Serwis pod patronatem magazynu
Fiat produkował lub montował w Polsce nie tylko niewielkie auta. Przez ostatnie 90 lat trafiały się nawet modele klasy wyższej.
Fiat jest dziś częścią koncernu Stellantis, który skupia także np. Abartha, Alfę Romeo, Citroena, Jeepa, Lancię, Opla i Peugeota. Obecnie w Tychach wytwarzane są Abarth 595/695, Fiat 500 i Lancia Ypsilon, czyli niewielkie modele.
W listopadzie 2022 r. na Śląsku ruszy produkcja miejskiego SUV-a Jeepa, a w 2023 r. spokrewnionych z nim modeli Alfy Romeo i Fiata.
Najbardziej znanymi Fiatami z polskich fabryk są 125p, 126p, Cinquecento, Seicento i Panda II, ale są też modele, o których powoli się zapomina, że powstawały także w naszym kraju. Oto pięć z nich.
90 lat temu, w 1931 r., Państwowe Zakłady Inżynieryjne zawarły umowę z Fiatem na licencyjny montaż i produkcję samochodów tej firmy w Polsce. W 1932 r. ruszył montaż modelu 514, czyli auta klasy średniej. Odbywał się on w Państwowej Wytwórni Samochodów, mieszczącej się przy ul. Terespolskiej na warszawskiej Pradze. Auto mierzyło niespełna cztery metry długości, niewiele, ale takie były wówczas standardy w tym segmencie. 1,4-litrowy silnik rozwijał 28 KM. W Polsce raczej nie montowano mocniejszej 37-konnej odmiany.
W 1932 r. w Warszawie ruszył też montaż modelu 522. Tym razem był to samochód klasy wyższej. Jego współczesny odpowiednik rywalizowałby więc z Audi A6, Lexusem ES i Mercedesem klasy E. 522 mierzyło ok. 430 cm długości i napędzał je sześciocylindrowy rzędowy silnik 2.5 o mocy 52 KM.
To najwyżej pozycjonowany Fiat produkowany kiedykolwiek w Polsce. Tak, tym razem nie chodziło już o montaż, ale regularną produkcję. Ruszyła ona w Warszawie w 1936 r., a polska odmiana tego modelu klasy wyższej otrzymała dodatkową nazwę Mazur. We Włoszech 518 wytwarzano od 1933 r., zastąpiło ono model 522. Polacy wybrali do produkcji przedłużoną wersję. Mazura wyposażono w 45-konny silnik 2.0.
W FSO na warszawskim Żeraniu montowano np. model 127 (czyli poprzednika Uno), coupe 128 Sport Coupe i 128 3P oraz sedana klasy średniej, czyli Polskiego Fiata 132p. We Włoszech model 132 produkowano w latach 1972-1984 (w 1982 r. zmieniono jego nazwę na Argenta), w Polsce montowano go między 1973 a 1981 r. We Włoszech powstało prawie 976 tys. sztuk, w naszym kraju zmontowano 4461 aut. Ten bardzo nowoczesny samochód zastąpił nie mniej wyrafinowany model 125 (nie mylić z nie tak zaawansowanym technicznie 125p), a w Warszawie powstawały wersje z silnikami o mocy od 98 do 112 KM.
W Tychach montowano także ten kompaktowy samochód. Marea byłą wersją sedan hatchbacków Bravo i Brava. Trzydrzwiowe Bravo mierzyło prawie 403 cm długości, pięciodrzwiowa Brava miała 419 cm, Marea 439 cm, a kombi Marea Weekend aż 449 cm. We wszystkich autach rozstaw osi był identyczny (254 cm), ale kombi było wyższe od sedana aż o 8 cm (odpowiednio 150 i 142 cm). Na Śląsku zmontowano 2845 sztuk Marei.
Niektóre informacje w tekście pochodzą z publikacji „Tak powstawał Polski Fiat" i książki Marka Kuca „Samochody z Żerania 1951-1977".
