produkować przez wiele, wiele lat bez istotnych zmian [w wersji oryginalnej artykuł zatytułowano „Samochód na 20 lat?”, bez zdradzania modelu i marki – przyp. magazynauato.pl].
Dziś oczywiście nie można już oczekiwać takich rekordów długowieczności jak dla samochodu Volkswagen Chrabąszcz czy Citroena 2 CV produkowanego od 1948 r. Konstruktorzy Citroena poszli wszakże utartą już drogą, tworząc następcę serii DS. Starali się uzyskać samochód, który nie raziłby jeszcze za lat piętnaście i oczywiście jak na tę markę przystało, reprezentował najwyższy poziom komfortu jazdy.
W numerze 36/74 naszego tygodnika zamieściliśmy pierwsze wiadomości o nowej serii wozów Citroen CX – zewnętrznie przypominają one samochód średniej klasy Citroen GS lecz dysponują silnikami o dwukrotnie większej pojemności skokowej. Zaskoczeniem dla wszystkich było użycie do napędu wozów nowej serii silników, datujących się jeszcze z lat 50-tych.
Nie wszystko wszakże można zmieniać od razu, być może w przyszłości Citroen zamieni swe zasłużone jednostki czterocylindrowe o popychaczowym rozrządzie na inne, bardziej nowoczesne. Ale nie będzie to zadanie łatwe. Pod maską, bardzo spadzistą dla polepszenia opływu powietrza, raczej nie wiele jest miejsca. Oś wału korbowego będzie trzeba osadzić na tej samej wysokości co i teraz gdyż skomplikowana skrzynia biegów o dwuwałkowym układzie jest zespołem całkowicie nowym i bezkarnie nie można go będzie zmieniać.
W przeciwieństwie do dotychczasowych nowych modeli Citroen po raz pierwszy zdecydował się na poprzeczne umieszczenie silnika. Tak jak przedtem robiono to już w wozach Autobianchi Fiat, czy ostatnio Audi 50. Cały zespół napędowy, a więc silnik ze skrzynią i przekładnią główną jak też zawieszenie przednie, przykręcone są do pomocniczej ramy połączonej z nadwoziem w czterech punktach. Ułatwia to konstrukcję nadwozia a zarazem daje pewne korzyści przy poważniejszych naprawach.
Oczywiście samochód ma pełne zawieszenie hydropneumatyczne z pompą napędzaną przez silnik. Pod wysokim ciśnieniem pracuje również układ hamulcowy w którym udało się nieco zwiększyć skok pedału dzięki czemu przy jego naciskaniu nie ma się już tego dziwnego uczucia, że naciskamy na rzecz zupełnie nieruchomą.
Układ kierowania ze wspomaganiem oferowany jest tylko za dopłatą ale z pierwszych jazd jakie mogli przeprowadzić dziennikarze wynika, że wspomaganie nie jest najkonieczniejsze. Jest to zresztą układ tego samego typu co w samochodzie Citroen SM, siła wspomagająca maleje w miarę wzrostu szybkości aby zapobiegać mimowolnemu schodzeniu z kursu przy nieopacznym ruchu kierownicy mającej szybkie przełożenie — 2,5 obrotu od oporu do oporu.
Interesujące, że pozostano nadal przy anachronicznym chyba już dziś zróżnicowaniu przekrojów opon. Te z przodu mają 180 mm szerokości, te z tyłu zaś tylko 175 mm. Oczywiście koło zapasowe musi mieć przekrój większy gdyż inaczej, przy przednim napędzie wozu, jego użycie na dalszej trasie na pewno byłoby widziane niekorzystnie przez mechanizm różnicowy.
W każdym samochodzie Citroen musi być kilkadziesiąt szczegółów których na próżno byłoby szukać w innych wozach. Najlepiej oczywiście jeżeli znajdują się one na wprost wzroku kierowcy. Tablica przyrządów może i tu przyprawić o zawrót głowy. Zastosowano bowiem nie tylko cyfrowy szybkościomierz ale i cyfrowy obrotomierz! Wszystkim tym, którzy twierdzą że wskaźniki w samochodach mogą być cyfrowe rekomendujemy przejażdżkę choćby znanym modelem GS. W CX nieszczęście jest teraz podwójne. Na pochwałę natomiast zasługują występy tablicy przyrządów sięgające aż pod obrzeże koła kierownicy. Zlokalizowano na nich wszelkiego rodzaju przełączniki i włączniki świateł, wycieraczek, zmywaczy, sygnałów itd. Można z nich korzystać nie odrywając rąk od kierownicy!
Na ogromnej i mocno pochylonej ku tyłowi szybie przedniej pracuje jedna tylko wycieraczka, za to o bardzo długim piórku. Pole wycierane oczywiście jest wycinkiem pierścienia, ale widoczność przy przyjętym układzie jest raczej dobra.
Rozstaw osi wozu jest bardzo duży — 2,84 m. Orientacyjna długość od pedałów do miejsca styku siedzenia i oparcia tylnego ma wartość 1,87 m! Citroen CX jest więc samochodem w którym jedzie się równie dobrze na siedzeniach przednich jak i tylnych, tym bardziej, że tylne przesunięte są przed oś kół.
Zapomnielibyśmy jeszcze o jednym charakterystycznym rozwiązaniu — rozstaw kół tylnych jest o 11,5 cm mniejszy niż rozstaw kół przednich. Podobno podyktowane jest to względami estetyki nadwozia. HM hm! Ale i tak dobrze, w poprzednim modelu różnica ta wynosiła prawie 20 cm!
Citroen oferuje tylko trzy wersje tego samochodu, wszystkie trzy o mechanicznej czterobiegowej skrzyni. Dwie z nich mają silniki o pojemności 2,0 l i różnią się tylko przełożeniami ogólnymi na biegu czwartym, (wersja normalna i ekonomiczna, zużywająca mniej paliwa za to dysponująca gorszymi przyspieszeniami). Oferowana jest również wersja CX 2200 z silnikiem o pojemności 2,175 l i mocy nie 102 lecz 112 KM. Ta ostatnia ma nieco bogatsze wykończenie wnętrza.
SILNIK czterocylindrowy, rzędowy o pojemności 1985 (2175) cm3 średnica x skok 86 x 85,5 (90 X 85,5) mm, moc 102 (112) KM przy 5500 obr/min., moment maksymalny 15,5 kgm DIN przy 3000 obr/min. (17 kgm przy 3500 obr/min.), stopień sprężania 9, wał korbowy podparty na 5 łożyskach, wał rozrządczy w kadłubie, zawory rozchylone pod kątem, rozrząd popychaczowy.
NAPĘD na koła przednie, SPRZĘGŁO jednotarczowe suche ze sprężyną talerzową, SKRZYNIA BIEGÓW o 4 biegach, przełożenia 3,166; 1,833; 1,133; 0,8 (w wersji ekonomicznej CX 2000 bieg IV 0,75) bieg wsteczny 3,153, przełożenie przekładni głównej CX 2000 4,769, wersja ekonomiczna 4,357 CX 2200 — 4,583.
UKŁAD KIEROWNICZY z mechanizmem zębatkowym, średnica koła zawracania między ścianami 11,8 m. Na żądanie układ kierowniczy ze wspomaganiem.
HAMULCE tarczowe z przodu i z tyłu, z przodu wentylowane, podwójny układ uruchamiania, pracujący ze wspomaganiem ciśnieniowym.
ZAWIESZENIE niezależne z przodu i z tylu, hydropneumatyczne, z samopoziomowaniem i możliwością ręcznej regulacji prześwitu.
OGUMIENIE przód 185 SR HR 14, tył 185 SR (HR) 14.
WYMIARY: długość x szerokość x wysokość 4,63 x 1,73 x 1,36 m. MASA pojazdu gotowego do drogi 1265 (1280) kg.
OSIĄGI: szybkość maksymalna 175 (179) km/h. (wersja ekonomiczna 167 km/h).
Niewiadomo kiedy opracowana zostanie przekładnia automatyczna, w poprzednich modelach trzeba było na to czekać... kilkanaście lat!