Rozliczenie podatku PIT – ważne informacje dla kierowców

Osoby, które nie prowadzą działalności gospodarczej, nie muszą składać zeznań podatkowych (PIT-37 lub PIT-38). Deklarację wypełni za nich urząd skarbowy, a zeznanie złoży się automatycznie – 30 kwietnia. Chcąc szybciej otrzymać zwrot podatku, trzeba wejść na stronę podatki.gov.pl i po zalogowaniu się (profilem zaufanym, mObywatelem lub po wpisaniu dochodu za ubiegłe lata) zaakceptować zeznanie e-PIT i je wysłać.

PIT po sprzedaży auta

Jak się okazuje, nie każda osoba, której fiskus przygotował PIT, rzeczywiście może skorzystać z tego udogodnienia. Warto sobie przypomnieć, czy w 2022 roku nie sprzedało się samochodu.

Rozliczenie sprzedaży pojazdu dotyczy jedynie osób, które przed upływem 6 miesięcy od zakupu sprzedały swój pojazd i nie ma znaczenia, czy zarobiły czy straciły na transakcji. Termin liczy się od końca miesiąca, w którym doszło do kupienia auta. Czyli osoba, która kupiła samochód 1 lutego i sprzedała go 1 sierpnia musi to rozliczyć.

• Uwaga! Osoby, które dotychczas wypełniały PIT-37 (mają dochody tylko z umowy o pracę) w tym przypadku już go nie składają. Wszelkie przychody razem z tymi ze sprzedaży pojazdu wpisują do PIT-36 – czyli do deklaracji, która nie jest automatycznie wypełniania przez fiskusa. A co jeśli ktoś rozliczył już e-PIT, ale nie uwzględnił deklaracji sprzedaży pojazdu? Należy jak najszybciej złożyć deklarację PIT-36 i zaznaczyć – korekta zeznania.

Sposób rozliczenia podatku

Samo rozliczenie nie jest zbyt skomplikowane. Ewentualny dochód ze sprzedaży rzeczy ruchomych, np. samochodu, powinien być wykazany w zeznaniu PIT-36 w pozycji „Dochody i Straty” w wierszu nr D.11 „inne źródła”. Podstawą opodatkowania (według standardowej skali 12 lub 32 proc.) jest wyliczony dochód (pozycja 142 w PIT). Oblicza się go jako różnicę między przychodem (cena uzyskana ze sprzedaży, którą należy wpisać w poz. 140 zeznania) a kosztem jego nabycia (cena zakupu, którą należy wpisać w pozycji 141 w PIT-36).

• Do kosztu nabycia można także zaliczyć wszystkie udokumentowane wydatki, np. zakup części zamiennych czy montażu dodatkowego wyposażenia w pojeździe.
  W przypadku osób, które otrzymały pojazd jako darowiznę lub w spadku jako koszt nabycia należy przyjąć 0 zł. W lepszej sytuacji są osoby, które wygrały pojazd w konkursie – jako koszt uzyskania mogą wpisać wartość pojazdu, jaką miał w regulaminie.

Strata przy sprzedaży auta

Kierowcy, którzy na transakcji stracili (za swoje auto dostali mniej, niż zapłacili) nie płacą podatku, ponieważ ponieśli stratę. Dodatkowo tę kwotę (ujętą we wcześniejszych zeznaniach) można odliczyć od przychodu (ale tylko ze sprzedaży pojazdu) przez kolejne 5 lat.

• Uwaga! Z rozliczeniem PIT-u oraz zapłaceniem ewentualnego podatku trzeba zdążyć do 30 kwietnia kolejnego roku. Za nieuwzględnienie dochodu ze sprzedaży samochodu podatnikowi grozi od 349 zł do 69 800 zł. 

Pozostałe podatki, które płaci kierowca

Akcyza/cło

Jeśli kupiliśmy samochód za granicą, trzeba opłacić akcyzę (na złożenie wniosku jest 14 dni, a na opłacenie – 30) i ewentualnie cło, które wynosi około 10 proc. W przypadku tej drugiej daniny rozliczeniem zazwyczaj zajmują się firmy, które trudnią się transportem pojazdu. Stawki akcyzy są uzależnione od pojemności silnika i wynoszą: 3,1 proc. wartości pojazdu z silnikiem do 2000 cm³ i 18,6 proc. w przypadku aut z silnikiem powyżej 2000 cm³ (niemal wszystkie hybrydy mają stawkę obniżoną o połowę, a auta elektryczne do zera).

PCC

Jeśli podczas zakupu auta nie dostaliśmy faktury VAT, czyli mamy umowę sprzedaży, trzeba zapłacić podatek od czynności cywilno-prawnej. W tym celu należy wypełnić formularz PCC-3 i wpłacić należny podatek do 14 dni od daty widniejącej na umowie. Kwota podatku wynosi 2 proc. od wartości pojazdu. Deklarację PCC-3 można złożyć w US lub bez wychodzenia z domu, poprzez portal podatki.gov.pl.

• Uwaga! Podatku nie trzeba płacić, jeśli transakcja, a właściwie wartość rynkowa pojazdu, nie przekracza 1000 zł. Jeśli urzędnik uzna, że cena w umowie jest zbyt niska, może ją zakwestionować. Oczywiście kupujący ma prawo do odwołania się od tej decyzji (np. ze względu na uszkodzenia w pojeździe). W tym momencie US powoła biegłego, który wyceni wartość pojazdu. Jeśli określona przez niego cena auta będzie o 33 proc. wyższa od tej na umowie, kupujący zapłaci wyższy podatek, ale będzie też musiał pokryć koszty wyceny.

Podatek od wykupu auta w leasingu

Leasingobiorcy, którzy wykupili samochód do końca 2021 r. do majątku prywatnego, mogą sprzedać auto po upływie 6 miesięcy bez płacenia podatku. Jeśli zrobią to wcześniej, muszą się liczyć z zapłaceniem podatku – zasady są niemal identyczne jak przy osobie nieprowadzącej działalności gospodarczej – dochód (cena sprzedaży minus wartość wykupu) będzie opodatkowany według skali podatkowej.

• Uwaga! W przypadku wykupu od 2022 r., aby nie płacić podatku, trzeba być właścicielem auta przez minimum 6 lat. Aby uniknąć dodatkowych kosztów podatkowych, kierowcy stosują pewną furtkę pozwalającą obniżyć opłaty na rzecz fiskusa – auto można podarować komuś z najbliższej rodziny.

VAT

Przy sprzedaży samochodu firmowego do jego ceny trzeba doliczyć 23 proc. VAT-u, bez względu na to, czy przy nabyciu przysługiwało odliczenie VAT-u (w całości lub 50 proc.). Co więcej, nawet jeśli przedsiębiorca nie odliczał VAT-u od pojazdu, i tak musi go uwzględnić przy sprzedaży. Zwolnienie przysługuje, jeśli firma nie miała prawa do odliczenia podatku naliczonego i samochód używany był w działalności wyłączonej z VAT (muszą być spełnione oba warunki jednocześnie).

• Aby uniknąć płacenia VAT-u, można również przenieść auto do majątku prywatnego, podatek ten nie będzie naliczony tylko pod warunkiem, że wcześniej od auta nie był odliczany VAT (niestety są to raczej sporadyczne przypadki).

Spadek/darowizna

Ze stwierdzeniem nabycia spadku lub też otrzymaniem darowizny łączy się obowiązek rozliczenia z fiskusem. Podatek waha się od 3 do 20 proc., a więc są to stawki wyższe niż np. w przypadku zakupu pojazdu. Konkretna wysokość jest ściśle związana z wartością darowizny oraz przynależnością darczyńcy i obdarowanego do poszczególnych grup podatkowych.

Warto pamiętać, że obdarowany z najbliższej rodziny nie musi nic płacić. Tu jest jednak warunek, o którym trzeba pamiętać. Od uprawomocnienia się spadku lub przekazania darowizny rozpoczyna się bieg sześciomiesięcznego terminu do złożenia w urzędzie skarbowym zawiadomienia o nabyciu spadku bądź darowizny zwolnionych z podatku. Formularz podatkowy SD-Z2 można przesłać do US, korzystając z usługi PUAP. Niezłożenie tego zawiadomienia w terminie oznacza konieczność zapłacenia podatku i rezygnację z przysługującej nam ulgi.

Jednak nie zawsze najbliższa rodzina darczyńcy musi składać SD-Z2. Jest tak wtedy, gdy obdarowany dostał majątek na podstawie umowy darowizny lub nieodpłatnego zniesienia współwłasności, zawartą u notariusza, lub dostał majątek o wartości nieprzekraczającej 9637 zł.

• Uwaga! Liczy się majątek otrzymany w ciągu 5 lat od jednej osoby łącznie od darowizny oraz spadku.

Podatek od środków transportu

Jeśli posiadasz pojazd, którego dopuszczalna masa całkowita przekracza 3,5 tony, musisz płacić podatek od środków transportowych. Obowiązek podatkowy powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym: pojazd został zarejestrowany w Polsce, nabyty (w przypadku auta już zarejestrowanego w kraju) lub ponownie dopuszczony do ruchu po czasowym wyrejestrowaniu.

• Deklarację trzeba złożyć bezpośrednio w urzędzie gminy, gdzie jest zarejestrowany pojazd, lub poprzez ePUAP. Termin na dopełnienie obowiązku – do 15 lutego, a jeżeli obowiązek podatkowy powstał po tym dniu – w terminie 14 dni od dnia zaistnienia okoliczności uzasadniających powstanie tego obowiązku. Właściciel pojazdu musi wypełnić formularz DT-1 (załącznik DT-1A). Kwota podatku w zależności od pojazdu i gminy wynosi od 138 do 2400 zł (płatna w dwóch ratach).