Każda osoba starająca się o prawo jazdy musi przejść badanie lekarskie, ale czasem również po otrzymaniu uprawnień trzeba zgłosić się do lekarza. Kiedy kierowca musi sprawdzić stan zdrowia? Jakie są wymagania i typy badań?
Przyszły kierowca zanim zgłosi się do szkoły nauki jazdy (OSK), musi założyć elektroniczny profil kandydata na kierowcę (PKK). Jednak warunkiem jego wydania jest brak przeciwwskazań prawnych (zakaz prowadzenia pojazdów) oraz zdrowotnych do rozpoczęcia kursu lub zdawania egzaminu.
Zanim jednak zaczniemy szukać odpowiedniego lekarza, warto zgłosić się do wybranego OSK. Niektóre autoszkoły organizują badania w swoich placówkach i wliczają w cenę kursu.
Jeśli dany ośrodek nie ma tego w ofercie, trzeba znaleźć lekarza orzecznika uprawnionego przez wojewodę do wydawania zaświadczeń o stanie zdrowia.
Samo badanie jest bezinwazyjne i zajmuje około 20 minut, specjalista ocenia podczas niego ogólny stan zdrowia na podstawie ankiety oraz bada wzrok. Uwaga! Jeśli okaże się, że mamy jakieś problemy, dostaniemy wytyczne np. do jazdy w okularach, a termin ważności prawa jazdy będzie skrócony np. do 2 lat.
Opisane badanie to forma uproszczona, która dotyczy amatorskich kategorii prawa jazdy, np. kat. A czy B. Przyszli kierowcy zawodowi (C1, C, C+E, D1, D, D+E) muszą zgłosić się do lekarza medycyny pracy, gdzie czeka ich szerszy zakres badań, np. EKG oraz psychotechnicznych (rozmowa z psychologiem i test szybkości reakcji).
Posiadanie prawa jazdy jednak nie oznacza, że już nie będziemy musieli przeprowadzać obowiązkowych badań. O ile wymiana standardowego prawa jazdy (bezterminowego lub wydanego na 15 lat) nie wymaga ponownej opinii lekarskiej, to kierowcy zawodowi posiadają prawo jazdy wydane na 5 lat, a po 60. roku życia – tylko 2,5 roku i muszą oni wykonywać badanie przed odnowieniem uprawnień. To samo dotyczy kierowców z kat. A czy B, którym została skrócona ważność dokumentu ze względu na stan zdrowia. Lekarz orzecznik musi sprawdzić, czy dany kierowca może nadal prowadzić pojazdy.
Kolejnym przypadkiem, kiedy kierowca musi odwiedzić lekarza lub psychologa jest utrata prawa jazdy np. po przekroczeniu limitu punktów karnych lub sądowego zakazu prowadzenia pojazdów, np. za jazdę po alkoholu bądź ze względu na stan zdrowia. Zakres badań zależy od przyczyny odebrania uprawnień. Wykonuje je wojewódzki ośrodek medycyny pracy.
Koszt badań jest ustalony „ustawowo” i wynosi 200 zł dla badań lekarskich i 150 zł dla psychologicznych.
Lekarz orzecznik uprawniony przez wojewodę bada przyszłego kierowcę, głównie pod kątem: narządu wzroku, narządu słuchu i równowagi oraz chorób takich jak: cukrzyca, choroby psychiczne oraz innych poważnych zaburzeń stanu zdrowia lub uzależnień, które mogą stanowić zagrożenie w sytuacji kierowania pojazdami.
W przypadku wykrycia problemów ze zdrowiem lekarz może zdecydować, że kierowca otrzyma wpis z kodem w prawie jazdy (patrz niżej), co oznacza, że musiał stosować się do pewnych zaleceń, np. jazda w okularach, a co więcej, otrzyma dokument, który będzie ważny np. 2 lata i do jego odnowienia będzie potrzebne ponowne badanie.
Uwaga! Od decyzji lekarza orzecznika można się odwołać w ciągu 14 dni. W takim przypadku trzeba złożyć odwołanie do osoby, która przeprowadzała badanie i udać się do innego specjalisty (trzeba ponownie zapłacić).
Cena badania: 200 zł. Czasem badania są wykonywane gratis w ramach opłaty za kurs prawa jazdy.
Badania lekarskie są również potrzebne w przypadku osób starających się o prawo jazdy kat. C1, C, C+E, D1, D, D+E, świadectwo kierowcy (dla osób zawodowo jeżdżących autami dostawczymi do 3,5 t), uprawnienia do używania pojazdu uprzywilejowanego, TAXI oraz podczas wyrabiania nowego prawa jazdy po utracie jego ważności czy świadectwa kwalifikacji.
Tak jak w przypadku „amatorskiego” prawa jazdy, specjalista medycyny pracy sprawdzi ogólny stan zdrowia, ale może dodatkowo skierować na badanie, np. EKG, do okulisty lub laryngologa (są dodatkowo płatne).
Trzeba również przejść badanie psychologiczne, to składa się z rozmowy z psychologiem, testów pozwalających stwierdzić sprawność intelektualną i radzenie sobie z różnymi sytuacjami na drodze, koncentrację i uwagę oraz badanie wykonywane za pomocą specjalistycznej aparatury, która ma pomóc sprawdzić szybkość czasu reakcji.
Ceny:
Odzyskanie prawa jazdy po jego zatrzymaniu zwykle wymaga badania lekarskiego. Po otrzymaniu skierowania zamiast do lekarza trzeba udać się do wojewódzkiego ośrodka medycyny pracy. Ten oprócz typowych badań lekarskich sprawdza również stan wątroby (dla osób zatrzymanych za jazdę po alkoholu), ale również wykonuje badania psychologiczne w przypadkach:
Ceny:
Lekarz w orzeczeniu może wpisać kody, które ograniczają korzystanie z prawa jazdy. Oto najczęściej stosowane kody i związane z nimi wymagania:
Jeśli posiadamy terminowe prawo jazdy (wydane ze względu na stan zdrowia) i na czas nie zgłosimy się do lekarza na badanie lub nie wystąpimy o wydanie nowego dokumentu po jego terminie ważności, będziemy traktowani jako osoba prowadząca pojazd bez wymaganych uprawnień. Oprócz grożącego mandatu czy grzywny nie chroni nas również polisa OC czy AC. Podobny problem mogą mieć również kierowcy, którzy mają obowiązek używania okularów, ale tego nie robią.