Za to można stracić prawo jazdy, a nawet trafić za kratki – wykroczenia, przestępstwa, stan zdrowia

Prawo jazdy to dokument, który upoważnia nas do prowadzenia pojazdów mechanicznych, ale także wiąże się z odpowiedzialnością za bezpieczeństwo w ruchu drogowym. Zgodnie z przepisami  istnieje szereg sytuacji, które mogą doprowadzić do utraty uprawnień do kierowania pojazdami.

Poważna sprawa

Niezależnie od tego, czy chodzi o naruszenie przepisów ruchu drogowego, działania, które zagrażają bezpieczeństwu innych uczestników ruchu, czy też kwestie zdrowotne – w każdym przypadku konsekwencje mogą być poważne. Warto więc znać podstawowe przyczyny, przez które możemy utracić prawo do jazdy pojazdami, choćby po to, by wiedzieć, czego unikać.

Kwestia bezpieczeństwa

Najczęstszą przyczyną utraty prawa jazdy są wykroczenia drogowe, które zagrażają bezpieczeństwu innych uczestników ruchu. Do najbardziej typowych zalicza się przekroczenie limitu punktów karnych. Jest to najczęstszy przypadek, w którym dochodzi do utraty uprawnień. 

Nie ma żartów

Utrata prawa jazdy może także nastąpić w przypadku popełnienia przestępstw drogowych, takich jak prowadzenie pojazdu pod wpływem alkoholu, ucieczka z miejsca wypadku lub porzucenie pojazdu po jego spowodowaniu, a nawet samo spowodowanie wypadku drogowego.

Za co możesz stracić prawo jazdy

I co może się zmienić w przyszłości

Przekroczenie limitu punktów 

Dla kierowców posiadających prawo jazdy dłużej niż rok limit punktów karnych wynosi 24. Po przekroczeniu tego limitu kierowca jest zobowiązany do poddania się badaniu psychologicznemu oraz ponownemu egzaminowi sprawdzającemu kwalifikacje. Dla kierowców posiadających prawo jazdy krócej niż rok limit ten wynosi 20 punktów.

• Punkty karne są usuwane po upływie roku od daty opłacenia mandatu za dane wykroczenie. Warto zapłacić grzywnę jak najszybciej.
• Można zapisać się na kurs redukujący liczbę punktów karnych o sześć. W szkoleniu można wziąć udział raz na pół roku. Kursy organizowane są przez WORD-y.

Jazda po alkoholu 

Prowadzenie pojazdu po spożyciu alkoholu jest surowo karane, a konsekwencje zależą od stężenia alkoholu we krwi lub w wydychanym powietrzu. Przepisy prawne w tym zakresie są określone w Kodeksie wykroczeń oraz Kodeksie karnym.

• Jazda po spożyciu alkoholu (0,2-0,5 promila w wydychanym powietrzu) grozi aresztem od 5 do 30 dni, grzywną od 2500 do 30 tys. zł i zakazem prowadzenia pojazdów na okres od 6 miesięcy do 3 lat. 
• Jazda w stanie nietrzeźwości (powyżej 0,5 promila) jest przestępstwem. Kary to grzywna, kara ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do 2 lat. A także zakaz prowadzenia pojazdów na okres od 3 do 15 lat i obowiązek wpłaty świadczenia pieniężnego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym w wysokości od 5 do 60 tys. zł.
• W przypadku recydywy, czyli ponownego popełnienia przestępstwa prowadzenia pojazdu w stanie nietrzeźwości, kary są surowsze i mogą obejmować dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów oraz wyższe świadczenie pieniężne na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym.

Prędkość 50+

Od 18 maja 2015 roku przekroczenie prędkości o ponad 50 km/h na terenie zabudowanym skutkuje nie tylko mandatem i punktami karnymi (aktualnie 13-15 pkt.), ale również czasowym zatrzymaniem prawa jazdy. I nie chodzi o jazdę z prędkością 100 km/h w mieście. Jeśli limit na odcinku wynosi 30 km/h – stracimy możliwość jazdy już za przekroczenie 80 km/h.

• Prawo jazdy jest zatrzymywane na trzy miesiące. Jeżeli w tym okresie kierowca zostanie przyłapany na prowadzeniu pojazdu, zakaz zostanie wydłużony do sześciu miesięcy. Na tym etapie jest to wykroczenie. Kolejne naruszenie skutkuje odebraniem uprawnień – później trzeba będzie zdać egzamin na prawo jazdy. 
• Według najnowszych pomysłów analogiczne obostrzenie ma zacząć obowiązywać na jednojezdniowych drogach poza obszarem zabudowanym.

Przestępstwo drogowe

W Polsce utrata prawa jazdy może nastąpić na skutek popełnienia przestępstw drogowych, które zagrażają bezpieczeństwu w ruchu. 

• Za najcięższe przestępstwa sądy mogą orzec dożywotni zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych.

Złamanie zakazu sądowego 

Złamanie prawomocnego zakazu prowadzenia pojazdów, orzeczonego przez sąd, stanowi przestępstwo określone w art. 244 Kodeksu karnego. Przepis ten przewiduje karę pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat dla osoby, która nie stosuje się do orzeczonego zakazu prowadzenia pojazdów.

• Dodatkowo, zgodnie z art. 42 §3 Kodeksu karnego, sąd może orzec dożywotni zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych, jeżeli sprawca w czasie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów popełnił przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji.
• Całkowite odebranie uprawnień to konieczność przejścia procedury uzyskiwania prawa jazdy, z kursem, egzaminem itd. Propozycja jest na razie tworzona w Ministerstwie Infrastruktury, niebawem ma być skierowana pod obrady rządowe.
• Planuje się cofanie uprawnień na 5 lat – i to nie za złamanie sądowego zakazu, ale jazdę z prawem jazdy zawieszonym na 3 miesiące.

Ucieczka przed policją 

Niezatrzymanie się do kontroli drogowej mimo wyraźnego sygnału funkcjonariusza jadącego pojazdem, stanowi w Polsce poważne przestępstwo. Zgodnie z art. 178b Kodeksu karnego osoba, która umyślnie nie zatrzymuje pojazdu do kontroli, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat.

• Oprócz kary pozbawienia wolności sąd obligatoryjnie orzeka zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres od 1 roku do 15 lat. 

Przeciwwskazania zdrowotne 

Jeśli podczas rutynowych badań lekarskich lub w wyniku skierowania na dodatkowe badania (np. po wypadku drogowym) lekarz stwierdzi, że kierowca ma przeciwwskazania zdrowotne do prowadzenia pojazdów, wydaje odpowiednie orzeczenie lekarskie.

• Na podstawie orzeczenia lekarskiego starosta wydaje decyzję administracyjną o cofnięciu uprawnień do kierowania pojazdami. 

Ucieczka z miejsca zdarzenia

Sąd orzeka zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres co najmniej trzech lat, jeśli sprawca zbiegł z miejsca przestępstwa określonego w art. 173, 174 lub 177 Kodeksu karnego W przypadku gdy sprawca był pod wpływem alkoholu lub środków odurzających, sąd może orzec dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów.

• Ucieczka z miejsca wypadku może skutkować regresją ubezpieczeniową, co oznacza, że ubezpieczyciel może domagać się zwrotu wypłaconego odszkodowania od sprawcy wypadku.
• Należy podkreślić, że ucieczka z miejsca wypadku nie tylko pogarsza sytuację prawną sprawcy, ale także może być traktowana jako okoliczność obciążająca przy wymierzaniu kary. Dlatego trzeba pozostać na miejscu zdarzenia, udzielić pomocy poszkodowanym i wezwać służby.

Spowodowanie wypadku 

W przypadku skazania za spowodowanie wypadku sąd może orzec o zakazie prowadzenia pojazdów na okres od 1 roku do 15 lat, w zależności od okoliczności sprawy.

• Zakaz prowadzenia pojazdów może być dożywotni, szczególnie jeśli wypadek spowodował śmierć lub ciężki uszczerbek na zdrowiu, a sprawca był np. ponownie pod wpływem środka odurzającego.

Nowa forma promocji bezpieczeństwa

Przez lata kampanie na rzecz bezpieczeństwa na drogach opierały się na negatywnym przekazie – najczęściej prezentującym przebieg wypadków lub ich skutki. Skoro liczba wypadków wciąż jest na zatrważająco wysokim poziomie, Krajowa Rada Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego uznała, że czas na nowe podejście, a zarazem pracę u podstaw.

 Ambasadorem kampanii „Zwolnij, bo się przejedziesz” został Dawid Ogrodnik. Aktor wraz z dynamicznie i nowocześnie zrealizowanym klipem, który będzie emitowany także w kinach czy internecie, ma spore szanse na dotarcie do osób zaczynających przygodę z motoryzacją. Wideo skłania do refleksji na temat skutków przenoszenia pośpiechu czy stresu dnia codziennego na drogi, a przekaz ma formę koleżeńskiej sugestii, a nie nakazu czy zakazu.

PODSUMOWANIE

Utrata prawa jazdy to poważna sprawa, która wiąże się nie tylko z problemami administracyjnymi, ale także z wpływem na życie codzienne kierowcy. Aby uniknąć tego typu sankcji, warto przestrzegać przepisów ruchu drogowego, dbać o swoje zdrowie i w pełni zdawać sobie sprawę z odpowiedzialności, jaką niesie za sobą prowadzenie pojazdu. 

W przypadkach szczególnych, takich jak spowodowanie wypadku czy ucieczka przed policją, konsekwencje prawne mogą być bardzo surowe i długotrwałe, w tym dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów. Należy też pilnować się na co dzień – uzbieranie 24 punktów może zdarzyć się w wyniku kilku wykroczeń, czasami następujących jedno po drugim.