2 miliony kilometrów Warszawami 203 – raport z „Motoru” z 1965 roku

Na temat Warszawy 203, wyposażonej w górnozaworowy silnik S21, wypowiadane są przy różnych okazjach najrozmaitsze a często krańcowo sprzeczne opinie. Najczęściej powtarza się zarzut, że praktyczne zużycie paliwa daleko odbiega od normy podstawowej, która dla pojazdów tej klasy wynosi 13 l/100 km.

Korzystając z doświadczeń eksploatacyjnych, zebranych w okresie od października ub. roku do marca bież. roku przez pracowników technicznych Miejskiego Przedsiębiorstwa Taksówkowego w Warszawie, uważam za celowe opublikowanie danych, które przyczynią się prawdopodobnie do ukształtowania rzetelnej i obiektywnej opinii o najmłodszym produkcie żerańskiej Fabryki.

MPT użytkuje 130 samochodów FSO Warszawa 203, których eksploatacja, ze względu na charakter pracy taksówki w ruchu wielkomiejskim, jest dość forsowna. Jako paliwo stosowana jest wyłącznie etylina LO 70.

Obsługi techniczne okresowe wykonywane są średnio co 3 tys. km, przez własne stacje obsługi, pracujące w oparciu o zalecenia instrukcji fabrycznej.

Do dnia dzisiejszego samochody te przebyły łącznie około 2 mln km, a egzemplarze otrzymane najwcześniej przekroczyły już 25 000 km. Średnie zużycie paliwa (zima!) wyniosło w omawianym okresie ok. 13,5 l/100 km, wliczając w to okres docierania samochodów. Średnia temperatura w kolejnych miesiącach wahała się od 3,4 st. Celsjusza w listopadzie '64 do -5,4 st. Celsjusza w lutym '65.

Według naszych doświadczeń, w warunkach jazdy szosowej z szybkością 75-85 km/godz., Warszawa 203 spala w granicach 11,4-11,8 l/100 km (w badaniu drogowym Motoru przeszło 11 l/100 km – przyp. red.).

MPT przeprowadziło również próby z dostarczonymi przez FSO trzema gaźnikami Jikov o zmienionym przekroju gardzieli i wydatku dysz. Próby te nie dały jednak spodziewanych efektów: oszczędność paliwa rzędu 0,3-0,5 l/100 km powodowała znaczne pogorszenie dynamiki ruchu i zmniejszenie szybkości samochodu.

W porównaniu z Warszawami 201 dolnozaworowymi, średnie zużycie paliwa w miesiącach styczniu i lutym br. było niższe o 0,4 i 0,7 l/100 km. Biorąc pod uwagę znacznie zwiększoną moc silnika i lepsze walory trakcyjne Warszawy 203, stanowi to niewątpliwy postęp.

Należy jednak stwierdzić, że silnik S21 jest bardziej wrażliwy niż jego poprzednik na wszelkie odstępstwa od zalecanych przez Fabrykę danych regulacyjnych.

M.in. sprawdzaliśmy samochód jednej ze stołecznych instytucji, który systematycznie zużywał ok. 17 l etyliny LO 80 na 100 km. Okazało się, że:

• poziom paliwa w komorze pływakowej był ok. 15 mm za wysoki,
• nie działało urządzenie do samoczynnego przyśpieszania zapłonu (zanieczyszczone, brak smaru),
• zbyt niskie było ciśnienie sprężania ze względu na nieprawidłowe luzy zaworowe.

Po wyregulowaniu silnika samochód zużył podczas jazdy próbnej w ruchu miejskim 4,35 l paliwa na przejechanie 33,6 km, co odpowiada w przeliczeniu 11,4 l/100 km.

Na co zwracać uwagę podczas eksploatacji Warszawy 203?

Fakt ten, jak również i doświadczenia uzyskane w MPT dobitnie świadczą, że tak ekonomika eksploatacji, jak i osiągi Warszawy 203 zaletą przede wszystkim od regularnego i umiejętnego wykonywania czynności obsługowych. Szczególny nacisk w początkowym okresie eksploatacji nowego samochodu położyć należy na:

• sprawdzanie poziomu paliwa w komorze pływakowej gaźnika, gdyż zdarzają się wypadki odkształcania blaszanej dźwigienki sterującej zaworek odcinający,
• możliwie częste sprawdzanie luzów zaworowych po całkowitym ostygnięciu silnika. Niedopuszczalne ze względu na trwałość zaworów i ich gniazd jest ustawianie luzów zaworowych poniżej wielkości wskazanych przez fabrykę, co praktykuje wielu użytkowników w celu maksymalnego wyciszenia pracy silnika. Kontrola luzów zaworowych jest niezbędna, gdyż zaobserwowano w MPT przypadki samoczynnego kasowania się luzów, spowodowane najprawdopodobniej „osiadaniem” głowicy na nowej uszczelce,
• regulację obrotów biegu jałowego, którą należy przeprowadzać w taki sposób, aby silnik pracował równomiernie przy całkowicie zamkniętej przepustnicy,
• całkowite zamykanie urządzenia rozruchowego cięgłem „ssania”.

Podczas jazdy Warszawą 203 unikać trzeba głębokiego i gwałtownego wciskania pedału przyśpiesznika, gdyż pompa przyśpiesznika gaźnika Jikov jest wyjątkowo rozrzutna, co nie pozostaje bez wpływu na ekonomikę jazdy.

Poza kilkoma wypadkami wyboczenia lasek popychaczy, przetarcia przewodu doprowadzającego olej do głowicy (przez dźwignię pedału przyśpiesznika) i nieszczelności odlewów korpusu gaźnika, nie stwierdzono podczas tych 2 mln kilometrów poważniejszych niedomagań silnika.

Wyjątkowo łatwy jest rozruch prawidłowo wyregulowanej Warszawy 203, nawet podczas dużych spadków temperatury.

Uogólniając wyniki poczynionych obserwacji stwierdzić należy, że niezależnie od innych zalet, Warszawa 203 to samochód bardziej nowoczesny, który dzięki lepszym osiągom szybko zdobędzie uznanie użytkowników.

Włodzimierz Ferenstein, Miejskie Przedsiębiorstwo Taksówkowe – Warszawa; „Motor” 18/1965