Usterki, które prowadzą do bardzo poważnych awarii

Poważne awarie często są poprzedzane niepokojącymi symptomami, które pozostają przez dłuższy czas lekceważone. W innych przypadkach wprawdzie może nie być objawów poprzedzających dramat, ale powszechnie wiadomo o wadzie charakterystycznej dla danej konstrukcji i właściciel liczy na łut szczęścia, zamiast zlecić inspekcję.

Najczęstsze oznaki awarii

Poniżej przedstawiamy typowe usterki, w przypadku których odpowiednio wczesna reakcja pozwala zapobiec większym problemom.

Dla wielu poważnych awarii układu napędowego można sformułować dwa uniwersalne zalecenia: bądź wyczulony na wszelkie niepokojące dźwięki i kontroluj to, co się dzieje z płynami eksploatacyjnymi.

Zaniedbywanie wycieków oleju z silnika i skrzyni biegów, lekceważenie zmętnienia cieczy chłodzącej czy jazda z coraz silniej wyjącą rolką paska rozrządu to typowe zaniedbania, które prowadzą do poważniejszych konsekwencji. Warto być wyczulonym.

Typowe wady modeli

Są modele, w których dochodzi do bardzo poważnych awarii, bez wcześniejszych objawów. Dlatego przykładowo napęd pompy oleju w VW 2.0 TDI czy smok oleju w Mazdach 2.0 CiTD/MZR-CD oraz Oplach Insigniach 2.0 CDTI należy poddawać inspekcji na własne życzenie, bez jakichkolwiek objawów. Liczenie na szczęście to w tym przypadku proszenie się o kłopoty.

Zapieczona geometria turbo

• Objawy: szarpanie diesla i wchodzenie w tryb awaryjny przy mocnym dodaniu gazu

Długotrwała jazda miejska może powodować kłopoty z wypalaniem się nagaru na elementach zmiennej geometrii turbosprężarki. W efekcie może dojść do przyblokowania układu sterującego, co skutkuje brakiem kontroli ciśnienia doładowania. Każde przekroczenie doładowania przy mocniejszym dodaniu gazu powoduje wtedy przejście silnika w tryb awaryjny ograniczonej mocy. Problem będzie się nasilał.

• Czym to grozi: nagła utrata mocy jest bardzo niebezpieczna, np. przy wyprzedzaniu.
• Sposób naprawy: turbosprężarkę trzeba wymontować i oddać do warsztatu regeneracji turbin. Za usługę oczyszczenia płaci się ok. 200 zł (i drugie tyle za pracę mechanika). Czasami warto od razu zregenerować turbo.

Nieszczelne podkładki pod wtryskiwaczami

• Objawy: zapach spalin Diesla we wnętrzu, wycieki oleju na głowicy

To typowy problem wielu diesli, szczególnie Peugeot-Citroen 1.6 HDi/Ford 1.6 TDCi. Następuje tu utrata szczelności na miedzianej podkładce pomiędzy wtryskiwaczem common rail a jego gniazdem w głowicy. Spaliny przedostają się do komory silnika.

• Czym to grozi: systematyczne podtruwanie gazami spalinowymi jest szkodliwe dla zdrowia. Ponadto następuje utrata kompresji i może być problem z uruchomieniem silnika.
• Sposób naprawy: mechanik musi zdemontować wtryskiwacze, przefrezować gniazda i zastosować nowe miedziane podkładki pod wtryskiwacze. Koszt naprawy od 250 zł.

Awaria/korozja łożyska pompy wody

• Objawy: wycie zmieniające się wraz z obrotami silnika

Łożysko pompy wodnej jest silnie obciążone napięciem paska rozrządu. Czasami może się do niego dostać ciecz chłodząca, co przyspiesza niszczenie. Ten sam problem może dotknąć każdą inną rolkę rozrządu.

• Czym to grozi: zablokowanie pompy lub dowolnej rolki doprowadzi do zerwania paska rozrządu.
• Sposób naprawy: wymiana pompy wodnej, najlepiej wraz z całym rozrządem, to koszt ok. 800 zł. Raczej nie praktykuje się wymiany samej pompy.

Zużycie górnego łożyska McPhersona

• Objawy: przeskakiwanie wyczuwalne przy skręcaniu kierownicą na postoju

Górny punkt obrotu kolumn McPhersona (typowe przednie zawieszenie 80% aut) przy skręcie kół ma miejsce na łożyskach, które potrafią się zużyć od brudu i częstej jazdy po wybojach.

• Czym to grozi: awaria lekceważona dłużej powoduje zniszczenie (wytarcie) całej górnej poduszki kolumny McPhersona.
• Sposób naprawy: wymiana łożysk obu przednich McPhersonów wraz z demontażem całych kolumn i późniejszą regulacją geometrii to około 400 zł. Same łożyska kosztują po 20-50 zł.

Brak wydajności pompy common rail

• Objawy: konieczność bardzo długiego kręcenia rozrusznikiem przy próbie uruchomienia diesla

Za zapewnienie odpowiedniego ciśnienia wtrysku w dieslu odpowiada pompa common rail. Gdy spadnie jej wydajność, to początkowo pojawiają się problemy z uzyskaniem ciśnienia przy rozruchu (przy niskich obrotach pompa nie pompuje).

• Czym to grozi: z każdym dniem będzie coraz gorzej. Długie kręcenie powoduje zużywanie się rozrusznika, a w końcu samochód w ogóle nie zapali.
• Sposób naprawy: pompę należy oddać do naprawy (regeneracji). Jeżeli konieczna będzie wymiana sekcji tłoczących, to całkowity koszt naprawy może sięgnąć 1500 zł.

Wada uszczelki smoka oleju

• Objawy: zanik ciśnienia smarowania

Problem charakterystyczny dla Opla Insigni 2.0 CDTI. Na połączeniu smoka w misce olejowej oraz korpusu pompy oleju umieszczona jest uszczelka, którą fabrycznie wykonano z materiału podatnego na starzenie. Z czasem uszczelka sztywnieje i doprowadza do zasysania tzw. lewego powietrza do pompy olejowej. Skutkiem tego są niebezpieczne spadki ciśnienia oleju.

• Czym to grozi: spadek ciśnienia smarowania powoduje zatarcie silnika. Tylko gdy kierowca wyłączy silnik natychmiast i stanie się to przy niskich obrotach, może udać się uratować jednostkę.
• Sposób naprawy: okresowa wymiana uszczelki (co ok. 80 tys. km lub 4 lata). Choć sama uszczelka kosztuje 70 zł, to operacja wraz z wymianą oleju kosztuje ok. 800 zł, gdyż konieczny jest demontaż sań pod zespołem napędowym. W razie zatarcia silnika konieczny jest jego remont lub wymiana na inny (koszt od 8000 zł w górę).

Niedrożność smoka oleju

• Objawy: Zaniki ciśnienia oleju

Sprawa typowa dla dwulitrowych silników wysokoprężnych Mazdy z lat 2002-2007: dotyka je problem zapychania się sitka smoka olejowego – sitko ma zbyt małe otwory. Podobne awarie mają Toyoty 2.0 D-4D.

• Czym to grozi: w efekcie zapychania się smoka dochodzi do obniżenia ciśnienia oleju, co powoduje utratę smarowania i zatarcie silnika.
• Sposób naprawy: demontaż miski i oczyszczenie sitka smoka. Koszt z wymianą oleju to około 350 zł.

Zużyte wtryskiwacze w dieslu

• Objawy: intensywne dymienie na czarno z rury wydechowej, nie tylko przy mocnym dodaniu gazu

Zużycie końcówki wtryskiwacza lub podwieszanie się zaworu sterującego prowadzi do niekontrolowanego zwiększenia dawkowania paliwa, czego efektem jest powstanie charakterystycznego czarnego dymu z rury wydechowej. Jeżeli dym taki pojawia się nie tylko chwilowo, przy mocnym dodaniu gazu, to warto zlecić kontrolę stanu wtryskiwaczy. Pełne badanie można wykonać po ich demontażu na tzw. stole probierczym.

• Czym to grozi: przekroczenie dopuszczalnej dawki paliwa w dieslu powoduje znaczące podniesienie temperatury w cylindrach. W skrajnych przypadkach dochodzi do wypalenia dziury w tłoku i zniszczenia silnika.
• Sposób naprawy: regeneracja jednego wtryskiwacza to koszt ok. 500-600 zł. Koszt całkowity naprawy w 4-cylindrowym silniku wraz z pracą mechanika to około 2500 zł. Ta relatywnie wysoka kwota i tak jest niczym w porównaniu z kosztem wymiany całego silnika na inny po przepaleniu denek tłoków.

Wyciągnięcie łańcucha rozrządu

• Objawy: terkotanie po uruchomieniu zimnego silnika, ustępujące po pewnym czasie, duże wysunięcie napinacza

Zarówno wyciągnięcie się łańcucha rozrządu, jak i zużycie napinacza skutkują często spadkiem napięcia po dłuższym postoju. Mechanik rozpozna to,  zaglądając pod osłonę i oceniając stan wysunięcia napinacza. Jeżeli jest silnie wysunięty, to znaczy, że łańcuch jest już mocno wydłużony i warto wymienić rozrząd.

• Czym to grozi: przeskoczenie lub zerwanie łańcucha skutkuje uderzeniem zaworów w tłoki i koniecznością remontu silnika.
• Sposób naprawy: wymiana kompletnego napędu rozrządu. Koszt od około 1000 zł.

Nieszczelność simmeringów

• Objawy: wycieki oleju z okolic rozrządu

Wycieki w tej części silnika powodują zwykle zużycie simmeringu (uszczelniacza) wałka rozrządu.

• Czym to grozi: olej ma działanie niszczące na pasek rozrządu i może doprowadzić do jego zerwania.
• Sposób naprawy: wymiana uszczelniaczy. Koszt ok. 300 zł (wymaga zdjęcia paska rozrządu, więc warto połączyć to z jego wymianą).

Niedobór oleju wspomagania

• Objawy: nieprzyjemne brzęczenie przy mocnych skrętach kierownicą, obniżenie poziomu oleju wspomagania

Ubytki oleju w układzie hydraulicznego wspomagania kierownicy są powodowane wyciekami. Ze względu na fakt, że zbiorniczek płynu jest zwykle wykonany z nieprzeźroczystego tworzywa, obniżenie poziomu może długo pozostać niezauważone.

• Czym to grozi: uszkodzenie pompy wspomagania i konieczność jej regeneracji lub wręcz wymiany. To wydatek od 500 zł w górę.
• Sposób naprawy: uzupełnienie płynu i ewentualnie odpowietrzenie układu. Można to wykonać samemu, koszt płynu ok. 20 zł. Układ odpowietrzy się po kilkakrotnym przekręceniu kierownicą od opory do oporu (przy pracującym silniku).

Zablokowany EGR

• Objawy: dymienie, spadek osiągów, kontrolka awarii silnika

Zawór recyrkulacji spalin ma tendencję do zarastania nagarem.

• Czym to grozi: skutkiem zablokowania EGR-u w pozycji uchylonej będzie zmniejszenie się mocy silnika i w pewnym momencie brak możliwości uruchomienia.
• Sposób naprawy: czasami pomaga oczyszczenie zaworu z nagaru (koszt z demontażem ok. 100 zł), w innych sytuacjach konieczna może być wymiana (300-900 zł).

Zapieczony zacisk hamulca

• Objawy: duże opory ruchu, gwałtowne zatrzymywanie się auta pod koniec wytaczania, silne nagrzewanie się któregoś z kół

Zapieczenie się tłoczka w zacisku czy zablokowanie się klocka to typowe usterki układu hamulcowego.

• Czym to grozi: kłopoty z prowadzeniem na śliskim, pogorszenie hamowania, zużycie tarcz hamulcowych.
• Sposób naprawy: demontaż, oczyszczenie (ewentualnie wymiana) i nasmarowanie uszkodzonych elementów. Koszt od 150 zł za koło.

Korozja elementów nośnych nadwozia

• Objawy: taka korozja widoczna jest zwykle dopiero po podniesieniu samochodu, na takich elementach jak podłużnice, progi, kielichy itp.

Rdza jest szczególnie niebezpieczna, jeżeli dotyczy elementów nośnych karoserii. O ile korozja błotnika to kwestia głównie estetyczna, to niewidoczna z zewnątrz perforacja progów, podłużnic i innych elementów przenoszących obciążenia jest już bardzo groźna.

• Czym to grozi: postępująca korozja prowadzi do perforacji nadwozia, a w skrajnych przypadkach może np. spowodować urwanie się wahacza czy destrukcję nadwozia w razie kolizji.
• Sposób naprawy: konieczna interwencja blacharza i ewentualnie lakiernika. Koszt usunięcia jednego dużego ogniska korozji elementu nośnego – od 500 zł. W miejscach niewidocznych nie jest konieczne korzystanie z usług lakiernika, gdyż blacharz zabezpieczy i pomaluje element sam.

Zapieczenie bębenka zamka drzwi

• Objawy: opór przy wkładaniu kluczyka, a potem brak możliwości obrócenia kluczyka

Przy ciągłym korzystaniu z pilota bębenek zamka ma tendencję do zapiekania się i unieruchamiania.

• Czym to grozi: zablokowanie zamka, brak możliwości otwarcia, konieczność zniszczenia wkładki i wymiany na nową.
• Sposób naprawy: jeżeli uda się włożyć kluczyk, wkładkę należy zdemontować i oczyścić elementy, nasmarować i złożyć. Koszt od 100 zł.

Wzrost poziomu oleju silnikowego

• Objawy: przybywanie oleju, obecność paliwa w oleju (zapach, rozwarstwienie)

Podnoszenie się poziomu oleju w dieslach z DPF-em to efekt braku możliwości oczyszczenia się filtra DPF i ciągłego dawkowania paliwa do jego dopalenia.

• Czym to grozi: nadmiar oleju grozi uszkodzeniem katalizatora i filtra DPF, a rozrzedzanie go paliwem może nawet spowodować zatracie się silnika.
• Sposób naprawy: oczyszczenie filtra DPF, wymiana oleju na nowy. Koszt ok. 300-700 zł.

Pęknięcie głowicy

• Objawy: przegrzewanie się silnika, obecność cieczy chłodzącej w oleju, wyrzucanie płynu chłodniczego

Szczególnie większe silniki rzędowe (np. od aut terenowych, czy 6-cylindrowe diesle BMW) dotyka problem pękania głowicy. Najczęściej powodem tego jest przegrzanie silnika. Zdarza się, że głowica pęknie poprzedniemu właścicielowi i dopiero po pewnym czasie pojawiają się objawy tej awarii.

• Czym to grozi: dostawanie się cieczy chłodzącej do cylindrów w końcu doprowadzi do unieruchomienia silnika.
• Sposób naprawy: wymiana głowicy na sprawną używaną po remoncie (koszt całkowity ok. 1500 zł), spawanie głowicy (koszt całkowity podobny, ale nie zawsze jest to możliwe). Do niektórych popularnych modeli z problemem pękającej głowicy dostępne są nowe głowice zamienniki (np. do Land Cruisera koszt 3600 zł).

Uszkodzenie klapki kolektora dolotu

• Objawy: brak płynności przejścia przy zmianie obrotów, spadek osiągów

W dieslach BMW oraz Oplach 1.9 CDTI pojawiają się problemy z luzowaniem klapek odpowiadających za zmianę geometrii dolotu, mające poprawiać przebieg momentu obrotowego.

• Czym to grozi: poluzowana klapka zmiennej geometrii dolotu może wpaść do kolektora i dalej dostać się do cylindrów, niszcząc silnik.
• Sposób naprawy: wymiana kolektora na nowy (ok. 2000 zł) lub naprawa uszkodzonych klapek (ok. 700 zł). Demontażu klapek nie polecamy.

Spadek wydajności pompy paliwa

• Objawy: pogorszenie przyspieszenia, deficyt mocy maksymalnej

Obniżenie wydatku pompy jest odczuwalne przy wyższych obrotach pracy, gdy zapotrzebowanie na paliwo jest większe.

• Czym to grozi: zubożenie mieszanki może skutkować przegrzaniem tłoków.
• Sposób naprawy: wymiana pompy paliwowej w baku na nową (koszt od około 500 zł).