Magazyn Auto
Serwis pod patronatem magazynu Motor
Najlepsze Auta Roku Zagłosuj
Policyjne pogotowie wypadkowe na drodze

Ile wypadków i kolizji powodują w Polsce obcokrajowcy? Zajrzyjmy do statystyk

archiwum

Ile wypadków i kolizji powodują w Polsce obcokrajowcy? Zajrzyjmy do statystyk

Na polskich drogach przybywa kierowców z zagranicy. A to siłą rzeczy przekłada się na liczbę zdarzeń drogowych z ich udziałem. Przyglądamy się dokładnie policyjnym statystkom i wyciągamy z nich wnioski.

Główny Urząd Statystyczny w lipcu br. roku podał, że na koniec stycznia 2024 r. w Polsce pracowało 999,8 tys. cudzoziemców pochodzących z ponad 150 państw. Ich udział w ogólnej liczbie osób wykonujących pracę osiągnął poziom 6,5%.

Nie daje to jednak pełnego obrazu sytuacji. Nie można przecież zakładać, że każdy przyjezdny pracuje w Polsce lub robi to w legalny sposób. Warsaw Enterprise Institute w raporcie „Migracje: niewykorzystana (na razie) szansa Polski” z września 2023 r. podał, że łączną liczbę imigrantów w Polsce można szacować na około 3,5-4 mln. Dodaje przy tym, że 60-75% z nich stanowią Ukraińcy.

Powyższe liczby stają się istotne przy próbach przeanalizowania liczby zdarzeń drogowych spowodowanych przez obcokrajowców. Z podsumowania wyników Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań z 31 marca 2021 r. wynika, że w Polsce rezydowało wówczas 37 019 327 osób. Nawet jeżeli z dużym marginesem błędu przyjmiemy, że odsetek imigrantów w Polsce zbliża się do 10%, to będziemy mogli łatwiej zrozumieć, dlaczego do takiego właśnie poziomu rośnie liczba zdarzeń z udziałem obcokrajowców. Oczywiście nie każdy przyjezdny jest kierowcą, ale to samo można powiedzieć także o osobach z polskim obywatelstwem.

Policja podała, że w 2023 roku cudzoziemcy uczestniczyli w 37 340 kolizjach drogowych oraz w 2186 wypadkach, w których zginęło 280 osób (w tym 124 cudzoziemców), a 3410 (w tym 1453 cudzoziemców) zostało rannych. W raporcie doprecyzowano też, że zagraniczni kierujący pojazdami uczestniczyli w 36 916 kolizjach oraz w 1749 wypadkach, w których zginęło 185 osób, a 2248 zostało rannych. Cudzoziemcy za kierownicą byli sprawcami 27 072 kolizji oraz 1171 wypadków, w których zginęło 112 osób, a 1492 zostały ranne.

Czynnikiem, który powinien szczególnie martwić, jest wysoki poziom sprawstwa zdarzeń drogowych przez obcokrajowców – w ubiegłym roku byli oni sprawcami blisko 67% wypadków, w których uczestniczyli oraz blisko 73% zgłoszonych policji kolizji. Niestety sytuacja nie ulega poprawie na przestrzeni lat. Dla zobrazowania sytuacji wystarczy podać, że w raporcie podsumowującym zdarzenia drogowe w 2015 r. policja informuje, że kierowcy z obcych krajów uczestniczyli w 8405 kolizjach oraz 411 wypadkach. Współczynniki sprawstwa wynosiły, odpowiednio, 68% i 69%.

Zmianie ulega także typ zdarzeń. W policyjnych statystykach wyraźnie widać, że przybywa spowodowanych przez obcokrajowców wypadków z udziałem pieszych, typowych raczej dla ruchu miejskiego niż dla tego na trasach. W 2023 r. było ich aż 150, podczas gdy w 2006 r. z powodu nieudzielenia pierwszeństwa pieszemu doszło do zaledwie 15 wypadków z winy obcokrajowców. Policja raportowała wówczas, że najwięcej z ogólnej liczby wypadków spowodowali obywatele Niemiec (44,4%), Ukrainy (36,6%) i Litwy (31,1%), a stan rzeczy próbowano tłumaczyć tranzytowym położeniem Polski, szczególnie z linii wschód-zachód.

Odkąd w miastach przybyło obcokrajowców świadczących odpłatny przewóz osób, policja dość regularnie raportuje przypadki zatrzymania osób legitymujących się fałszywymi dokumentami. Dlatego dobrym pomysłem wydaje się ostatnia zmiana w prawie – od 17 czerwca 2024 r. kierowca, który realizuje usługi przewozu osób na wezwanie z aplikacji, musi posiadać polskie prawo jazdy.

Kolejnym sitem selekcji mogłoby być egzekwowanie przepisu, że każda osoba, która ma prawo jazdy wydane za granicą, a mieszka w Polsce przynajmniej od 185 dni, musi wymienić je na polskie prawo jazdy. Polskie wydziały komunikacji miałyby dodatkową okazję do wykrycia fałszywych dokumentów. 

Liczba kolizji w latach 2012-2023

wypadki z udzialem obcokrajowcow_kolizje

Na przestrzeni lat nie tylko wyraźnie wzrosła liczba kolizji z winy obcokrajowców, ale także ich udział w całkowitej liczbie zdarzeń tego typu.

wypadki z udzialem obcokrajowcow_liczba kolizji

W 2012 r. obcokrajowcy spowodowali 5717 kolizji. W ubiegłym roku były to już 27 072 zdarzenia, w których ucierpiało mienie, a nie ludzie. Warto zwrócić uwagę na dynamiczny wzrost liczby sprawców kolizji z Uzbekistanu, Azerbejdżanu czy Tadżykistanu. Przyjezdni z tak dalekich krajów najwyraźniej niezbyt dobrze odnajdują się w naszych realiach drogowych.

Liczba kolizji
  2018 2019 2020 2021 2022 2023
UKRAINA 8881 10 112 8195 9733 12 811 12 815
BIAŁORUŚ 1619 1867 1451 1976 1931 1973
GRUZJA 189 643 727 1618 2471 1888
NIEMCY 1447 1458 869 884 1087 1123
UZBEKISTAN 77 127 221 386 585 731
CZECHY 507 541 362 352 571 640
TURCJA 208 210 200 290 427 588
ROSJA 473 435 268 318 290 196
LITWA 785 695 459 454 528 493
AZERBEJDŻAN 53 123 102 164 278 358
TADŻYKISTAN 61 112 88 135 246 333
MOŁDAWIA 129 162 212 235 325 321
RUMUNIA 326 320 259 333 323 295
SŁOWACJA 393 340 223 252 294 276
INDIE 143 183 138 149 166 261
BUŁGARIA 217 210 161 220 168 164

Liczba wypadków w latach 2012-2023

wypadki z udzialem obcokrajowcow_wypadki

W myśl prawa wypadek to typ zdarzenia drogowego, w którym są zabici lub ranni, przy czym uszczerbek na zdrowiu musi trwać powyżej 7 dni. Ogólna liczba wypadków systematycznie spada, aczkolwiek rośnie liczba wypadków powodowanych przez obcokrajowców. 

wypadki z udzialem obcokrajowcow_liczba wypadkow

W 2012 r. z winy obcokrajowców doszło do 305 wypadków. Ubiegły rok zamknął się liczbą 1171. Martwi nie tylko znaczący przyrost, ale też dynamicznie postępujący udział przyjezdnych sprawców w ogólnej liczbie zdarzeń. Przykłady dość stabilnej i niskiej liczby wypadków z udziałem Niemców i Czechów wskazują, że można jeździć bezpiecznie.

Liczba wypadków
  2018 2019 2020 2021 2022 2023
UKRAINA 428 409 337 386 635 649
BIAŁORUŚ 32 39 30 42 72 73
GRUZJA 4 18 35 55 114 105
NIEMCY 62 40 24 14 34 37
UZBEKISTAN 0 4 3 8 16 20
CZECHY 12 16 11 13 15 14
TURCJA 4 2 5 3 9 17
ROSJA 29 20 4 8 15 10
LITWA 22 16 18 15 21 15
AZERBEJDŻAN 1 1 2 5 14 20
TADŻYKISTAN 0 1 1 4 5 5
MOŁDAWIA 12 15 15 9 19 14
RUMUNIA 13 7 2 10 9 11
SŁOWACJA 9 11 8 7 7 17
INDIE 2 7 4 5 9 9
BUŁGARIA 13 10 7 5 9 8

Liczba zabitych w latach 2012-2023

wypadki z udzialem obcokrajowcow_zabici

Wyraźnie widać, że trend w liczbie osób tracących życie w wypadkach jest spadkowy. Wciąż nie mamy jednak powodów do dumy. Na polskich drogach każdego roku śmierć ponosi ok. 2000 osób, co stawia nasz kraj na odległych pozycjach w unijnych statystykach poświęconych bezpieczeństwu w ruchu drogowym.

wypadki z udzialem obcokrajowcow_liczba zabitych

Wypadki spowodowane przez obcokrajowców w 2012 r. pochłonęły życie 59 osób. W ubiegłym roku było to aż 112 śmierci. W jeszcze większym stopniu wzrósł udział sprawców tragicznych wypadków w ich ogólnej liczbie. W ostatnich latach zauważalnie wzrosła liczba tragicznych zdarzeń, do których przyczynili się m.in. obywatele Gruzji.

Liczba zabitych
  2018 2019 2020 2021 2022 2023
UKRAINA 69 43 48 61 68 66
BIAŁORUŚ 5 6 5 5 7 6
GRUZJA 0 2 4 11 10 7
NIEMCY 6 7 4 0 3 5
UZBEKISTAN 0 3 0 0 3 3
CZECHY 2 1 3 1 0 3
TURCJA 0 0 0 0 1 1
ROSJA 3 0 1 0 1 0
LITWA 2 3 4 2 4 1
AZERBEJDŻAN 0 0 0 1 0 0
TADŻYKISTAN 0 0 0 1 0 0
MOŁDAWIA 3 1 6 5 4 1
RUMUNIA 2 2 0 3 2 3
SŁOWACJA 1 0 2 1 1 2
INDIE 0 0 1 0 1 1
BUŁGARIA 2 2 0 2 1 0

Liczba rannych w latach 2012-2023

wypadki z udzialem obcokrajowcow_ranni

Status rannego w wypadku ma osoba, której zdrowie w wyniku tego zdarzenia ucierpiało na ponad 7 dni. Cieszy, że ogólny trend okazuje się spadkowy. Niestety znacząco rośnie liczba rannych w wypadkach powodowanych przez cudzoziemców.

wypadki z udzialem obcokrajowcow_liczba rannych

W 2012 r. cudzoziemcy spowodowali wypadki, w których 445 osób odniosło rany. W 2023 r. takich osób było już 1492. W statystykach z ostatnich sześciu lat daje się zauważyć bardzo szybki wzrost liczby rannych w wypadkach powodowanych nie tylko przez Ukraińców i Białorusinów, ale i przez Gruzinów, czy – na mniejszą skalę – obywateli Azerbejdżanu. 

Liczba rannych
  2018 2019 2020 2021 2022 2023
UKRAINA 641 542 412 528 762 802
BIAŁORUŚ 41 44 35 53 82 91
GRUZJA 11 23 44 65 147 137
NIEMCY 81 55 25 15 40 59
UZBEKISTAN 0 5 4 8 18 32
CZECHY 24 28 14 14 21 13
TURCJA 5 3 5 5 8 22
ROSJA 34 30 4 8 18 8
LITWA 25 16 27 14 37 23
AZERBEJDŻAN 2 3 2 7 17 27
TADŻYKISTAN 0 1 1 3 7 6
MOŁDAWIA 17 24 17 9 40 19
RUMUNIA 18 7 4 16 11 14
SŁOWACJA 9 13 7 8 8 28
INDIE 2 13 3 5 16 11
BUŁGARIA 24 12 11 5 13 15

Główne przyczyny wypadków spowodowanych przez cudzoziemców

wypadki z udzialem obcokrajowcow_przyczyny

Najwięcej wypadków powodowanych przez obcokrajowców wynika z lekceważenia lub nieznajomości przepisów. Warto zwrócić uwagę na potężny wzrost zdarzeń z udziałem pieszych – typowych dla wielu krajów Wschodu, gdzie pieszy jest nisko w drogowej hierarchii.

Przyczyny wypadków
  2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023
Niedostosowanie prędkości do warunków ruchu 86 66 52 67 99 171 208 208 180 229 319 313
Nieustąpienie pierwszeństwa przejazdu 69 54 47 60 54 119 155 155 151 155 238 252
Nieprawidłowe zachowanie wobec pieszego 26 16 20 33 21 51 64 64 61 57 132 150
Niezachowanie bezpiecznej odległości między pojazdami 31 35 41 24 51 78 83 83 47 62 98 98
Nieprawidłowe wyprzedzanie 25 22 15 22 22 24 24 24 21 34 51 b.d.
Zmęczenie, zaśnięcie 14 20 20 18 36 32 30 30 16 31 b.d. b.d.

Zdarzenia spowodowane przez pieszych z zagranicy

wypadki z udzialem obcokrajowcow_piesi

Piesi przybysze z zagranicy także przyczyniają się do zdarzeń drogowych. Oczywiście jako niechronieni uczestnicy ruchu automatycznie znajdują się w trudnym położeniu – sprawca kolizji czy wypadku bardzo często jest osobą poszkodowaną.

Zdarzenia spowodowane przez pieszych
  2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023
Cudzoziemcy – piesi sprawcy wypadków 62 48 74 36 43 78 71
Cudzoziemcy – piesi sprawcy kolizji 72 90 85 36 58 96 106
Liczba zabitych 8 9 13 3 7 15 11
Liczba rannych 55 41 61 33 38 67 65

PODSUMOWANIE

Liczba obcokrajowców w Polsce rośnie, więc niestety siłą rzeczy liczba zdarzeń z ich udziałem także będzie rosła – reguł statystyki oszukać nie sposób. Pozostaje mieć nadzieję, że rosnąca kultura jazdy przyjezdnych oraz metody działania policji i innych służb będą w stanie zatrzymać, a najlepiej przełamać trend wzrostowy w zakresie liczby kolizji, wypadków, zabitych i rannych w zdarzeniach powodowanych przez obcokrajowców. 

Czytaj także